PL
Ekologiczne oddziaływanie osadów ściekowych na glebę ściśle związane jest z formami metali w jakich one występują. W tym aspekcie, uwagę zwraca się na zmiany ilościowe pomiędzy połączeniami metali łatwo i wolno rozpuszczalnymi. Niniejsza praca prezentuje wyniki z 3-letniego doświadczenia polowego dotyczącego ilościowych zmian manganu w poszczególnych frakcjach gleby poziomu próchnicznego nawożonej osadami ściekowymi w dawce 4 t co 2 lata oraz 8 t co rok. W pracy wykorzystano analizę sekwencyjną według Zeien i Brümmer [1989]. Stwierdzono, iż niezależnie od obiektu doświadczenia jak i roku badań największa ilość manganu była związana z tlenkami manganu (Fr. III) oraz z amorficznymi tlenkami żelaza (Fr. V). Wartym odnotowania jest 2-3-krotny wzrost ilości manganu w połączeniach łatwo rozpuszczalnych (Fr. I i II) jaki nastąpił pod wpływem 8 t osadu ściekowego w porównaniu do ilości odnotowanej we frakcjach gleby kontrolnej.
EN
Ecological effects of sewage sludge on soil are closely related to forms of metals in which they occur in the environment. The attention is focused on quantitative changes between the combinations of readily and sparingly soluble metals. The current paper reports the results of three-year field experiments dealing with quantitative changes of manganese in particular chemical fractions of the soil humus horizon under sewage sludge application. The effect of various levels of sludge application (4 t DM/2 years and 8 t DM year) was studied. In order to perform this task the sequential extraction method according to Zeien and Brümmer [1989] was used. It was proved, that the highest amounts of manganese were bound to MnOx (Fr. Ill) and to amorphous FeOx (Fr. V). Such a tendency to distribution of manganese among obtained fractions was observed independently of experiment object and year of investigations. Worth to be pointed is 2-3 fold increase of manganese content in easily soluble fractions (I and II) under the influence of 8 t sewage sludge in comparison to the amount noticed in soil of control.