Przystosowania ekologiczne kwiatów Hypocyrta glabra Hook.

• Autorzy: Czerneckyj M. , Weryszko-Chmielewska E.

Warianty tytułu

EN

Ecological adaptations of Hypocyrta glabra Hook. flowers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzono badania dotyczące ekologii kwitnienia i budowy kwiatu roślin Hypocyrta glabra Hook. (Gesneriaceae) uprawianych w warunkach laboratoryjnych i balkonowych (sezon letnio-jesienny). Ustalono długość życia kwiatów oraz zaobserwowano zmiany w ich morfologii w kolejnych fazach kwitnienia. Stwierdzono, ze kwiaty H. Glabra charakteryzują się zdolnością przemieszczania pręcików w czasie kwitnienia oraz przedprątnością. Analizowano makro- i mikrostrukturę poszczególnych elementów kwiatowych kielicha, korony, pręcikowia, słupka i nektarnika. Określono wielkość, kształt i żywotność ziarn pyłku oraz ich liczbę w główce pręcikowej. Położenie nektarnika w kwiecie H. Glabra świadczy o tym, że został on wykształcony z 5-go pręcika w filogenezie tego gatunku. Wykazano, że nektarnik jest zaopatrywany przez liczne wiązki przewodzące, a nektar wydzielany jest za pośred- nictwem aparatów szparkowych. Pole szparkowe stanowi 2/5 wysokości nektarnika i znajduje się w szczytowej części po jego odosiowej stronie, a liczba aparatów szparko- wych na 1 mm 2 tej powierzchni wynosi średnio 63,2. Masa nektaru wyprodukowana przez 10 kwiatów w czwartym dniu ich życia osiągała 223,7 mg, przy zawartości cukrów wynoszącej 32,7%. Na powierzchni kielicha, korony i słupka zaobserwowano występowanie licznych włosków wydzielniczych i mechanicznych, które świadczą o kseromorficznych przystosowaniach kwiatu. Stwierdzono, ze liczba takich struktur ochronnych i wydzielniczych na jednostce powierzchni zewnętrznej korony kwiatu jest zbliżona. W warunkach balkonowych wydzielina wytwarzana przez gruczoły kielicha i korony kwiatu była chętnie pobierana przez osy. Wydaje się, że niektóre cechy budowy kwiatu H. glabra, takie jak położenie w przestrzeni, kształt i barwa korony, obfitość nektaru i pyłku związane są z jego przystosowaniem do zapylania przez kolibry w ojczyünie wymienionej rośliny.

EN

The research on the blooming ecology and the flower morphology of Hypocyrta glabra Hook. (Gesneriaceae) cultivated in laboratories and outdoors have been carried out. The life span of flowers and morphological changes in successive phases of the blooming period have been observed. The H. glabra flowers are protandrous and the stamens translocate during the flowering process. The macro- and microstructure of calyx, corolla, androecium, gynoecium and nectaries have been analyzed. The size, shape and viability of pollen grains have been designated and their number per stamen head has been calculated. The location of nectaries in H. glabra flowers has suggested that they stem from the 5th stamen during phylogenesis. It has been proved that the nectaries are provided by numerous vascular bundles and that the nectar is secreted by stomata. The stomatal field comprises 2/5 of nectary height and is situated on the abaxial side of the apix part. The average number of stomata is 63.2 per 1 mm2. The average amount of nectar produced by 10 flowers in their fourth day of life reached 223.7 mg. The sugar concentration was 32.7%. Numerous glandular and non-glandular trichomes have been noticed on the surface of calyx, corolla and gynoecium, which indicate the xeromorphic adaptation of the flower. It has been observed that the numbers of glandular and non-glandular trichomes per unit of the external surface of corolla are similar. Outdoors the secretion produced by calyx and corolla glands was willingly collected by wasps. It seems that such features of H. glabra flowers as position, shape and colour of corolla, the abundance of the nectar and pollen produced are connected with their adaptation to pollination by humming-birds in the species natural environment.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2006
• Tom: 59
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.199-212,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Czerneckyj M.

• Katedra Botaniki, Akademia Rolnicza w Lublinie, ul.Akademicka 15, 20 950 Lublin

autor

Weryszko-Chmielewska E.

• Katedra Botaniki, Akademia Rolnicza w Lublinie, ul.Akademicka 15, 20 950 Lublin

Bibliografia

• Czekalski M. L., 1988. Propagation of Hypocyrta glabra, Jacobinia carnea and Jacobinia pohliana from guttings. Acta Hortic. (ISHS) 226: 577 580.
• Davis A. R., Gunning B. E. S., 1992. The modified stomata of the floral nectary of Vicia faba L. 1. Development, anatomy and ultrastructure. Protoplasma 166: 134 152.
• Encke F., 1982. Zimmerpflanzen. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart. Erdtman G., 1952. Pollen Morphology and Plant Taxonomy. Angiosperms. Almqvist and Wiksell, Stockholm.
• Fahn A., Shimony C., 1996. Glandular trichomes of Fagonia L. (Zygophyllaceae) species: structure, development and secreted materials. Ann. Bot. 77: 25 34.
• Gaffal K. P., Heimler W., EV Gammal S., 1998. The Floral Nectary of Digitalis purpu rea L. Structure and Nectar Secretion. Ann. Bot. 81: 251 262.
• Heitz H., 1994. Rośliny doniczkowe. ARS POLONA, Warszawa.
• Ivanina L. I., 1981. Semejstvo gesnerievye (Gesneriaceae) [W:] Tachtadûjan A. L. (red.), éizní rastenij, tom 5 (2), Cvetkovyje rastenija, 436 439. Prosvenscenija, Moskva.
• Jabłoński B., Szklanowska K., 1979. Propozycje zmiany metody badań nektarowania roúlin. Pszczeln. Zesz. Nauk. 23: 105 113.
• Juniper B. E., Jeffree C. E., 1983. Plant Surfaces. Edward Arnold, London.
• Kozak D., Dąbski M., 1995. Wpływ cytokinin na namnażanie Hypocyrta glabra Hook. in vitro. Mat. Ogólnopol. Konf. Nauk. Nauka Praktyce Ogrodniczejî, Akad. Roln. Lublin: 867 870.
• Miroslavov E. A., 1974. Struktura i funkcyja epidermisa lista pokrytosemennych rastenij. Nauka, Leningrad.
• Smets E., 1986. Localization and systematic importance of the floral nectaries in the Magnoliatae (Dicotyledons). Bull. Jard. Bot. Nat. Belg. 56: 51 76.
• Szweykowscy A., J., 1993. Słownik botaniczny. Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Vogel S., 1954. Bl ̧tenbiologische Typen als Elemente der Sippengliederung. Veb Gustav Fischer Verlag, Jena.
• Weberling F., 1992. Morfology of flowers and inflorescences. Cambridge University Press. Weryszko Chmielewska E., Masierowska M. L, Konarska A., 2003. Carac teristicts of floral nectaries and nectar in two spesies of Crataegus (Rosaceae). Plant Syst. Evol. 238: 33 41.