PL
Doświadczenia przeprowadzono w warunkach laboratoryjnych na próbkach gleby o składzie granulometrycznym gliny lekkiej pylastej, do których dodano wodne roztwory siarczanu(VI) kadmu(II) w ilościach 0,05; 0,50 i 5,00 mmol·kg⁻¹ oraz bentonit w ilości 1, 5 i 10%. W tak przygotowanych próbkach gleb dokonano pomiaru aktywności dehydrogenaz, ureazy, fosfatazy kwaśnej i zasadowej. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że zanieczyszczenie gleby siarczanem(VI) kadmu(II) spowodowało inhibicję aktywności wszystkich badanych enzymów glebowych. Stopień inhibicji uzależniony był od stężenia metalu w glebie. Zastosowanie bentonitu do gleby zanieczyszczonej solą kadmu w I stężeniu (0,05 mmol·kg⁻¹) spowodowało zmniejszenie stopnia inhibicji aktywności dehydrogenaz (przy każdej stosowanej dawce bentonitu) oraz zmniejszenie stopnia inhibicji ureazy (przy dawce 5 i 10% bentonitu). W przypadku zastosowania materiału sortującego do gleby zawierającej sól kadmu w stężeniu 5,00 mmol·kg⁻¹ zaobserwowano zmniejszenie toksycznego oddziaływania kadmu na aktywność dehydrogenaz, fosfatazy kwaśnej i zasadowej (przy wszystkich dawkach bentonitu) i na aktywność ureazy (przy dawce 5% bentonitu).
EN
Experiments were carried out under laboratory conditions. Samples of light silty boulder loam soil were treated with water solution of cadmium(II) sulphate(IV). The doses used were 0.05; 0.50 i 5.00 mmol·kg⁻¹. In all soil samples the activities of dehydrogenase, urease, acid- and alkaline phosphatase were measured. Then, for each cadmium dose, three next experimental combinations were realized - with 1, 5 and 10% bentonite addition. The results showed, that soil pollution with cadmium, results in inhibited activity of all tested enzymes, and the intensity of this inhibition depends on metal concentration in soil. After addition of bentonite, to soil polluted with I cadmium concentration (0.05 mmol·kg⁻¹), the inhibition of dehydrogenase activity was reduced (for all used bentonite doses). Similar effect was stated for urease activity, however only for 5 and 10% bentonite content in soil. Application of bentonite to soil containing the highest cadmium dose (5 mmol·kg⁻¹) results in decreased toxic effect of this metal on dehydrogenase, acid and alkaline phos phatases activities (all used bentonite doses) as well as on the urease activity (only at bentonite dose 5%).