Porosty z rodzaju Rhizocarpon Ramond ex DC. w polskich parkach narodowych

• Autorzy: Matwiejuk A

Warianty tytułu

EN

Lichens of the genus Rhizocarpon Ramond ex DC. in the Polish national parks

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca przedstawia wykaz 31 gatunków porostów z rodzaju wzorzec Rhizocarpon stwierdzonych w parkach narodowych z obszaru Polski. Występują one w 15 parkach. Największą liczbę gatunków odnotowano w parkach narodowych położonych na terenie gór: Tatrzańskim PN – 27 gatunków, Karkonoskim PN – 19, Pienińskim PN – 11, Bieszczadzkim PN – 10 i Gorczańskim PN – 9. W nizinnych parkach narodowych (PN Bory Tucholskie, Biebrzański PN, Wigierski PN, Białowieski PN, Drawieński PN, Woliński PN) liczba gatunków waha się od 1 do 6. Materiałem badań były „zrewidowane” okazy zielnikowe (LBL, KRA-L, KRAM-L) oraz dane publikowane z parków narodowych

EN

Rhizocarpon Ramond ex DC. is a large genus of ca 200 described species included in the family Rhizocarpaceae, widely distributed in all parts of the world but particularly in alpine and polar regions. Species are long-lived, growing on rock, and have been widely used in studies on morainedating, a procedure known as lichenometry. In the Polish National Parks has been found 31 species of genus Rhizocarpon. There are Rhizocarpon alpicola, R. atroflavescens, R. badioatrum, R. carpaticum, R. cinereovirens, R. disporum, R. distinctum, R. eupetraeoides, R. eupetraeum, R. geminatum, R. geographicum, R. glaucescens, R. grande, R. hochstetteri, R. inarense, R. lavatum, R. lecanorinum, R. leptolepis, R. macrosporum, R. melaenum, R. obscuratum, R. petraeum, R. polycarpum, R. postumum, R. pusillum, R. reductum, R. rittokense, R. saanaënse, R. subgeminatum, R. umbilicatum and R. viridiatrum. Rhizocarpon is the frequently observed genus, being found in 15 national parks. 27 species of Rhizocarpon has been found in Tatra National Park, 19 in Karkonoski NP, 11 in Pieniński NP, 10 in Bieszczadzki PN, 9 – Gorce NP, 7 in Gór Stołowych NP. This study was based on including citations and collection Herbarium (LBL, KRA-L, KRAM-L)

Słowa kluczowe

PL

porosty; Lichenes; rodzaje; Rhizocarpon; wykaz gatunkow; wystepowanie; parki narodowe; Polska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2010
• Tom: 66
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.125-134,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Matwiejuk A

• Uniwersytet w Bialymstoku, ul.Swierkowa 20B, 15-950 Bialystok

Bibliografia

• Alstrup V, Olech M. 1992. Checklist of the lichens of the Tatra National Park, Poland. Zesz. Nauk. UJ, Prace Bot. 24: 179-184.
• Bajgier M. 1992. Zastosowanie lichenometrii w datowaniu osuwisk w Beskidzie Śląskim. Ann. Soc. Geol. Pol. 62: 239-346.
• Bajgier-Kowalska M. 2001. Lichenometryczne datowanie pokryw koluwialnych na stokach Lipowskiej Rodanki w Beskidzie Żywieckim. W: Sympozjum Pokrywy stokowe jako zapis zmian klimatycznych w późnym vistulianie i holocenie. Sosnowiec: 5-9.
• Bajgier-Kowalska M. 2002. Zastosowanie licheno- metrii w datowaniu stoków osuwiskowo-obrywowych w Beskidzie Żywieckim (Karpaty fliszowe). Czas Geogr. 73 (3): 215-230.
• Bajgier-Kowalska M. 2003. The application of li- chenometry in dating of the landside slopes in the Flysch Carpathians. Geomorfologia Slovaca 3 (1): 16-18.
• Bielczyk U. 2003. The lichens and allied fungi of the Polish Western Carpathians. W: Bielczyk U. (red.). The lichens and allied fungi of the Polish Carpathians. An annotated checklist. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: 23-232.
• Bielczyk U. 2004. Różnorodność gatunkowa porostów Babiogórskiego Parku Narodowego. W: Wołoszyn B.W, Jaworski A., Szwagrzyk J. (red.). Babiogórski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza. Kraków: 285-314.
• Bielczyk U. 2006. The lichen biota of the Polish Carpathians - general characteristic. Pol. Bot. J. 51 (1) : 1-24.
• Bystrek J. 1979. Porosty rezerwatu Obrocz w Roztoczańskim Parku Narodowym. Ann. UMCS, Sect. C, 34 (2): 9-23.
• Bystrek J. 1980. Porosty rezerwatu Czerkies w Roztoczańskim Parku Narodowym. Ann. UMCS, Sect. C, 35 (6): 53-64.
• Bystrek J. 1997. Porosty Roztocza. W: Michalczyk Z. Kompleksowe badania środowiska przyrodniczego Roztocza. Wyd. UMCS, Lublin: 26-38.
• Bystrek J. 2002. Porosty Poleskiego Parku Narodowego. W: Radwan S. (red.). Poleski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza. Wyd. Morpol, Lublin 7: 85-98.
• Bystrek J., Górzyńska K. 1981. Porosty Roztocza. Fragm. Flor. Geobot. 27 (1-2): 213-237.
• Bystrek J., Kolanko K. 1997. Porosty okolic Gugien w Biebrzańskim Parku Narodowym. Fragm. Flor. Geobot. 4: 245-251.
• Bystrek J., Matwiejuk A. 1994. Porosty rezerwatu Monkinie w Wigierskim Parku Narodowym. Ann. UMCS, Sect. C 49 (3): 31-42.
• Bystrek J., Matwiejuk A. 1999. Porosty obszarów chronionych i proponowanych do ochrony w lasach wigierskich. Ann. UMCS, Sect. C 54: 93-124.
• Bystrek J., Przepiórkowska A. 1994. Porosty rezerwatu Sernetki w Wigierskim Parku Narodowym. Ann. UMCS, Sect. C 49 (3): 43-58.
• Cieśliński S. 1991. Stan aktualny oraz zmiany we florze porostów naskalnych i naziemnych w Świętokrzyskim Parku Narodowym. Parki Nar. Rez. Przyr. 10 (3-4): 125-136.
• Cieśliński S. 2003. Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce Północno-Wschodniej. Phytocoenosis 15 (N.S.), Suppl. Cartogr. Geobot., Warszawa-Białowieża 15: 1-426.
• Cieśliński S., Czyżewska K., Fabiszewski J. 2006. Red list of the lichens in Poland. W: Mirek Z., Zarzycki W., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.). Red list of plants and fungi in Poland. Polish Academy of Sciences, W. Szafer Institute of Botany, Kraków: 71-90.
• Cieśliński S., Łubek A. 2003. Czerwona lista porostów zagrożonych w Górach Świętokrzyskich. W: Czyżewska K. (red.). Zagrożenie porostów w Polsce. Monogr. Bot. 91: 143-158.
• Cieśliński S., Tobolewski Z. 1988. Porosty (Lichenes) Puszczy Białowieskiej i jej zachodniego przedpola. 1 (N.S.) Suppl. Cartogr. Geobot., Warszawa-Białowieża 1: 1-216.
