Model mobilności a struktura urbanistyczna historycznego śródmieścia Gdańska

• Autorzy: Bugalski L.

Warianty tytułu

EN

The mobility model and urban structure of historic centre of Gdansk

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Destroyed 70 years ago, at the end of the World War Two, historic centre of Gdańsk was redefined in first post-war years, when during its rebuilding took place a creation of the socialist city. But it was already after 1956 breakthrough when came a change of paradigm of cities development accordance with functionalist ideas. These new transformations in a way of rebuilding or rather a new development of the historic centre of Gdańsk represents general plans from 1952 and 1962, which are no longer current nowadays but still remain an essential reference for modern perspective of its spatial transformations. High costs of realisation an overscaled, sketched in 60's and 70's communication system were carried out by the XX century only to certain extent. Paradoxically it was only when Poland joined EU in 2004 that a huge scale of possible funds allowed to fully carry out the vision of city developed in a spirit of functionalism. The question about the taken course in planning of Gdańsk, inextricably linked with an established many years ago model of mobility, reappears today in public debate and promises upcoming changes in an established urban doctrine of the town.

Słowa kluczowe

PL

planowanie przestrzenne; przestrzen miejska; funkcjonalnosc; srodmiescie; Gdansk; miasta historyczne; miasta postsocjalistyczne; urbanistyka; mobilnosc przestrzenna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 2015
• Tom: 39
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.97-119,rys.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bugalski L.

• Wydzial Architektury, Politechnika Gdańska, ul.Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk

