Podatność ziarna pszenicy i pszenżyta na uszkodzenia bielma oznaczana metodą rentgenograficzną

• Autorzy: Grundas S. , Gruszecka D. , Kowalczyk K. , Niewiadomski Z.

Warianty tytułu

EN

Susceptibility of wheat and triticale grain to inner mechanical damage by using the X-ray method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł zawiera wyniki rentgenograficznych badań podatności ziarna pszenicy i pszenżyta na powstawanie uszkodzeń bielma. Materiał pochodził z doświadczeń polowych (eksperyment 1) przeprowadzonych w Stacji Hodowli Roślin w Laskach, w latach 2005-2007 oraz z doświadczeń prowadzonych na mieszańcach pszenżyta przez Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin UP w Lublinie w roku 2009 (eksperyment 2). Zarejestrowany metodą rentgenowską udział ziarniaków z pęknięciami poprzecznymi bielma wskazuje na genetyczne uwarunkowanie tego typu uszkodzeń.

EN

The paper presents the results of X-ray investigations of wheat and triticale grain susceptibility to endosperm damage. The experimental material originated from field experiments carried out at the Plant Breeding Station in Laski in 2005-2007 (experiment 1), and from experiments carried out on grain hybrids of Triticale at the Institute of Genetics, Breeding and Plants Biotechnology at the University of Life Sciences in Lublin, in 2009 (experiment 2). The share of kernels with inner cracks, registered with the X-ray method, indicates an influence of genetic factors on the occurrence of this kind of damage.

Słowa kluczowe

PL

pszenica; pszenzyto; ziarno; uszkodzenia ziarna; bielmo; podatnosc na uszkodzenia; metody rentgenograficzne

EN

wheat; triticale; grain; grain damage; endosperm; damage susceptibility; X-ray method

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2011
• Tom: 18
• Numer: 2[193]
• Opis fizyczny: s.255-268,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Grundas S.

• Instytut Agrofizyki im.B.Dobrzańskiego, Polska Akademia Nauk, ul.Doświadczalna 4, 20-290 Lublin

autor

Gruszecka D.

autor

Kowalczyk K.

autor

Niewiadomski Z.

• Instytut Agrofizyki im.B.Dobrzańskiego, Polska Akademia Nauk, ul.Doświadczalna 4, 20-290 Lublin

