Bathing waters in Poland - issues of organization and supervision of bathing areas in the light of changes in the Water Law

• Autorzy: Kazanowska E. , Wasilewicz M.

Warianty tytułu

PL

Kąpieliska w Polsce - problematyka organizacji i nadzoru kąpielisk w świetle zmian w Prawie Wodnym

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Aim of the study The aim of the paper is to assess changes in organization and supervision of bathing areas and sites occasionally used for bathing in Poland after the implementation of the Bathing Water Directive 2006/7/EC. Material and methods The study is based on the law regulation published in the Journal of Laws and Polish Monitor - Official Journals of the Republic of Poland). Also, Chief Sanitary Inspectorate annual reports and Bathing Web Service (www.sk.gis.gov.pl) were used in the investigation. The analysis of the number of bathing waters covers the period of 2010–2019, while the quality of bathing waters was analysed in the period of 2014–2018. Results and conclusions In terms of quality, the highest number of evaluations of water unsuitability for bathing in 2011–2018 was given due to cyanobacteria blooms (the highest in 2018). The assessment of water quality carried out in 2018 (being the mean from 2015–2018), similarly to the assessment from 2014 (the mean from 2011–2014), indicated the excellent quality of more than 70% of bathing waters, about 10% were sufficient and only 3 inland bathing waters (1%) were found to have poor quality. According to data from 2018, Poland ranks 22nd among EU countries in terms of the number of bathing waters with excellent water quality. Despite the constantly growing tendency to improve the quality of bathing waters, when compared to other EU countries, Poland still lacks a lot to the European average of 85% of bathing areas with excellent water quality.

PL

Cel pracy Celem pracy jest ocena zmian w organizacji i w nadzorze nad kąpieliskami i miejscami wykorzystywanymi do kąpieli w Polsce, jakie zaszły po wdrożeniu do prawodawstwa polskiego dyrektywy 2006/7/WE. Materiał i metody Wykorzystano akty prawne publikowane przez Sejm RP w Internetowym Systemie Aktów Prawnych oraz coroczne raporty Głównego Inspektoratu Środowiska na temat stanu sanitarnego kraju i dane zamieszczone w serwisie GIS i serwisie kąpieliskowym (sk.gis.gov.pl). Analiza liczebności kąpielisk obejmuje okres 2010–2019, natomiast jakość wody w kąpieliskach została przeanalizowana w okresie 2014–2018, Do analiz jakości nie włączono roku 2019 z uwagi na niedostępność danych. Pod względem jakości najwięcej ocen o nieprzydatności wody do kąpieli w latach 2011–2018 było wydawanych ze względu na zakwity sinic (w 2018 najwięcej). Najczęściej to konsekwencja podwyższonej trofii wód, która jest wypadkową warunków meteorologicznych (upalne lata, intensywne opady), hydrologicznych (susze, powodzie), zdarzeń losowych (awarie oczyszczalni) jak i zmian klimatycznych. Ocena stanu wód przeprowadzona w 2018 roku (będąca średnią z lat 2015–2018) podobnie do oceny z roku 2014 (średnia z okresu 2011–2014) pozwoliła na ustalenie, iż ponad 70% kąpielisk uzyskało doskonałą jakość wody, około 10 % uzyskało ocenę dostateczną i jedynie 3 kąpieliska śródlądowe (1%) uzyskały ocenę niedostateczną. Według danych z 2018 roku Polska klasyfikuje się na 22 miejscu w UE pod względem liczby kąpielisk o doskonałej jakości wody. Pomimo stale rosnącej tendencji poprawy jakości wody w kąpieliskach na tle pozostałych krajów UE, do średniej europejskiej wynoszącej 85% kąpielisk z doskonałą jakością wody jeszcze dużo nam brakuje.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2019
• Tom: 18
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.187-208,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kazanowska E.

• Faculty of Civil and Envirnonmental Engineering, Warsaw University of Life Sciences - SGGW, Nowoursynowska 159, 02-787 Warsaw, Poland

autor

Wasilewicz M.

