Owoce, warzywa, soki - ich kaloryczność i wartość odżywcza na tle zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze. Cz.1. Kaloryczność i mit o wpływie na otyłość

• Autorzy: Markowski J. , Plocharski W. , Pytasz U. , Rutkowski K.

Warianty tytułu

EN

Fruit, vegetable, juices - their energy and nutritional value compared to the requirements of energy and nutrients. Part I. Caloric value and a myth of effect on obesity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zgodnie z zaleceniami ekspertów, pełnowartościowa, zbilansowana i urozmaicona dieta powinna zawierać warzywa i owoce. Ta bardzo liczna grupa produktów o malej wartości energetycznej stanowi doskonale źródło wielu cennych i niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka składników pokarmowych (jak bioaktywne przeciw- utleniacze, składniki mineralne czy błonnik pokarmowy). Soki jako produkty przetworzone mają nieznacznie wyższy indeks glikemiczny niż surowce wyjściowe, ale i tak zaliczają się do kategorii produktów o niskim indeksie (poniżej 55%). Biorąc pod uwagę kaloryczność można uznać, że soki w umiarkowanym spożyciu, tj. przy zalecanej ilości jednej porcji (200 ml) dziennie, nie wpływają na wzrost masy ciała, natomiast dostarczają wiele cennych składników. Mitem jest również negatywny wpływ soków na stan uzębienia konsumentów, szczególnie w przypadku, gdy zaleca się ich picie w czasie posiłków. Nowa dyrektywa UE na soki owocowe zabrania ich dosładzania, ale mogą być wzbogacane w przeciery, składniki mineralne i witaminy, co przybliży je pod względem składu chemicznego do surowców wyjściowych i jeszcze zwiększy korzyści prozdrowotne wynikające z ich spożycia.

EN

According to the recommendations of experts healthy and nutritious, well balanced and varied diet should contain fruit and vegetables. This large group of products, having low energetic value, is an excellent source of various valuable and necessary for normal functioning of human organisms constituents, such as bioactive antioxidants, minerals and dietary fibre, juices being processed products have slightly higher glycemic index (CI) than the raw material used for their production, however, are still classified as low CI products (below 55). Taking into consideration energetic value of juices it may be concluded that their consumption at moderate amounts, it is 7 portion a day (200 ml), does not affect body weight. However, they supply numerous, valuable nutrients. A myth is also negative influence on teeth health of juices, especially when taken during the main meals. New EU directive for juices does not allow use of sugar for their production; however, they may be produced with the addition of puree, mineral components and vitamins. This will result in composition closer to the raw material used in their production and will increase pro-health benefits resulting from their consumption.

Słowa kluczowe

PL

owoce; warzywa; soki; zywienie czlowieka; kalorycznosc; wartosc odzywcza; zapotrzebowanie na energie; zapotrzebowanie na skladniki odzywcze; zywienie racjonalne; dieta; indeks glikemiczny; zalecenia zywieniowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny
• Rocznik: 2012
• Tom: 56
• Numer: 09
• Opis fizyczny: s.24-27,rys.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Markowski J.

• Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice

autor

Plocharski W.

autor

Pytasz U.

autor

Rutkowski K.

