Erozja gleb w rolniczej zlewni lessowej na Roztoczu Zachodnim w latach 1988-2008

• Autorzy: Mazur A.

Warianty tytułu

EN

Soil erosion in agricultural loess catchment of Roztocze Zachodnie in the years 1988-2008

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono 21-letnie wyniki badań natężenia erozji gleb w lessowej zlewni w Batorzu. Program badań opierał się na badaniach polowych, którymi objęto badanie natężenia erozji gleb, uwzględniając rodzaje i rozmiary szkód erozyjnych wyrażone ilością przemieszczanych i wynoszonych ze zlewni mas ziemnych. W okresie badań średni roczny odpływ wyniósł: 15,7 mm wody, co stanowi 2,3% średniorocznego opadu oraz 29954 kg∙km-2 zawiesin i 1539 kg∙km-2 soli. Średnioroczne szkody erozyjne w postaci żłobin wyniosły 85,2 m3∙km-2, a zmyw powierzchniowy oszacowano na 14,6 m3∙km-2. Objętość osadzonych namułów w okresie badań wyniosła 31,9 m3∙km-2. Łączny zmyw gleby w przeliczeniu na powierzchnię całej zlewni wyniósł 0,099 mm. Przeprowadzone badania wykazały, że badana zlewnia podlega silnym procesom erozji wodnej. Z badań wynika, że o natężeniu erozji wodnej gleb nie można wnioskować jedynie na podstawie ilości odpływu ze zlewni wody i zawiesiny, ale należy także uwzględniać przemieszczenie gleby w samej zlewni.

EN

The paper presents the results of 21-year studies on the intensity of soil erosion in the loess catchment in Batorz. The study program was based mainly on the field measurements including the intensity of soil erosion processes, taking into account the types and size of erosion damage expressed as the amount of soil transported and removed from the catchment. During the studies, the annual mean run-off from the catchment amounted to 15.7 mm of water, which was 2.3% of the annual mean precipitation, as well as 29954 kg∙km-2 of sediments and 1539 kg∙km-2 of salts. The annual mean erosion in a form of rills amounted to 85.2 m3∙km-2, and soil washout was estimated as 14.6 m3∙km-2. The volume of precipitated salts was 31.9 m3∙km-2. The total soil loss, converted onto the area of the whole catchment surface, amounted to 0.099 mm. The studies revealed that the catchment was subjected to strong water erosion processes. Furthermore, the studies proved that conclusions must not be formulated only on the basis of the amount of water and sediment outflow from the catchment, but soil transport within the catchment should be taken into account as well.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2009
• Tom: 535
• Opis fizyczny: s.269-275,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Mazur A.

Bibliografia

• Brański J. 1969. Oznaczenie ilości unosin metodą wagową bezpośrednią przy użyciu sączków. Pr. Inst. Hydrol. Melior. 94: 13-21.
• Jagła S., Kostuch R., Kurek S., Pawlik-Dobrowolski J. 1982. Analiza użytkowania ziemi w Karpatach na tle środowiska przyrodniczego. Probl. Zag. Ziem Górskich 22: 39-65.
• Janiec B. 1982. Badania denudacji chemicznej metodą konduktometryczną. Ann. UMCS, Sec B. 38: 1-38.
• Józefaciuk A., Józefaciuk Cz. 1998. Erozja gleb i melioracje pizeciwerozyjne w regionie wyżyn południowo-wschodniej Polski. Cz. III. Zagospodarowanie wąwozów. Bibl. Fragm. Agronomica 4A: 197-228.
• Józefaciuk Cz., Józefaciuk A. 1992. Gęstość sieci wąwozowej w fizjograficznych krainach Polski. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 101: 51-66.
• Mazur Z. 1996. Plonowanie roślin w urzeźbionym terenie lessowym w świetle wieloletnich badań. Ogólnopolskie Sympozjum Naukowe „Ochrona agroekosystemów zagrożonych erozją”. Puławy 1: 17-27.
• Mazur Z., Pałys S. 1991. Erozja wodna gleb na lessach Roztocza Zachodniego w latach 1988-1990 na przykładzie fragmentu zlewni rzeki Por. Wyd. AR w Lublinie: 79-92.
• Mazur A., Pałys S. 2004. Natężenie erozji wodnej gleb w rolniczej zlewni lessowej z okresowym odpływem. Rocz. Glebozn. 55(1): 175-180.
• Paluszek J. 1995. Zmiany składu i właściwości fizycznych czarnoziemów pod wpływem erozji wodnej. Rocz. Glebozn. 46(1/2): 21-35.
• Pałys S. 2001. Erozja wodna w zlewniach z okresowym odpływem wody na Wyżynie Lubelskiej w latach 1987-1999. Folia Univ. Agric. Stetin. 217, Agricultura 87: 179-182.
• Pałys S., Mazur A. 2001. Natężenie erozji wodnej gleb w zlewni z okresowym odpływem na Roztoczu. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 476: 237-242.
• Pałys S., Mazur Z., Mitrus W. 1998. Erozja wodna w zlewni suchej doliny na Roztoczu Zachodnim w latach 1988-1997. Bibl. Fragm. Agron. 4A: 287-294.
• Rajda W., Kowalik T., Marzec J., Ostrowski K. 1992. Wpływ ukształtowania mikrozlewni rolniczej na ilość i skład chemiczny odpływu. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 273: 133-144.
• Solarski H., Solarski K. 1994. Erozja składników biogennych na użytkach rolnych i leśnych Pojezierza Olsztyńskiego. Rocz. AR w Pozn. 266, Melior. Inż. Śród. 14: 153-161.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu