PL
Celem pracy było określenie procentowego udziału wody wymrożonej i niewymrożonej w zamrażanych modelowych roztworach sacharozy. Badano roztwory o stężeniu 30 i 40% bez dodatków oraz z udziałem takich substancji, jak: kappa karagen (KK), alginian sodu (AS) oraz AFP III (białko ochronne typ III). Zamrażanie prowadzono w kriostacie ze stałą kontrolą temperatury przy –20°C. Temperaturę krioskopową określono na podstawie krzywych mrożenia. Udział wody wymrożonej i niewymrożonej określono na podstawie obliczeń, korzystając ze wzoru Raoulta oraz z bilansu masowego procesu zagęszczania. Temperatura krioskopowa roztworów bez dodatków uległa obniżeniu wraz ze wzrostem stężenia próbek. Dodatek substancji ochronnych podwyższał temperaturę krioskopową. Więcej wody (średnio o 20%) wymarzało w próbkach o stężeniu 40%. Dodatek substancji ochronnych nie wpłynął istotnie na zmianę zawartości wody wymrożonej i niewymrożonej zarówno dla roztworów 30%, jak i 40%.
EN
The aim of this study was to determine the percentage of frozen and unfrozen water content concern in frozen model sucrose solutions. Solutions were tested at the concentration of 30 and 40% without additives and with such substances as: kappa carrageenan (KK), sodium alginate (AS) and III AFP (protection protein type III). Freezing was carried out in the cryostat at the temperature of –20° C. The cryoscopic temperature was defined based on freezing curves. Frozen and unfrozen water content was evaluated based on the calculations – from Raoult equation and also from the concentration mass balance. The cryoscopic temperature without the addition of solutions decreased with increasing concentration of the samples. The addition of protective substances increased the cryoscopic temperature. More water (average 20%) was freezed in samples with the concentration of 40%. The addition of protective substances didn’t significantly affected the change in frozen and unfrozen water content, for both of the solutions 30% and 40%.