Bibliografia

• Demyanchuk A.M., Velikanov L., Arhipov M., Grundas S., 2011. X-ray method to evaluate grain quality. Encyclopedia of Agrophysics. Published by Springer (Ed. Gliński J., Horabik J., Lipiec J.), 1005-1009.
• Geodecki M. Grundas S., Sosnowski S., 2009. Rozpoznawanie wewnętrznych uszkodzeń ziarna pszenicy i triticale. Materiały konferencyjne z Forum LNUR, Lwów, Dublany, 23-24.09. 2009 r., 154-157.
• Geodecki M., Grundas S., Sosnowski S., 2003. Uszkodzenia mechaniczne ziarna pszenicy w okresie przedzbiorowym, jako przyczyna strat plonu. Acta Agrophysica, 2003, 2 (1), 51-60.
• Geodecki M., Pojmaj M., Grundas S., Niewiadomski Z., 2008. Określenie podatności ziarna pszenicy i pszenżyta na powstawanie uszkodzeń mechanicznych bielma w warunkach przedzbiorowych. Materiały II Sympozjum Naukowego. Poznań, 01-03.04.2008, 87-88.
• Grundas S., Geodecki M., Velikanov L. 2002a. Zastosowanie metody rentgenograficznej w badaniach materiałów roślinnych. Acta Agrophysica „Agrofizyka na początku XXI wieku – część II”. Vol. 63, 39-47.
• Grundas S., Grodek J., Pecen J., 2005. X-ray method for prediction of wheat grain compliance to endosperm damage. Review of current problems in agrophysics. Ed.: G. Józefaciuk, C. Sławiński and R.T. Walczak. Institute of Agrophysics PAS. Lublin (ISBN: 83-89969-15-7), 161-164.
• Grundas S., Gruszecka D., Kowalczyk K., 2011. Podatność mieszańcowych ziarniaków pszenżyta oraz ich komponentów rodzicielskich na uszkodzenia mechaniczne. Streszczenia prac z konferencji naukowej p.t. Nauka dla hodowli i nasiennictwa roślin uprawnych. Zakopane 7-11.02.2011. Sekcja 2. Nauka o odporności roślin na stresy biologiczne i klimatyczne a hodowla odpornościowa i jakościowa. ISBN 83-891172-50-X.
• Grundas S., Sosnowski S., Pecen J. 2002b. Meaning of wheat grain endosperm cracks detected by X-ray method. Proceedings of the International Scientific Conference „ 40th Years of Agricul-tural Engineering Study Branch and its Effect on Agricultural Technical Science”. Nitra, Slovac Republic. 06.11. 2002, 125-129.
• Grundas S., Velikanov L., 2001. Identyfikacja uszkodzeń mechanicznych ziarna zbóż metodą rentgenowską. Inżynieria Rolnicza, 2(22), 77-83.
• Grundas S., Velikanov L., Archipov M., 1999. Importance of wheat grain orientation for the detection of internal mechanical damage by the X-ray method. Int. Agrophysics, 1999, vol. 13(3), 355-361.
• Grundas S., Velikanov L., Szwed G., Łukaszuk J. 1989. Przystawka aparatu rentgena do przestrzennej analizy uszkodzeń wewnętrznych nasion. Wzór użytkowy, W-85162.
• Grundas S., Wrigley C.W., 2004. Wheat: Ultrastucture of the Grain, of Flour and of Dough. Encyclopedia of Grain Science. Wrigley C., Walker C and Corke H, eds., Elsevier Science, Oxford., 391-400 (ISBN: 0-12-765490-9).
• Gruszecka D., 1997. Otrzymanie i charakterystyka mieszańców Secale cereale L. z Dasypyrum villosum (Haynaldia villosa L.). Hodowla Roślin. I Krajowa Konferencja, Poznań 19-20 listo-pada 1997, 135-139.
• Gruszecka D., 1998. Transfer of genes from Aegilops sp. to X Triticosecale Wittmack - analysis of some quantitative traits. Proc. of the 4th Int. Triticale Symp., 26-31 July 1998, Red Deer, Alberta, Canada, 2, 17-20.
• Gruszecka D., Czerwińska E., 2004. Charakterystyka rodów uzyskanych z mieszańców pszenżyta (X Triticosecale Wittmack) z pszenperzem (Agrotriticum sp.). Biul. IHAR, 231, 171-177.
• Gruszecka D., Kowalczyk K., 2000. Charakterystyka wybranych cech ilościowych mieszańców pszenżyta (X Triticosecale Wittmack) z kozieńcami (Aegilops sp.). Folia Univ. Agric. Stetin. 206, Agricultura, 82), 83-88.
• Hnilica P., Velikanov L., Grundas S., 1989. Distribuce hustoty a rentgenograficka studie lomu endospermu. Zemedelska Technika. Praga, CSRS, 35(8), 471-484.
• Kowalczyk K., Gruszecka D., 2000. Charakterystyka wybranych cech ilościowych mieszańców pszenżyta (X Triticosecale Wittmack) z pszenperzem (Agrotriticum sp.). Biul. IHAR, 216, 151-157.
• Nawrocka A., Grundas S., Grodek J., 2010. Losses caused by granary weevil larva in wheat grain using digital analysis of X-ray image. Int. Agrophysics, 24 (1), 63-68.
• Niewczas J., Grundas S., 1994. Sposób wyznaczania wskaźnika uszkodzeń mechanicznych ziarna zbóż, w szczególności pszenicy, zwłaszcza przy zastosowaniu technik rentgenograficznych. Patent, PL16029 B1, UP RP (Świadectwo autorskie Nr 292937), Warszawa, dn. 06.06.1994.
• Niewczas J., Grundas S., Ślipek Z., 1994. The analysis of increments of internal damage to wheat grain affected dynamic loading. Int. Agrophysics, 8(2), 283-287.
• Niewczas J., Woźniak W., Grundas S., 1999. Charakterystyka obrazów rentgenowskich ziarniaków pszenicy o różnej wilgotności. Biuletyn Zakładu Fizycznych Podstaw Oceny i Ulepszania Materiałów Roślinnych Instytutu Agrofizyki PAN (Dod. do „Przeglądu Zbożowo-Młynarskiego”). Nr 2, rok II, 27-29.
• Pecen J., Grundas S., Sosnowski S., 2002. Visualization of the cracks in grains by soft X-ray radiation. Proceedings of the International Scientific Conference. 40th Years of Agricultural Engineering Study Branch and its Effect on Agricultural Technical Science”. Nitra, Slovac Republic, 265-269.
• Pecen J., Grundas S., Velikanov L., 1992. On the need of studies on mechanical damage to wheat grain. Proceedings of the International Scientific Conference on "Trends in Agricultural Engineering"-TAE'92. Praga, CSRS. 15-18. 09. 1992, I, 398-405.
• Woźniak W., Grundas S., Niewczas J., 1991. Zastosowanie metody kolorymetrycznej i rentgenograficznej w badaniach uszkodzeń mechanicznych ziarna pszenicy. Wyd.: ANNALES UMCS, 1991/1992, vol. XLVI/XLVII, 47, sectio AAA (Fizyka), 469-475.
• Woźniak W., Styk W., 1996. Internal damage to wheat grain as result of wetting and drying. Drying Technology, 14(2), 349-365.
• Woźniak W., Styk W., Geodecki M. 1994. High relative humidity as cause of inner damage of wheat grain. Int. Agrophysics, 8(2), 377-380.
• Yakushev V., Grundas S., Velikanov L., Archipov M., 2002. X-ray pattern analysis of seeds and other vegetative materials. Workshop „Applied Physics in Life Science. ISBN 80-213-0973-3. Prague/Czech Republic, 55-60.