Bibliografia

• 1. AIJN 2010: European Fruit Juice Association market report 2010. Liquid fruit
• 2. Anon: 2007. Zalecenia dotyczące żywienia dzieci zdrowych w wieku 1-3 lata (13-36 miesięcy), opracowane przez zespól ekspertów powołany przez konsultanta krajowego ds. pediatrii. http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/zal_2_zkkpediatraia_13072010.pdf
• 3. El Aidi H., Bronkhorst E.M., Huysmans M.C.D.N.J.M., Truin G.J.: 2011. Multifactorial analysis of factors associated with the incidence and progression of erosive tooth wear. Caries Res. 45: 303-312 (DOI: 10.1159/000328671)
• 4. Eurodiet Core Report 2000: Nutrition & Diet for healthy lifestyles in Europe: Science & Policy Implication, http://ec.europa.eu/health/archive/ph_determinants/lite_style/nutrition/report01_ en.pdf
• 5. FAO/WHO/UNU, Human energy requirements. Report of a Joint FAO/WHO/UNU Expert Consultation, Rome 2004. http://www.fao.org/docrep/007/y5686e/y5686e00.HTM
• 6. Foster-Powell K., Holt S.H.A., Brand-Miller J.C.: 2002. International table of glycemic index and glycemic load values. Am. J. Clin. Nutr.76:5-56
• 7. Halicka E.: 2006. Aktualne zalecenia żywieniowo-zdrowotne dotyczące spożycia owoców i warzyw. Zdr.Publ. 116(1): 138-141
• 8. Jager D.H.J.: 2012. Dental erosion. The role of acetic beverages, saliva and toothpastes in the development and reduction of dental erosion. Ph.D. Thesis. Rijksuniversiteit Groningen. The Nethedands. http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/meclicine/2012/d.j.h.jager/
• 9. Jarosz M. (Red.): 2008. Zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży oraz wskazówki dotyczące zdrowego stylu życia. Narodowy program zapobiegania nadwadze i otyłości oraz przewlekłym chorobom niezakaźnym poprzez poprawę żywienia i aktywności fizycznej 2007- 2011. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa
• 10. Jenkins D.J., Wolever T.M., Taylor R.H., Barker H., Fielden H., Baldwin J.M., Bowling A.C., Newman H.C., Jenkins A.L., Goff D.V.: 1981. Glycemic index of foods: a physiological basis for carbohydrate exchange. Am. J. Clin. Nutr. 34:362-366
• 11. Krai T.V.E., Stunkard A.J., Berkowitz R.I., Stallings V.A., Moore R.H., Faith M.S.: 2008. Beverage consumption patterns of children born at different risk of obesity. Obesrty (Silver Spring). 16(8): 1802-1808. Published online 2008 May 29. DOI: 10.1038/oby.2008.287
• 12. Meurman J.H., Rytӧmaa I., Kari K., Laakso T., Murtomaa H.: 1987. Salivary pH and glucose after consuming various beverages, including sugar-containing drinks. Caries Res 1987; 21: 353-359 (DOI: 10.1159/000261039)
• 13. Nicklas T. : 2008. The role of fruit juices in a healthy diet. Al JN General Assembly, AIJN 50-Years Symposium, Brussels
• 14. Nicklas T.A., O'Neil C.E., Kleinman R.: 2008. Association between 100% juice consumption and nutrient intake and weight of children aged 2 to 11 years. Arch. Pediatr. Adolesc. Med. 162(6), 557-565
• 15. Nicklas T.A., Baranowski T., Baranowski J.C., Cullen K., Rittenberry L., Olvera. N.: 2001. Family and child-care provider influences on preschool children's fruit, juice, and vegetable consumption. Nutr. Rev. 59(7), 224-235
• 16. O'Connor T.M., Yang S.J., Nicklas T.A.: 2006. Beverage intake among preschool children and its effect on weight status. Pediatrics. 118(4), e1010-1018
• 17. O'Neil C.E., Nicklas T.A.: 2008. A Review of the Relationship Between 100% Fruit Juice Consumption and Weight in Children and Adolescents. Am. J. of Lifestyle Medicine July/ August, vol. 2 no. 4,315-354
• 18. O'Neil C.E., Nicklas T.A., Kleinman R.: 2010. Relationship between 100% juice consumption and nutrient intake and weight of adolescents. Am. J. Health Promot. 24(4), 231-237
• 19. Oszmiański J., Nowicka P., Rubiński P.: 2011. Aronia - niedoceniany w Polsce owoc prozdrowotny. Przem. Ferm. Owoc.-Warz., 7-8,14-18
• 20. Pi-Sunyer X.F.: 2002. Glycemic index ani disease. Am. J. Clin. Nutr. vol. 76 no. 1,290S-298S
• 21. Szponar L., Sekuła W., Rychlik E., Ołtarzewski M., Figurska K.: 2003. Badania indywidualnego spożycia żywności i stanu odżywienia w gospodarstwach domowych. Monografia - Sprawozdanie z projektu TCP/POL/8921(A). Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa
• 22. Szponar L., Stoś K., Ołtarzewski M.G.: 2007. Suplementy diety w żywieniu dzieci i młodzieży. Pediatria Współczesna, Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka, 9,1 41-44
• 23. Touger-Decker R., Van Loveren C.: 2003. Sugars and dental caries. Am. J. Clin. Nutr. October, vol. 78 no. 4, 881S-892S
• 24. U.S. Department of Agriculture and U.S. Department of Health and Human Services. Dietary Guidelines for Americans, 2010.7th Edition, Washington, DC: U.S. Government Printing Office, December 2010. www.dietaryguldelines.gov (lub: http://www.cnpp.usda.gov/dletaryguideli- nes.htm)
• 25. Vàgstrand K., Linné Y Karlsson J., Elfhag K., Lindroos A.K.: 2009. Correlates of soft drink and fruit juice consumption among Swedish adolescents. Br. J. Nutr. 101(10): 1541-1548. Published online 2008 October 7. DOI: 10.1017/S0007114508083542