EN
The effect of the four consecutive crop years including precipitation on the selected biological activities in the three cereal grains genus each two varieties Lama and Puma-wheat, Motto and Amilo-rye, Presto and Vero-triticale was the aim of this study. In the analysed cereals total protein content, extractable protein content, amylolytic activity and antiamylolytic and antitryptic activity against enzymes from mammalian and insect origin were estimated. Precipitation statistically significantly affected only endogenous amylolytic activity and inhibitory activities against hog pancreas α-amylase of studied cereals. The analysis of variance has shown statistically significant influence of variety, genus, and the year of harvest as well as interaction between them on the inhibitory activities against S. granarius and T. confusum α-amylase and antitryptic activity of cereal seeds studied. However, precipitation did not statistically significantly affect inhibitor activities against all the studied α-amylase insects
PL
Celem pracy było określenie wpływu czterech lat zbioru, z uwzględnieniem opadów, na wybrane aktywności biologiczne trzech gatunków zbóż. Do badań wybrano po dwie odmiany pszenicy - Lama i Puma, żyta - Motto i Amilo oraz pszenżyta - Presto i Vero. W ziarnie oznaczono całkowitą zawartość białka, zawartość białka rozpuszczalnego oraz określono jego aktywność amylolityczną, antyamylolityczną i antytrypsynową wobec enzymów trawiennych ssaków oraz owadów. Spośród badanych aktywności wielkość opadów w poszczególnych latach statystycznie istotnie wpływała tylko na aktywność endogennych amylaz i aktywność hamującą działanie α-amylaz trzustki wieprzowej. Analiza wariancji wykazała statystycznie istotny wpływ zarówno odmiany, gatunku zbóż i roku zbioru, jak i interakcji pomiędzy nimi na aktywność hamującą działanie α-amylaz S. granarius i T. confusum oraz aktywność antytrypsynową. Nie stwierdzono natomiast statystycznie istotnych związków pomiędzy wielkością opadów a aktywnością inhibitorową ziarna zbóż wobec wszystkich badanych α-amylaz owadzich.