Określenie siły i charakteru autokorelacji przestrzennej na podstawie globalnej statystyki I Morana infrastruktury rolniczej Polski południowej i południowo-wschodniej

• Autorzy: Sikora J.

Warianty tytułu

EN

Determining of strength and character spatial autocorrelation on basis global I Moran's in agricultural infrastructure of south and south-east Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Statystyka przestrzenna jest najnowszym działem statystyki, który zajmuje się analizą danych przestrzennych, a w dalszej kolejności opisem i badaniem układów przestrzennych. Metodologia badań zjawisk przestrzennych zasadniczo różni się od metodologii statystyki klasycznej, mimo że w większości powstała na podstawie metod statystyki klasycznej. Wyjaśnienie zjawisk rozpatrywanych w czasie wymaga spojrzenia w jednym kierunku (przeszłość – przyszłość), tymczasem wyjaśnienie zjawisk rozpatrywanych w przestrzeni wymaga spojrzenia we wszystkich kierunkach jednocześnie. Ocena autokorelacji przestrzennej wymaga wiedzy na temat stopnia i specyfiki różnorodności przestrzennej, czyli właściwości polegającej na zróżnicowaniu cech poszczególnych miejsc i regionów geograficznych. Różnorodność przejawia się natężeniem i kierunkiem kształtowania procesów przestrzennych. Rozpatrując regułę Toblera [1970] zwaną pierwszym prawem geografii można przypuszczać, iż: „wszystkie obiekty są z sobą powiązane, a siła tych powiązań maleje wraz ze wzrostem odległości między nimi”. Zazwyczaj zwiększaniu odległości w przestrzeni towarzyszy wzrost zróżnicowania cechy, w związku z tym także jej niejednorodność. Tezę Toblera o istnieniu zależności przestrzennej zasygnalizowało wielu badaczy z różnych dziedzin, np. w badaniach wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich [Krakowiak-Bal 2005; Woźniak, Sikora 2005] czy geografii gospodarczej [Domański 1988].

EN

Spatial statistics is the newest branch of statistics dealing with an analysis of spatial data, and with further description and the investigation of spatial phenomena. The methodology of the investigations of spatial phenomena differs from the methodology of the classic statistics, although it was based on methods of classic statistics. The explanation of phenomena considered in the time requires a look in one direction (the past –the future), meanwhile the explanation of phenomena considered in the space requires glances in all directions simultaneously. The opinion of the spatial autocorrelation requires the knowledge on the degree and the specificity of the spatial variety, consisting in differentiation the characteristics of individual places and geographical regions. The variety appears intensity and the direction of the formation of spatial processes. Considering the Tobler’s rule [1970] called first right of geography, it can be supposed, that: „all objects are related with themselves, and strength these connections diminishes with the growth of the distance between them”. Many of researchers signaled Tobler’s rule in the investigations of the multifunctional development of rural areas [Krakowiak-Bal 2005; Woźniak, Sikora 2005] and economic geography [Domański 1988].

Słowa kluczowe

PL

woj.malopolskie; woj.podkarpackie; woj.slaskie; gminy; gospodarstwa rolne; infrastruktura wewnetrzna; srodki produkcji; srodki techniczne; wyposazenie gospodarstw; analiza przestrzenna; autokorelacja przestrzenna; statystyka I Morana

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2009
• Numer: 09
• Opis fizyczny: s.217-227,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sikora J.

• Katedra Technicznej Infrastruktury Wsi, Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, ul.Balicka 116b, 30-149 Kraków

Bibliografia

• Domański R. Teoretyczne podstawy geografii ekonomiczne. PWE, Warszawa. 1988.
• Kopczewska K. Ekonometria i statystyka przestrzenna z wykorzystaniem programu R CRAN CeDeWu. Warszawa 2006, s. 13, 15; 56, 119.
• Krakowiak-Bal A. Wykorzystanie wybranych miar syntetycznych do budowy miary rozwoju infrastruktury technicznej. Infrastruktura i Ekologia Obszarów Wiejskich nr 3, PAN Kraków 2005, s. 57–63.
• Tobler W.R. A Continuous Transformation Useful for Districting. Annals of the New York Academy of Sciences. 1970, s. 215–220.
• Woźniak A. Relacje przestrzenne w infrastrukturze i technicznym wyposażeniu rolnictwa w województwie małopolskim. Rozprawa habilitacyjna nr 7. Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej. 2001, s. 9–50.
• Woźniak A., Sikora J. Zróżnicowanie obszarów wiejskich woj. małopolskiego pod względem wyposażenia w środki techniczne gospodarstw rolnych. Infrastruktura i Ekologia Obszarów Wiejskich nr 3, PAN Kraków 2005.