PL
Małe (drobne) gospodarstwa rolne dominują w rolnictwie unijnym, także polskim. Są z natury bardziej wielofunkcyjne niż wąsko wyspecjalizowane gospodarstwa duże. W sposób beznakładowy (tani) wspierają zrównoważony rozwój gospodarczy, realizując funkcje społeczne, ekologiczne, ale również historyczno-kulturowe. Niestety, w Polsce obserwuje się stagnację produkcyjno-tynkową tych gospodarstw po akcesji do UE. Złożyło się na to wiele uwarunkowań. Jednym z nich jest wdrożenie przez Polskę po akcesji do UE tzw. jednolitej płatności obszarowej (system SAPS - Single Area Payment Scheme), bez płatności do produkcji. Spowodowało to zanik produkcji, zwłaszcza w gospodarstwach małych. Istotną przyczyną regresu produkcji zwierzęcej są również wdrożone po akcesji do UE nadmiernie rygorystyczne, nieżyciowe przepisy administracyjno-weterynaryjne. W obecnej perspektywie finansowo-ekonomicznej 2014-2020, UE proponuje objęcie gospodarstw małych wielostronnym wsparciem administracyjno-ekonomicznym, między innymi poprzez uproszczenie rygorów wynikających z zasady wzajemnej zgodności (cross-compliance rules). Miejmy nadzieję, że polska administracja rolna podejdzie z determinacją do tego zagadnienia, a więc zostanie przygotowany i wdrożony kompleksowy program rewitalizacji i rozwoju małych gospodarstw rolnych. Musi to być jedno z działań priorytetowych w polityce rolnej, jeśli chcemy zahamować dalszy regres małych gospodarstw rolnych.
EN
Small (minor) farms dominate Polish and EU agriculture. They are inherently more versatile than the narrowly specialized large farms. Thus, they cheaply support sustainable economic development, realizing social, ecological, but also historical and cultural functions. Unfortunately, Poland has witnessed production and market stagnation of these farms after the accession to the EU. This was due to many factors. One of them is the implementation of SAPS - Single Area Payment Scheme after accession to the EU, without production subsidies, which resulted in loss ofproduction, especially in small farms. Another important cause for regression of livestock production are excessively stringent and impractical veterinary administration regulations, implemented after accession to the EU. In the current economic andfinancial perspective for 2014-2020, the EU proposes to include small farms for multilateral administrative and economic support, including simplifying the rigors of the cross-compliance rules. Hopefully Polish agricultural administration will approach this issue with determination and a comprehensive program of revitalization and development of small farms will be prepared and implemented. This has to be one of the high priority actions in the agricultural policy if we want to stop the further regression of small farms.