Choroby podstawy zdzbla pszenicy ozimej uprawianej po roslinach przedplonowych z rodziny Brassicaceae

• Autorzy: Majchrzak B , Chodorowski B , Okorski A

Warianty tytułu

EN

Stem base diseases of winter wheat grown after forecrops of the family Brassicaceae

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1999-2002 w Zakładzie Produkcyjno-Doświadczalnym w Bałcynach k. Ostródy przeprowadzono badania nad zdrowotnością korzeni i podstawy źdźbła pszenicy ozimej uprawianej po jarych roślinach krzyżowych, takich jak: rzepak jary (Brassica napus ssp. oleiferus Metz.), gorczyca biała (Sinapis alba L), gorczyca sarepska (Brassica juncea L.), rzodkiew oleista (Raphanus sativus var. oleiferus L.), lnianka siewna (Camelina sativa L.), katran abisyński (Crambe abbysinica Hoechst.), oraz po owsie (Avena sativa L.) jako kontroli. Drugim czynnikiem badawczym był sposób zagospodarowania resztek pożniwnych: przyoranie ścierni, przyoranie ścierni ze słomą oraz przyoranie ścierni ze słomą i dawką azotu. Na występowanie chorób korzeni i podstawy źdźbła pszenicy ozimej wpływ miały warunki pogodowe i gatunek rośliny przedplonowej. Korzenie pszenicy ozimej najsłabiej zainfekowane były w stanowiskach po rzepaku jarym i rzodkwi oleistej, najsilniej zaś po owsie. W największym nasileniu na podstawie źdźbła wystąpiła fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła (Fusarium spp.). Pozostałe choroby podsuszkowe występowały corocznie ale w zmiennym nasileniu. Sposób zagospodarowania resztek pożniwnych nie miał wyraźnego wpływu na stopień porażenia korzeni i podstawy źdźbła pszenicy ozimej.

EN

A study into the sanitary state of roots and culm base of winter wheat was carried out in 1999-2002 in the Production and Experimental Station in Balcyny near Ostróda. Experimental wheat was cultivated after spring cross plants such as spring oilseed rape (Brassica napus ssp. oleiferus Metz.), white mustard (Sinapis alba L), Chinese mustard (Brassica juncea L.), oleiferous radish (Raphanus sativus var. oleiferus L.), false flax (Camelina sativa L.), crambe (Crambe abbysinica Hoechst.) and after oats (Avena sativa L.) as a control. The other experimental factor was the method of after-harvest residue management, i.e. ploughing in the stubble, ploughing in the stubble and straw, ploughing in the stubble and straw with nitrogen added. The occurrence of root rot and stem base diseases was affected by weather conditions and forecrop species. Winter wheat roots were attacked to the lowest degree when spring rape and radish were used as forecrops, and to the highest degree - when grown after oat. The culm base was most intensely infected with fusarium foot rot (Fusarium spp.). The remaining root-rot diseases occurred every year but with different intensity. The method of utilization of after-harvest residues did not have a clear effect on the intensity of infection of the roots and culm base of winter wheat.

Słowa kluczowe

PL

ostra plamistosc oczkowa; choroby roslin; uprawa roslin; pszenica ozima; zdrowotnosc roslin; choroby podstawy zdzbla; przedplony; fuzaryjna zgorzel podstawy zdzbla; lamliwosc zdzbla zboz; Brassicaceae zob.tez Cruciferae; Cruciferae zob.tez Brassicaceae; krzyzowe

EN

plant disease; plant cultivation; winter wheat; plant health; culm base disease; forecrop; fusarium rot; culm base rot; cereal culm breakability; Brassicaceae; Cruciferae; cruciferous plant

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2005
• Tom: 58
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.307-318,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Majchrzak B

• Katedra Fitopatologii i Entomologii, Uniwersytet Warminsko-Mazurski w Olsztynie, ul.Prawochenskiego 17, 10-722 Olsztyn

autor

Chodorowski B

• Katedra Fitopatologii i Entomologii, Uniwersytet Warminsko-Mazurski w Olsztynie, ul.Prawochenskiego 17, 10-722 Olsztyn

autor

Okorski A

• Katedra Fitopatologii i Entomologii, Uniwersytet Warminsko-Mazurski w Olsztynie, ul.Prawochenskiego 17, 10-722 Olsztyn

