Badania nad zamieraniem jesionu [Fraxinus excelsior L.] w drzewostanach Nadlesnictwa Wloszczowa

• Autorzy: Kowalski T , Lukomska A

Warianty tytułu

EN

The studies on ash dying [Fraxinus excelsior L.] in the Wloszczowa Forest Unit stands

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania prowadzono w Nadl. Włoszczowa w 9 drzewostanach jesionowych różniących się wiekiem, pochodzeniem (naturalne, sztuczne) i siedliskiem oraz w szkółce leśnej na 3 kwaterach różniących się sposobem hodowli (sadzonki szkółkowane, nie szkółkowane) i wiekiem sadzonek. W każdym drzewostanie dokonano analizy symptomów chorobowych u 100 (2 do 20-letnie drzewostany) lub 50 drzew (21 do 80-letnie drzewostany) rosnących obok siebie w części środkowej drzewostanu, zaś w szkółce leśnej na każdej kwaterze zbadano 200 sadzonek (4 sektory po 50 sadzonek). Z chorych sadzonek i drzew pobrano 120 fragmentów zamarłych gałęzi, żywych gałęzi z nekrozami oraz zamarłych korzeni. Identyfikacji grzybów dokonano na podstawie owocników oraz ponad 300 izolacji na pożywkę agarowo-maltozową. Do najczęstszych objawów chorobowych w drzewostanach jesionowych należały: zamieranie wierzchołków (34,7% drzew), zamieranie całych gałęzi (83,5%), zamieranie szczytów gałęzi (20,1%), obecność na pniu zabliźnionych (36,0%) i nie zabliźnionych nekroz (18,9%) oraz wycieków brunatnej substancji (23,7%), a także przebarwienie liści (7,5%) i ich atrofia (11,2%). Większość rodzajów objawów chorobowych występowała niezależnie od wieku drzew, pochodzenia i siedliska, wykazując jedynie niekiedy różnice w częstości występowania. Na sadzonkach w szkółce najczęściej stwierdzano plamistości na pędach, nekrozy zabliźnione i nie zabliźnione na pędach oraz nekrozę części liści. Objawy chorobowe częściej występowały u sadzonek 4-letnich w porównaniu z 3-letnimi. U sadzonek szkółkowanych częściej dochodziło do obumierania liści. W obrębie nekroz i na obumarłych szczytach pędów najczęściej stwierdzano grzyby: Alternaria alternatei, Chalara sp., Cytospora ambiens, Diplodia mutila, Fusarium lateritium, Gloeosporidiella turgida, Phomopsis controversa i Phomopsis scobina. W nielicznie stwierdzanych obumarłych korzeniach żywych drzew występowały głównie: Cryptosporiopsis radicicola, Cylindrocarpon destructans i Phialocephala sp.

EN

The studies were carried out in the Włoszczowa Forest Unit, in 9 ash stands differing in respect of age, origin (natural, artificial), site and in the nursery on 3 quarters differing due to a silvicultural method (transplanted and not transplanted) and seedlings age. In each stand an analysis of disease symptoms was carried out on 100 trees (2 - 20 years old stands) or 50 trees (21 - 80 years old stands) growing side by side in central part of the stand, while in the nursery in each block 200 seedlings were analyzed (4 sectors with 50 seedlings each). From the infected seedlings and trees 120 fragments of dead branches, living branches with cankers, and dead roots were taken. Identification of fungi was made on the basis of fructification and over 300 isolations of fungi on malt agar medium. The most frequent disease symptoms in ash stands were: the dead top (34.7% trees), the dying of whole branches (83.5%), the dying of the top of branches (20.1%), the occurrence of healed (36.0%) and unhealed cankers (18.9%) and the slime flux (23.7%) on the trunk, also the chlorosis of leaves (7.5%) and their atrophy (11.2%). Most of the types of disease symptoms appeared irrespectively of the tree age, origin and site, sometimes showing only a difference in the frequency of occurrence. On the seedlings in the nursery the shoot discolouration, healed and unhealed cankers on shoots and necrosis of a part of leaves were recorded most frequently. Disease symptoms occurred more frequently on 4-year-old seedlings in comparison with 3-year-old. In respect of transplanted seedlings the leaves dying was more frequent. Within cankers and on dead tops of shoots the most frequent were: Alternaria alternata, Chalara sp., Cytospora ambiens, Diplodia mutila, Fusarium lateritium, Gloeosporidiella turgida, Phomopsis controversa and Phomopsis scobina. In sparsely found dead roots of living trees appeared mostly: Cryptosporiopsis radicicola, Cylindrocarpon destructans and Phialocephala sp.