• Czarnota P. 2000. Porosty Gorczańskiego Parku Narodowego. Część I. Wykaz i rozmieszczenie gatunków. Parki Nar. Rez. Przyr. 19 (1): 3-73.
• Czarnota P. 2002. Porosty Gorczańskiego Parku Narodowego. Część I. Wykaz i rozmieszczenie gatunków - uzupełnienia. Parki Nar. Rez. Przyr. 21 (2) : 177-184.
• Czarnota P. 2003. Czerwona lista porostów zagrożonych w Gorcach. W: Czyżewska K. (red.). Zagrożenie porostów w Polsce. Monogr. Bot. 91: 159-176.
• Dziabaszewski B. 1962. Porosty Wyspy Wolina ze szczególnym uwzględnieniem Parku Narodowego. PTPN. Prace Kom. Biol. 22 (5): 1-48.
• Fałtynowicz W. (red.) 1994. Porosty Wigierskiego Parku Narodowego. Parki Nar. Rez. Przyr. 13 (3) : 9-28.
• Fałtynowicz W. 1980. Porosty północno-zachodniej części Borów Tucholskich. Fragm. Flor. Geobot. 26 (1): 81-102.
• Fałtynowicz W 2003. The lichens lichenicolous and allied fungi of Poland. An annotated checklist. Krytyczna lista porostów i grzybów naporosto- wych Polski. W Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
• Fałtynowicz W, Miądlikowska J. 1997. Porosty. W: Piotrowska H. (red.). Przyroda Słowińskiego Parku Narodowego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań Gdańsk 3: 119-131.
• Flakus A. 2007. Lichenized and lichenicolous fungi from mylonitized areas of the subnival belt in the Tatra Mountains (Western Carpathians). Ann. Bot. Fennici 42: 427-449.
• Hawksworth D.L., Kirk P.M., Sutton B.C., Pegler D.N. 1995. Ainsworth & Bisby’ Dictionary of Fungi. 8th ed. CAB International, Wallingford.
• Ihlen P.G. 2004. Taxonomy of the non-yellow species of Rhizocarpon (Rhizocarpaceae, lichenized Ascomy- cota) in the Nordic countries, with hyaline and mu- riform ascospores. Mycol. Res. 108 (5): 533-570.
• Kiszka J. 1997a. Nowe i rzadkie gatunki porostów (Lichenes) w Bieszczadzkim Parku Narodowym i jego otulinie. Część I. Roczn. Bieszczadzkie 5: 43-48.
• Kiszka J. 1997b. Porosty (Lichenes) dna i otoczenia zbiorników retencyjnych w dolinie Dunajca w Pieninach. Fragm. Flor. Geobot. Pol. 4: 253-323.
• Kiszka J. 1997c. Nowe dla Pienin gatunki porostów. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. Pol. 4: 325-328.
• Kiszka J. 1999. Nowe i rzadkie gatunki porostów (Lichenes) w Bieszczadzkim Parku Narodowym i jego otulinie. Część II. Roczn. Bieszczadzkie 7: 343-347.
• Kiszka J. 2000a. Nowe dla Pienin gatunki porostów. Cz. II. Fragm. Flor. Geobot. Pol. 7: 277-279.
• Kiszka J. 2000b. Porosty (Lichenes). Fauna i Flora Pienin. Monogr. Pienińskie 1: 55-66.
• Kiszka J. 2003. Nowe dla Pienin gatunki porostów. Cz. III. Fragm. Flor. Geobot. Pol. 10: 297-299.
• Kiszka J., Kościelniak R. 2001. Nowe i rzadkie gatunki porostów (Lichenes) w Bieszczadzkim Parku Narodowym i jego otulinie. Część III. Roczn. Bieszczadzkie 9: 27-32.
• Kiszka J., Kościelniak R. 2002. Nowe i rzadkie gatunki porostów (Lichenes) w Bieszczadzkim Parku Narodowym i jego otulinie. Część IV Roczn. Bieszczadzkie 10: 253-255.
• Kiszka J., Kościelniak R. 2003. Nowe i rzadkie gatunki porostów (Lichenes) w Bieszczadzkim Parku Narodowym i jego otulinie. Część V. Roczn. Bieszczadzkie 11: 263-266.
• Kiszka J., Kościelniak R. 2006. Porosty strefy wysokogórskiej Bieszczadzkiego Parku Narodowego - stan zachowania i zagrożenia. Roczn. Bieszczadzkie 14: 123-133.
• Kiszka J., Lipnicki L. 1994. Porosty na głazach na prehistorycznym cmentarzysku Kręgi Kamienne” w Borach Tucholskich. Fragm. Flor. Geobot. Pol. 1: 97-105.
• Kiszka J., Szeląg Z. 1992a. Nowe dla Pienin gatunki porostów. Fragm. Flor. Geobot. 37 (2): 597-600.
• Kiszka J., Szeląg Z. 1992b. Porosty (Lichenes) polan Pienińskiego Parku Narodowego - zagrożenie i ochrona. Pieniny - Przyroda i Człowiek 2: 55-63.