Bibliografia

• Bojarczuk J., Bojarczuk M. 1978. Właściwości biotyczne grzyba Cercosporella herpotrichoides Fron, na tle zwalczania powodowanej przez niego choroby łamliwości źdźbła. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 198: 91-108.
• Burgieł Z.J. 1996. Wrażliwość wybranych odmian pszenicy na zgorzel postawy źdźbła powodowaną przez Fusarium spp. Materiały z sympozjum „Nowe kierunki w fitopatologii”, Kraków 11-13 września: 195-198.
• Czajka W. 1996. Wpływ płodozmianu i monokultury na zdrowotność jęczmienia jarego. Materiały z sympozjum „Nowe kierunki w fitopatologii”, Kraków 11-13 września: 223-227.
• Jańczak C. 1990. Zwalczanie chorób pszenicy ozimej opryskiwaniem fungicydami w okresie wegetacji. Prace Naukowe IOR, 32 (1/2): 15-52.
• Korbas M., Martyniuk S., Rozbicki J., Beale R., 2001. Pszenica po pszenicy. Zgorzel podstawy źdźbła oraz inne choroby podsuszkowe zbóż. Wyd. Fundacja „Rozwój SGGW”. Warszawa.
• Kurek E., Kobus J., 1990. Korzystne i szkodliwe oddziaływanie mikroflory ryzosferowej na wzrost i rozwój roślin. Post. Mikrobiol., 29 (1-2): 103-123.
• Kurowski T.P., Wojciechowska-Kot H., Fabisiewicz W., 1990a. Zdrowotność podstawy źdźbła pszenicy ozimej w uprawie ciągłej. Materiały z sympozjum „Niepatogeniczna mikoflora w patologii roślin”. Szczecin. 12-14 września: 302-311.
• Kurowski T.P., Wojciechowska-Kot H., Fabisiewicz W., 1990b. Zdrowotność podstawy źdźbła żyta ozimego w wieloletniej monokulturze. Materiały z sympozjum „Niepatogeniczna mikoflora w patologii roślin”. Szczecin. 12-14 września: 312-330.
• Kurowski T.P., 1999. Zdrowotność podstawowych zbóż w uprawach monokulturowych. W: Ekologiczne procesy w monokulturowych uprawach zbóż. Red. L. Ryszkowski, J. Karg, J. Pudełko. Wydaw. Uniw. A. Mickiewicza w Poznaniu: 223-231.
• Kurowski T.P., 2002. Studia nad chorobami podsuszkowymi zbóż uprawianych w wieloletniej monokulturze. Rozprawy i Monografie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
• Lemańczyk G., Wenda-Piesik A., Wasilewski P., 2001. Wpływ uprawy owsa w siewie czystym oraz w mieszankach na jego zdrowotność i wartość przedplonową dla pszenicy ozimej. Frag. Agronom., 4 (27): 65-77.
• Łacicowa B., 1969. Metoda laboratoryjna szybkiej oceny odporności jęczmienia na Hel- minthosporium sativum. Biul. IHAR, 3-4: 61-62.
• Mackiewicz S.,Drath M., 1972. Wpływ zmianowania na stopień porażenia pszenicy przez łamliwość źdźbeł oraz jej plonowanie. Biuletyn Inst. Ochr. Rośl., 54:153-166.
• Majchrzak B., Kurowski T.P., Karpińska Z., 2002. Zdrowotność jarych roślin krzyżowych a grzyby zasiedlające ich nasiona. Acta Agrobot., 55 (1): 199-210.
• Majchrzak B.,Mikołajska J., 1982. Badania nad zgorzelami podstawy źdźbła i korzeni pszenicy ozimej w Polsce północno-wschodniej. Rocz. Nauk. Roln., Ser. E. 12 (1/2): 191-203.
• Maliński Z.T.,1992., Etiologia i ekologia oraz zwalczanie łamliwości źdźbła (Pseudocercosporella herpotrichoides (Fron.) Deighton). Pestycydy, 1: 29-35.
• Mały Rocznik Statystyczny 2002. 2003. GUS, Warszawa.
• Mikołajska J., 1993. Płodozmian a zdrowotność roślin. Materiały z sympozjum. „Biotyczne środowisko uprawne a zagrożenie chorobowe roślin”. ART, Olsztyn: 25-33.
• Oleszek W., 1997. Glukozynolany - występowanie i znaczenie ekologiczne. Wiad. Botan., 39 (1/2): 49-58.
• Pielka J., 1984. Badania nad nowymi fungicydami zastosowanymi do zwalczania grzybów podsuszkowych w uprawach pszenicy ozimej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 301: 19-35.
• Podlaska J., 1996. Nowe rośliny uprawne na cele spożywcze, przemysłowe jako odnawialne źródła energii. Wyd. SGGW. Warszawa.
• Pokacka Z., Wojtaszek D., 1976. Z badań nad patogenicznością Rhizoctonia solani Kühn na pszenżycie i życie. Materiały XVII Sesji Nauk. IOR, Poznań: 181-192.
• Reinecke P., Fehrmann H., 1979a. Getreidefusskrankheitserreger I. MetodischeUntersuchungen. Z. Pflanzenkr. Pflanzenschutz, 84 (12): 743-747.
• Rocznik Statystyczny Województw. 2003. GUS Warszawa.
• Szczebiot M., Ojczyk T., 2002. Wartość nawozowa resztek pożniwnych jarych roślin oleistych dla pszenicy ozimej. Fragm. Agron., 2 (74): 198-206.
• Truszkowska W., Dorenda M., Kita W., Kutrzeba M., 1983. Zgorzel podstawy źdźbła pszenicy ozimej powodowana przez Fusaria w świetle doświadczeń uprawowych. Rocz. Nauk Rol., Ser. E. Ochr. Rośl., 10: 103-117.