Bibliografia

• Baraniewski W. (2004), Między opresją a obojętnością. Polsko-rosyjskie relacje architektoniczne w XX wieku, [w:] (red.) M. Poprzęcka, L. Jowlewa, Warszawa–Moskwa/Moskva–Varshava 1900–2000, Warszawa, Narodowa Galeria Sztuki Zachęta.
• Baraniewski W. (2013), Odwilżowe dylematy polskich architektów, [w:] (red.) K. Gutfrański, Do jutra! Gdańska droga do nowoczeności, Gdańsk, Instytut Sztuki Wyspa, s. 447–455.
• Bogusławski J. (2015), Po co tunel pod Martwą Wisłą, jeśli nie będzie Drogi Zielonej?, Gazeta Wyborcza, 25/08/2015 (dodatek dla Trójmiasta).
• Boros G., Gach Z. (red.) (1998), Program ożywienia śródmieścia Gdańska, Gdańsk, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego.
• Buchanan C. (1964), Traffic in towns. The specially shortened edition of the Buchanan Report: with a preface by Sir Geoffrey Crowther, Harmondsworth, Middlesex, Penguin in association with H.M.S.O.
• Bugalski Ł. (2015), Historyczne śródmieście Gdańska jako unikalny przykład powojennej kreacji miasta socjalistycznego, [w:] (red.) S. Ledwoń, H. Obracht-Prondzyńska, Urban Transformations, Gdańsk – Haga, ISOCARP.
• Chrzan M. (2015), Drogowe duchy PRL. Jaka będzie Nowa Politechniczna?, Gazeta Wyborcza, 13/03/2015 (dodatek dla Trójmiasta).
• Dąbrowski L.T., Kühnel A., Rakowski W., Plan śródmieścia Gdańska, [w:] S. Lier, Konkurs na projekt urbanistyczno-architektoniczny fragmentu śródmieścia Gdańsk, Architektura, 7–8/1954, 197.
• Friedrich J. (2001), Gdańsk 1945–1949. Oswajanie miasta, [w:] (red.) P. Najmajer, Gdańsk – pomnik historii. Teka Gdańska, t. 4, Gdańsk, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, s. 27–42.
• Friedrich J. (2005), Problem nowoczesności w kulturze architektonicznej powojennego Gdańska, [w:] (red.) A. Wołodźko, Niechciane Dziedzictwo. Różne oblicza architektury nowoczesnej w Gdańsku i Sopocie. Ungeliebtes Erbe: die verschiedenen Gesichter der Architektur des Modernismus in Gdańsk und Sopot. Unwanted heritage: various faces of the architectural modernity in Gdańsk and Sopot, Gdańsk, Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia.
• Friedrich J. (2015), Odbudowa Głównego Miasta w Gdańsku w latach 1945–1960, Gdańsk, Wydawnictwo Słowo/obraz Terytoria: Fundacja Terytoria Książki.
• Gawlicki M. (2012), Zabytkowa architekturą Gdańska w latach 1945–1951. Kształtowanie koncepcji, konserwacji i odbudowy, Gdańsk, Wydawnictwo Słowo/obraz Terytoria.
• Gehl J. (2014), Miasta dla ludzi, Kraków, Wydawnictwo RAM.
• Goldzamt E. (1956), Architektura zespołów śródmiejskich i problemy dziedzictwa, Warszawa Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Jacobs J. (2014), Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, Warszawa, Fundacja Centrum Architektury.
• Koprowski K. (2015a), Nie budujmy tunelu pod Pachołkiem. 2 mld zł można wydać znacznie lepiej, Trójmiasto.pl, 24/08/2015, dostępne na stronie internetowej: http://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Nie-budujmy-tunelu-pod-Pacholkiem-2-mldzl-mozna-wydac-znacznie-lepiej-n93589.html#
• Koprowski K. (2015b), Tunel pod Pachołkiem nie ma poparcia komisji Rady Miasta, Trójmiasto.pl, 25/08/2015, dostępne na stronie internetowej: http://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Tunel-pod-Pacholkiem-nie-ma-poparcia-komisji-Rady-Miasta-n-93685.html#
• Larczyński T. (2015), Gdańsk: Kontrowersyjna Nowa Politechniczna. Walcem przez starą zabudowę, TransportPubliczny.pl, 19/07/2015, dostępne na stronie internetowej: http://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/gdansk-kontrowersyjna-nowapolitechniczna-walcem-przez-stara-zabudowe-50017.html
• Lier S. (1954), Konkurs na projekt urbanistyczno-architektoniczny fragmentu śródmieścia Gdańsk, Architektura, 7–8, s. 188–197.
• Łupak S. (2015), Komu przeszkadza Droga Zielona, Gdańsk.pl, 25/08/2015, dostępne na stronie internetowej: http://www.gdansk.pl/nasze-miasto,512,39156.html
• Małachowicz E. (1988), Ochrona środowiska kulturowego. T 1–2, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Massalski R., Stankiewicz J., Kowalski J. (1969), Rozwój urbanistyczny i architektoniczny Gdańska, [w:] (red.) A. Czeszunist, Gdańsk jego dzieje i kultura, Warszawa, Arkady, s. 129–265.
• Naskręt M. (2014), Wizje centrum Gdańska z 1962 r. Miasto szerokich ulic i samochodów,
• Trojmiasto.pl, dostępne na stronie internetowej: http://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Wizje-centrum-Gdanska-z-1962-r-Miasto-szerokich-ulic-i-samochodown76586.html, ostatnia aktualizacja: 1/02/2014.
• Nowakowski M., Bańkowska B. (2013), Sto lat planowania przestrzeni polskich miast, 1910–2010, Warszawa, Oficyna Naukowa.
• Omilanowska M. (2010), Defortyfikacja Gdańska na tle przekształceń miast niemieckich w XIX wieku, Biuletyn Historii Sztuki, 72, 293–334.
• Ostrowski W. (1975), Urbanistyka współczesna, Warszawa, Arkady.
• Pacholski A. (2015), Modernizacja zacofania, Gazeta Wyborcza, 3/07/2015- (Magazyn Świąteczny).
• Parteka T. (2015), Czas na zmiany w urbanistyce Gdańska, Gazeta Wyborcza, 9.05.2015, dostępne na stronie internetowej: http://trojmiasto.gazeta.pl/trojmiasto/1,35636,- 17885246,Czas_na_zmiany_w_urbanistyce_Gdanska.html (wydanie dla Trójmiasta).
• Pobłocki, K. (2014), Jane Jacobs – urbanistka przyziemna. Posłowie do wydania polskiego, [w:] J. Jacobs, Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, Warszawa, Fundacja Centrum Architektury, s. 459–474.
• Szermer B. (1971), Gdańsk – przeszłość i współczesność, Warszawa, Wydawnictwo Interpress.
• Śliwiński B. (red.) (2009), „Rzeź gdańska” z 1308 roku w świetle najnowszych badań, Materiały z sesji naukowej 12–13 listopada 2008 roku, Gdańsk, Muzeum Historyczne Miasta Gdańska.
• Zachwatowicz J. (1946), Program i zasady konserwacji zabytków, Biblioteka Historii Sztuki i Kultury, 1/2, 48–52.
• Sandecki M. (2015), „Nie” dla tunelu i Drogi Zielonej. „Przyniosą więcej strat niż korzyści”. [OPINIE], Gazeta Wyborcza, 18/08/2015, dostępne na stronie internetowej: http://trojmiasto.gazeta.pl/trojmiasto/1,35636,18585107,nie-dla-tunelu-i-drogizielonej-przyniesie-wiecej-strat-niz.html#ixzz3jM8KErzY (dodatek dla Trójmiasta).