• Kolanko K. 2002. Porosty Fortu IV w Twierdzy Osowiec w Biebrzańskim Parku Narodowym. Parki Nar. Rez. Przyr. 21 (4): 367-374.
• Kolanko K. 2005. Porosty Biebrzańskiego Parku Narodowego i terenów przylegających. W: Dyrcz A., Werpachowski C. (red.). Przyroda Biebrzańskiego Parku Narodowego. Monografia. Biebrzański Park Narodowy, Osowiec-Twierdza: 149-160.
• Kossowska M. 2003. Czerwona lista porostów zagrożonych w polskiej części Sudetów. W: Czyżewska K. (red.). Zagrożenie porostów w Polsce. Monogr. Bot. 91: 201-222.
• Kossowska M. 2006. Checklist of lichens and allied fungi of the Polish Karkonosze Mts. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
• Kościelniak R., Kiszka J. 2005. Nowe i rzadkie gatunki porostów (Lichenes) w Bieszczadzkim Parku narodowym i jego otulinie. Część VII. Roczn. Bieszczadzkie 13: 245-248.
• Kościelniak R., Kiszka J. 2006. Nowe i rzadkie gatunki porostów (Lichenes) w Bieszczadzkim Parku narodowym i jego otulinie. Część VIII. Roczn. Bieszczadzkie 14: 135-138.
• Kościelniak R., Kiszka J. 2007. Nowe i rzadkie gatunki porostów (Lichenes) w Bieszczadzkim Parku narodowym i jego otulinie. Część IX. Roczn. Bieszczadzkie 15: 119-122.
• Kotarba A. 1988. Lichenometria i jej zastosowanie w badaniach geomorfologicznych w Tatrach. Wszechświat 89. 1: 13-15.
• Kotarba A. 1989. On the age of debris flows in the Tatra Mountains. Studia Geomorph. Carp.-Balc. 23: 139-152.
• Lipnicki L. 1990. Porosty Borów Tucholskich. Acta Mycol. 26 (1): 119-175.
• Lipnicki L. 1993. Materiały do flory porostów Drawieńskiego Parku Narodowego. Fragm. Flor. Geobot. 38 (2): 697-706.
• Łubek A. 2003. Noteworthy lichen species in Poland collected in the Świętokrzyski National Park. Acta Mycol. 38(1-2): 137-147.
• Łubek A. 2007. Antropogeniczne przemiany bioty porostów Świętokrzyskiego Parku Narodowego i otuliny. Inst. Bot. im. Władysława Szafera, PAN, Kraków.
• Łubek A., Cieśliński S. 2004. Distribution of lichens and lichenicolous fungi in the Świętokrzyski National Park. Acta Mycol. 39 (2): 173-252.
• Nowak J. 1960. Naskalne zespoły porostów Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Fragm. Flor. Geobot. 6 (3): 323-392.
• Nowak J. 1961. Porosty Wyżyny (Jury) Krakowsko-Częstochowskiej. Monogr. Bot. 21 (1): 1-126.
• Nowak J. 1972. Problemy rozmieszczenia porostów (Lichenes) w polskich Beskidach Zachodnich (Podokręg Śląsko-Babiogórski). Fragm. Flor. Geobot. 18 (1): 45-143.
• Nowak J., Tobolewski K. 1975. Porosty polskie. PWN, Warszawa-Kraków.
• Olech M. 1973. Porosty Beskidu Sądeckiego. Zesz. Nauk. UJ, Prace Bot. 1: 87-192.
• Olech M. 1974. Materiały do flory porostów Beskidu Niskiego. Zesz. Nauk. UJ, Prace Bot. 2: 181-200.
• Olech M. 2004. Lichens of the Tatra National Park. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
• Poelt J. 1990. Parasitische Arten der Flechtengattung Rhizocarpon: eine weitere Übersicht. Mitt. Bot. Staatssamml. München 29: 515-538.
• Tobolewski Z. 1955. Porosty Gór Stołowych. PTPN. Prace Kom. Biol. 16 (1): 98.
• Węgrzyn M. 2006. Porosty apofityczne (apoporosty) w Dolinie Suchej Kasprowej w Tatrzańskim Parku Narodowym. Parki Nar. Rez. Przyr. 25 (2): 3-10.
• Węgrzyn M. 2007. Nowe gatunki porostów i grzybów naporostowych polskich Tatr. W: Kępczyńska E., Kępczyński J (red.). Botanika w Polsce - sukcesy, problemy, perspektywy. Streszczenie referatów, plakatów. 54 Zjazd PTB, Szczecin, 3-8.09.2007.
• Wirth V. 1995. Die Flechten Baden-Württembergs. Eugen Ulmer, Stuttgart.
• Zielińska J. 1967. Porosty Puszczy Kampinoskiej. Monogr. Bot. 24.