• Faculty of Civil and Envirnonmental Engineering, Warsaw University of Life Sciences - SGGW, Nowoursynowska 159, 02-787 Warsaw, Poland

Bibliografia

• Bańkowska, A., Wasilewicz, M. (2008). Przegląd działań realizowanych w celu poprawy stanu Jeziora Zdworskiego. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 1, (39), 80–90.
• Chmiel, M.J., Maciąg, A. (2010). Ocena stanu sanitarnego zbiornika wodnego w Kryspinowie. Nauka Przyr. Technol. 4, 6, 1–8.
• Ciupiał, A., Wochna, A. (2016). Upwelling na Morzu Bałtyckim – znaczenie i metody detekcji. Tutoring Gedanensis 1(1) 13–18.
• Dyrektywa 76/160/EWG z dnia 8 grudnia 1975 r. dotyczącej jakości wody w kąpieliskach (Dz. Urz. WE L 31 z 05.02.1976. Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 1, s. 26.). Dyrektywa 2006/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lutego 2006 r. dotycząca zarządzania jakością wody w kąpieliskach i uchylająca dyrektywę 76/160/EWG (Dz.U. L 64 z 4.3.2006, s. 37).
• European Environment Agency (EEA). (2018). Quality of bathing waters 2017.
• European Environment Agency (EEA). (2019). Quality of bathing waters 2018.
• Frąk, M., Nestorowicz, A. (2009). Ocena stanu sanitarnego wybranych zbiorników wodnych parków miejskich Warszawy. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska. 44, 3–10.
• Gehringer, M.M., Wannicke, N. (2014). Climate change and regulation of hepatotoxin production in cyanobacteria. FEMS Microbiology Ecology, 88(1), 1–25.
• Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). (2010). Stan Sanitarny Kraju w roku 2010.
• Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). (2011). Zamknięcie sezonu kąpielowego w Polsce w 2011 roku.
• Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). (2012). Stan Sanitarny Kraju w roku 2012.
• Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). (2013). Stan Sanitarny Kraju w roku 2013.
• Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). (2014). Stan Sanitarny Kraju w roku 2014.
• Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). (2015). Stan Sanitarny Kraju w roku 2015.
• Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). (2016). Stan Sanitarny Kraju w roku 2016.
• Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). (2018). Stan Sanitarny Kraju w roku 2017.
• Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) (2018). Lista miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli.
• Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) (2019a). Stan Sanitarny Kraju w roku 2018.
• Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) (2019b). Lista miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli, (MOWK) stan na dzień 28 sierpnia 2019 r.; https://gis.gov.pl/wpcontent/uploads/2018/07/lista-miejsc-okazjonalnie-wykorzystywanych-do-k%C4%85pieli-19.07.2018r.xls; https://gis.gov.pl/wypoczynek/pobieranie-probek-wody-z-kapielisk-i-miejsc-okazjonalnie-wykorzystywanych-do-kapieli/
• Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). (2020). Stan Sanitarny Kraju w roku 2019 (w przygotowaniu).
• Główny Urząd Statystyczny (GUS). (2019a). Rocznik Demograficzny. Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny (GUS). (2019b). Turystyka w 2018 roku. Seria ‘Analizy statystyczne’, Warszawa; http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/
• Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy (IMGW-PIB). (2018a). Biuletyn Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej (Biuletyn PSHM) Rok 2018 nr 13 (202).
• Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy (IMGW-PIB). Biuletyn monitoringu klimatu Polski rok 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018; http://klimat.pogodynka.pl/pl/biuletyn-monitoring/
• Kanownik, W., Kowalik, T. (2008). Walory użytkowe wody rzeki Wilgi w aspekcie jej magazynowania w małym zbiorniku retencyjnym. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 7 (3), 23–31.
• Kobos, J., Błaszczyk, A., Hohlfeld, N., Toruńska-Sitarz, A., Krakowiak, A., Hebel, A., Sutryk, K., Grabowska, M., Toporowska, M., Kokociński, M., Messyasz, B., Rybak, A., Napiórkowska-Krzebietke, A., Nawrocka, L., Pełechata, A., Budzyńska, A., Zagajewski, P., Mazur -Marzec, H. (2013). Cyanobacteria and cyanotoxins in Polish freshwater bodies. Oceanological and Hydrobiological Studies 42(4), 358–378.
