Badania nad odziedziczalnością wybranych cech fizycznych źdźbła pszenicy ozimej

• Autorzy: Dolinski R. , Tarkowski C. , Bichta J.

Warianty tytułu

EN

Investigations on heritability of selected physical properties of winter wheat stalk

RU

Issledovanija nasledyemosti vybrannykh fizicheskikh svojjstv steblja ozimojj pshenicy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Diallel crossing of four winter wheat varieties /Beta, Jana, Liwilla, Modra/ was carried out. The varieties differed significantly with physical properties of the stalk, responsible for the resistance to lodging. Parent forms and F₁ and F₂ hybrids were sown in field in the spacing of 20x10 cm. In the full maturity phase physical properties of the stalk were measured. Heritability of four mechanical and three geometric properties of the stalk were estimated using the Burtons method. Heritability of force reazired for bending the stalk by 45° from vertical depended on crossing variants and varieties within wide limits /3.6-61.6%/. Low on medium values of heritability coefficients were obtained for mean rigidity of the stalk. Crossing variants considerably differed from one another with regard to heritability of the stalk elasticity modulus /14.2-62.0%/. Low heritable trait in all hybrids appeared to be the sclerenchyma elasticity estimated by the ultrasonic method /3.2-33.9%/. The stalk wall thickness heritability was low in two crossing variants and maintained at a medium level in the remaining hybrids. High or medium values of the heritability coefficient were obtained for the stalk lenght.

RU

Проводили лиаллельное скрещивание четырех сортов озимой пшеницы /Бета, Яна, Ливилля, Модра/, разнящихся существенно в отношении физических свойств стебля ответственных за устойчивость к полеганию. Родительские формы и гибриды F₁ и F₂ высеивали в поле в расстановке 20x10 си. В фазе полной спелости проводили измерения физических свойств стебля. По методу Бартонса оценивали наследуемость четырех механических и трех геометрических свойств. Наследуемость силы необходимой для изгиба стебля на 45° от вертикали была обусловлена вариантом скрещивания, колебаясь в широких пределах /3,6 - 61,6%/. Низкие или средние значения коэффициентов наследуемости были получены для средней жесткости стебля. Варианты скрещивания значительно разнились в отношении наследуемости коэффициента упругости стебля /14,2-62,0%/. Низко наследуемым свойством у всех гибридов оказалась упругость склеренхымы оцениваемая по ультразвуковому методу /3,2-22,9%/. Наследуемость толщины стенки стебля была низкой в двух вариантах скрещивания и удерживалась на среднем уровне у всех остальных гибридов. Высокие или средние значения коэффициента наследуемости были получены ддя длины стебля.

Słowa kluczowe

PL

dziedzicznosc; cechy fizyczne; zdzbla; pszenica ozima; zboza; odmiany rodzicielskie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1989
• Tom: 382
• Opis fizyczny: s.133-142,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dolinski R.

• Instytut Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza w Lublinie, Lublin

autor

Tarkowski C.

• Instytut Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza w Lublinie, Lublin

autor

Bichta J.

• Instytut Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza w Lublinie, Lublin

Bibliografia

• 1. Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. Informacja o wynikach doświadczeń w roku 1985. Słupia Wielka 1985, 721.
• 2. Doliński R.: Właściwości mechaniczne i cechy geometryczne źdźbła czternastu odmian pszenicy ozimej. /Praca przyjęta do druku w Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., luty 1986/.
• 3. Doliński R.: Wpływ środowiska na parametry mechaniczne i cechy geometryczne źdźbła czternastu odmian pszenicy ozimej. /Praca przyjęta do druku w Biul. IHAR, kwiecień 1985 /.
• 4. Gawda H.: Attempt at applying the ultrasomic method for determining the Young modulus of cereal stalk. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 203, 145-152, 1978.
• 5. Gawds H., Bednara J.: Propagacje fal ultradźwiękowych w łodydze pszenicy, a jej budowa anatomiczna. Materiały konferencyjne XXIII Otwartego Seminarium z Akustyki. 87-91, Puławy 1980.
• 6. Gierat K.: Możliwości zmniejszenia wylęgania zbóż. Zesz.Probl. Post. Nauk Roln., 125, 425-430, 1972.
• 7. Jeżowski S.: Analysis of relationship between lodging grade and selected morphological and physiological indices of stem. Gen. Pol., 22, 2, 149-162, 1981.
• 8. Kaczorowski Т.: Zjawisko wylęgania zbóż z punktu widzenia mechaniki źdźbła. Wyd. IUNG. Puławy 1970.
• 9. Mazurkiewicz В.: Model przyszłościowej odmiaity pszenicy na podstawie literatury i badań własnych. Biul. IHAR, 1-2, 105-118, 1975.
• 10. Skucińska В.: Metoda anatomiczna określania odporności zbóż na wyleganie. Hod. Rośl. Aklim., 9, 6, 589-638, 1965.
• 11. Skubisz G.: Zagadnienie sprężystości źdźbła zbóż. Probl. Agro- fiz., 38, 1982.
• 12. Szot В., Kolemba G.: Metody oceny wylęgania zbóż. Probl. Agro- fiz., 8, 1973.
• 13. Szot В., Skubisz G.: Zastosowanie zestawu pomiarowego do określania parametrów mechanicznych źdźbła pszenicy ozimej. Biul. IHAR, 135, 85-98, 1979.
• 14. Ślusarczyk M.: Zagadnienie odporności zbóż na wyleganie. Nowe Roln., 5, 37-44, 1973.
• 15. Tarkowski C.: Czynniki warunkujące produkcyjność roślin. PWN, Warszawa 1978.
• 16. Wąs L.: Badania nad przydatnością metody oceny sztywności słomy u różnych gatunków pszenicy. Wyd. Inst. Hod. Roś. Aklim., 14, 3, 214-232, 1970.