Zmienność składu granulometrycznego rumowiska wleczonego wzdłuż potoku Słomka

• Autorzy: Bak L. , Michalik A.

Warianty tytułu

EN

Variation of grain-size composition of bed load along Słomka stream

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Skład uziarnienia materiału dennego rzeki odzwierciedla charakter i moc jego transportu i może być wykorzystany jako zmienna świadcząca o stabilności lub niestabilności dna koryta. W artykule przedstawiono ocenę składu granulometrycznego rumowiska wleczonego wzdłuż potoku Słomka. Krzywe uziarnienia wyznaczono metodą fotograficzną, której podstawą jest analiza cyfrowa zdjęć powierzchni rumowiska. Jest to metoda wystarczająco dokładna, aby zanalizować zmiany składu granulometrycznego. Wyniki badań zilustrowano przez 14 krzywych uziarnienia. Pokazano również, że zmienność średnic charakterystycznych i parametrów krzywych uziarnienia rumowiska wzdłuż potoku przebiega zgodnie z procesami fluwialnymi. Niektóre krzywe pokazujące wzrost zawartości drobnych ziaren korespondują z lokalną erozją boczną, a inne reprezentują stabilizujące się odcinki potoku.

EN

Size distribution of the river bed material reflects the character and strength of sediment transport and can be used as a variable denoting stability or instability of the channel bed. This paper presents an estimation of grain-size compositions of bed load along the Słomka stream. These size distributions were determined by the photographic method basing on digital analysis of photos of the bed material surface. It is a sufficiently accurate method to analyze the grain size distribution changes. Results of investigations are illustrated by 14 grain-size distributions. It is also showed that variation of characteristic grain diameters and of characteristic parameters along the stream is compatible to the fluvial processes. In some grain-size compositions a percentage gain of fine grains in material corresponds to the local bank erosion, and the others cases are connected with stabilization of the channel sectors.

Słowa kluczowe

PL

potoki; potok Slomka; rumowiska wleczone; sklad granulometryczny; material denny; uziarnienie; metody badan; metoda fotograficzna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2008
• Numer: 07
• Opis fizyczny: s.7-18,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bak L.

• Katedra Inżynierii Wodnej, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Kraków

autor

Michalik A.

Bibliografia

• Dąbkowski L., Skibiński J., Żbikowski A. Hydrauliczne podstawy projektów wodnomelioracyjnych. PWRiL, Warszawa 1982.
• Fripp, J. B., Diplas P. Surface sampling in gravel streams. Journal of Hydraulic Engineering 119(4), 1983, s. 473–491.
• Gradziński R., Kostecka A., Radomski A., Unrug R. Sedymentologia. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1976.
• Gładki H., Niziołek A. Ustalenie krzywej uziarnienia rumowiska rzecznego metodą fotograficzną. Z. Nauk. AR w Krakowie, nr 79, Seria Melioracja z. 6, 1973, s. 55–65.
• Lisle T. E. Sediment transport-storage relations for degradation of gravel bed channel. Water Resources Research, vol. 38, No. 11, 2002.
• Michalik A., Bartnik W., Król T., Książek L., Niziołek A., Radecki-Pawlik A. Badania składu granulometrycznego rumowiska w rzekach górskich metodą zamrażania próby in situ. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, nr 306, Seria Inżynieria Środowiska z. 16, 1996, s. 79–92.
• Michalik A., Tekielak T., Waląg D. Zastosowanie metody fotograficznej do oceny składu granulometrycznego rumowiska wzdłuż potoku Kasinka. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, nr 433, ser. Inżynieria Środowiska, 27, 2006, s. 191–201.
• Parker G. On why gravel bed streams are paged. Water Resources Research, vol. 18, No. 5, 1982, s. 1409–1423.
• Shin S., M., Komar P., D. Hydraulic controls of grain size of bedload gravels in Oak Creek, Oregon USA. Sedimentology, 37, 1990, s. 367–376.