PL
W artykule przedstawiono charakterystykę surowców, które są bazą tzw. mąk niekonwencjonalnych. Zapotrzebowanie na nowe produkty bezglutenowe, żywność dla dzieci czy żywność dietetyczną przyczyniło się do projektowania receptur bazujących na surowcach niekonwencjonalnych. Producenci dążą do częściowego lub całkowitego zastąpienia w składzie recepturowym produktów mąki pszennej mąkami alternatywnymi. Wśród surowców do produkcji mąk niekonwencjonalnych wymienia się m.in.: migdały, orzeszki ziemne, konopie siewne, kokos, topinambur, ciecierzycę, dynię oraz sezam. Mąki z tych surowców mogą zawierać dużo składników mineralnych (np. Fe, Zn, Ca, Mg), witamin (np. A, C, B₆, B₁₂), aminokwasów egzogennych, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz przeciwutlenlaczy (np. tokoferole, resweratrol, związki fenolowe). W związku z tym spożywanie produktów z udziałem mąk niekonwencjonalnych może wywierać korzystny wpływ na zdrowie, np. poprzez działanie przeciwdrobnoustrojowe, antykancerogenne, hipocholesterolemiczne czy hipoglikemiczne.
EN
The aim of review was to highlight the characteristics of raw materials, which are source of unconventional flour. The demand for new gluten-free products, baby food or dietetic food has contributed to the design of recipes based on unconventional raw materials. Manufacturers strive for partial or total replacement of wheat flour in the recipe composition with alternative flour. Among unconventional flour raw materials, there are: almonds, peanuts, true hemp, coconut, Jerusalem artichoke, chickpeas, pumpkin and sesame. These flours may contain a lot of minerals (e.g. Fe, Zn, Ca, Mg), vitamins (e.g. A, C, B₆, B₁₂), essential amino acids, essential fatty acids and antioxidants (e.g. tocopherols, resveratrol, phenolic compounds). Therefore, the consumption of alternative-flour-based products may have a beneficial influence on health, e.g. by antimicrobial, anticarcinogenic, hypocholesterolemic or hypoglycemic effects.