• Krężel, A., Szymanek, L., Kozłowski, Ł., Szymelfenig, M. (2005). Influence of coastal upwelling on chlorophyll a concentration in the surface water along the Polish coast of the Baltic Sea. Oceanologia, 47 (4), 433–452.
• Król, Z.J. (2019). Odpowiedź na interpelację nr 25653 w sprawie kąpielisk i miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli w woj. kujawsko-pomorskim, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, VIII kadencja; http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=B9MGR2&view=1
• Kubera, Ł,. Małecka-Adamowicz, M. (2017). Ocena stanu sanitarno-bakteriologicznego zbiornika wodnego ‘Balaton’ zlokalizowanego w centrum Bydgoszczy. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. 17. 1, (57), 63–73.
• Moniewski, P., Stolarska, M. (2007). Wpływ naturalnych i antropogenicznych czynników na podstawowe charakterystyki fizykochemiczne wody w małej zlewni strefy podmiejskiej Łodzi. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. 7, 1 (19), 105–122.
• Najwyższa Izba Kontroli (NIK). (2014). Informacja o wynikach kontroli ‘organizacja i utrzymanie kąpielisk oraz miejsc wykorzystywanych do kąpieli’, Departament Środowiska, KSI-4101-002-00/2014 Nr ewid.188/2014/P/14/056/KSI; https://www.n0ik.gov.pl/kontrole/P/14/056/LOL/
• Pac, M. (2012). Sinice (cyanobacteria) w środowisku słodkowodnym. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie (VII–IX), 12,3(39), 187–195.
• Policht-Latawiec, A., Żarnowiec, W., Perec-Krupa, Z. (2017). Zanieczyszczenia bakteriologiczne w ocenie jakości wody w zbiorniku Besko przeznaczonej do zbiorowego zaopatrzenia ludności. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. 17, 4 (60), 111–128.
• Prędecka, A., Górska, E.B., Russel, S., Augustynowicz, J. (2019). Wpływ powodzi na stan sanitarny wody z rzeki Wisły w rejonie dzielnicy Nowodwory w Warszawie. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. 19, 1(65), 67–76.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać́ woda w kąpieliskach. Dz. U. z 2002 r. Nr 183 poz. 1530.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie profilu wody w kąpielisku (Dz. U. Nr 36, poz. 191).
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. Nr 86, poz. 478).
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 kwietnia 2011 r. (Dz. U. Nr 91, poz. 527) w sprawie ewidencji kąpielisk oraz sposobu oznakowania kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie ewidencji oraz sposobu oznakowania kąpielisk i miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli (Dz. U. poz. 2476).
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 stycznia 2019 r. w sprawie nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. poz. 255).
• Skotak, K., Bratkowski, J., Jamsheer-Bratkowska, M., Stankiewicz, A., Maziarka, D. (2012). Ocena wpływu zakwitów sinic na jakość wody w kąpieliskach w Polsce, Medycyna Środowiskowa – Environmental Medicine, 15, 4, 71–79.
• Skotak K., Bratkowski J., Maziarka D., Jamsheer-Bratkowska M. (2012). Nowe zasady zarządzania jakością wody w kąpieliskach. Przegl. Epidemiol. 66, 357–365.
• Ślusarczyk, Z, Czaplicka-Kotas, A. (2012). Wpływ powodzi w roku 2010 na jakość wód Zbiornika Goczałkowice. Czasopismo Techniczne,109, 2-Ś., 261–270.
• Ustawa z dnia 4 marca 2010r. (Dz. U. Nr 44 poz. 253) o zmianie ustawy Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. 2005r. Nr 239, poz. 2019).
• Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2018 poz. 2268 z 2019 r. poz. 125, 534,1495, 2170).
• Wojewódzka Stacja Sanitarno–Epidemiologiczna w Szczecinie (WSSE SZCZECIN). (2016). Nadzór nad kąpieliskami. Szczecin, 25 kwietnia 2016 r. http://www.bezpieczenstwo.wzp.pl/sites/default/files/nadzor_i_klasyfikacja_wody.pdf
• Zimoch, I., Paciej, J. (2013). Znaczenie kontroli jakości wód powierzchniowych wykorzystywanych do rekreacji na przykładzie województwa śląskiego. Ochrona Środowiska, 35, 2.