Słowa kluczowe

PL

Nadlesnictwo Wloszczowa; sklad gatunkowy; zamieranie wierzcholkow pedow; drzewa lisciaste; jesion wyniosly; plamistosc pedow; objawy chorobowe; zamieranie lisci; czynniki chorobotworcze; drzewostany; atrofia; Fraxinus excelsior; przebarwienia lisci; zamieranie drzew; zamieranie pedow; identyfikacja; grzyby chorobotworcze

EN

Wloszczowa Forest Inspectorate; species composition; shoot apex; plant decline; deciduous tree; European ash; plant disease; shoot; pathogenic symptom; leaf decline; pathogenic factor; tree stand; atrophy; Fraxinus excelsior; leaf discolouration; tree decline; shoot decline; identification; pathogenic fungi

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2005
• Tom: 58
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.429-439,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kowalski T

• Katedra Fitopatologii Leśnej, Akademia Rolnicza, Al.29 Listopada 46, 31-425 Krakow

autor

Lukomska A

• Katedra Fitopatologii Leśnej, Akademia Rolnicza, Al.29 Listopada 46, 31-425 Krakow

Bibliografia

• Dmyterko E., Wojtan R., Bruchwald A., 2003. Stan zdrowotny drzewostanów jesionowych (Fraxinus excelsior L.) Nadleśnictwa Mircze. Sylwan, 12: 9-18.
• Grzywacz A., Mazur S., 1977. Zdrowotność jesionów w zadrzewieniach ulicznych w Dzielnicy Wola w Warszawie. Zesz. Nauk. SGGW - AR, Leśnictwo, 24: 79-86.
• Grzywacz A., 1995. Ważniejsze choroby infekcyjne. W: Jesion wyniosły Fraxinus excelsior L. (red. Bugała W.). Wyd. Sorus, Poznań-Kórnik: 371-415.
• Hiemstra J. A., 1995. Verticillium wilt of Fraxinus excelsior. Thesis Landbouw. Universiteit Wageningen. Ponsen & Looijen, Wageningen: 213 pp.
• Kowalski T., 1991. Oak decline: I. Fungi associated with various disease symptoms on overground portions of middleaged and old oak (Quercus robur L.). Eur. J. For. Path., 21(3): 136-151.
• Kowalski T., 2001. O zamieraniu jesionów. Tryb. Leśnika, 4: 6-7.
• Matyjasik J., 2001. Zamieranie jesionu w Nadleśnictwie Jamy. Biul. RDLP Toruń, 2: 20-21.
• Orlikowski L.B.,Oszako T.,Duda B., Szkuta G., 2004. Występowanie Phytophthora citricola na jesionie wyniosłym (Fraxinus excelsior) w szkółkach leśnych. Leśn. Prace Bad., 4: 129-136.
• Przybył K., 2001. Zamieranie brzozy i jesionu - przyczyny i środki zaradcze. Materiały z Konferencji SITLiD „Obecne i przyszłe problemy ochrony ekosystemów leśnych”. Janów Lubelski, 13-15. XI. 2001.
• Przybył K., 2002. Fungi associated with necrotic apical parts of Fraxinus excelsior shoots. For. Path., 32: 387-394.
• Przybył K., 2003. Effect of Pseudomonas spp. on inoculation of young plants of Fraxinus excelsior stem with Diplodia mutila. Dendrobiology, 50: 29-32.
• Rutkowski A., 2005. Zima w olsach. Echa leśne, 3: 12-14.
• Sierota Z., 2001. Choroby lasu. Centr. Inform. Lasów Państw., Warszawa.
• Stocki J., 200la. Przyczyny zamierania drżew i drzewostanów jesionowych w Polsce (1). Głos Lasu, 4: 17-19.
• Stocki J., 2001b. Przyczyny zamierania drzew i drzewostanów jesionowych w Polsce (2). Głos Lasu, 6: 10-13.
• Stocki J., Stocka T., 1999. Przyczyny zamierania drzew i drzewostanów jesionowych. Biblioteczka Leśniczego Nr 118, Wyd. Świat, Warszawa.
• Szwałkiewicz L, 1999. Zamieranie drzew i drzewostanów jesionowych-przyczyny, skutki, prognoza. Postępy Tech. w Leś., 69: 24-30.
• Zogg H., 1944. Untersuchungen über die Gattung Hysterographium Corda, insbesondere über Hysterographium fraxini (Pers.) de Not. Phytopath. Zeitschr., 14, 4: 310-381.