Competition hierarchies in ant communities (Hymenoptera, Formicidae)

• Autorzy: Pisarski B. , Vepsalainen K.

Warianty tytułu

PL

Hierarchia konkurencji w zespołach mrówek (Hymenoptera, Formicidae)

RU

Ierarkhija konkurencii v soobshhestvakh murav'ev (Hymenoptera, Formicidae)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

A concept of competition hierarchy among ant species is presented. The hierarchy consists of three main levels, and the species are arranged in the hierarchy on the basis of social organization (mainly forager densities and recruitment efficiencies) of colonies. The concept allows testable predictions on probable and improbable species pairs in local ant species assemblages. Structure of competition hierarchy and positions of a number of North European species in it is reviewed. A schematisized map on minimal distances among nests of species belonging to various levels of the hierarchy is presented. A case study on relations among highest-level, territorial species, is described.

PL

Większość gatunków mrówek to pantofagi, a wiele — eurytopy, w związku z czym nisze ekologiczne wielu gatunków mrówek zachodzą na siebie w mniejszym lub większym stopniu. Prowadzi to do ostrej konkurencji międzygatunkowej, często typu „contest". Możliwość zajęcia niszy ekologicznej przez społeczeństwo mrówek zależy od jego pozycji w hierarchii konkurencji. Najbogatsze nisze ekologiczne zajmowane są przez gatunki (społeczeństwa) zajmujące najwyższą pozycję w hierarchii. Gatunki zajmujące niższe pozycje w hierarchii są wypierane do uboższych nisz, lub też eksploatacja przez nie niszy jest ograniczana przez gatunki (społeczeństwa) zajmujące wyższą pozycję w hierarchii. Miejsce, jakie gatunek (społeczeństwo) zajmuje w hierarchii konkurencji, zależy od liczebności osiąganej przez jego społeczeństwa oraz od stopnia rozwoju ich organizacji. Na podstawie dotychczasowych danych możemy wyróżnić 3 podstawowe poziomy hierarchii. Najniższy (grupa I) tworzą gatunki broniące jedynie gniazda. Poziom środkowy (grupa II) — gatunki broniące gniazda i źródeł pokarmu. Poziom najwyższy (grupa III) — gatunki broniące gniazda wraz z całym polem troficznym. Minimalna odległość między mrowiskami poszczególnych gatunków zależy od ich pozycji w hierarchii konkurencji i jest największa pomiędzy mrowiskami grupy III. Ponadto odległość między mrowiskami gatunków należących do tej samej grupy jest zwykle większa niż pomiędzy mrowiskami gatunków z różnych grup.

RU

Большинство видов муравьев являются пантофагами, а многие эвритопами. В связи с этим экологические ниши многих видов муравьев находят друг на друга в большей или меньшей степени. Это ведет к острой межвидовой борьбе, часто типа „contest". Возможность занятия обществом муравьев экологической ниши зависит от его позиции в иерархии конкуренции. Наиболее богатые экологические ниши занимают виды (общества) находящиеся на наиболее высокой позиции в иерархии. Виды, занимающие в иерархии более низкое положение, вытесняются в более бедные ниши или же использование ими ниши ограничивается видами (обществами) занимающими более высокое положение в иерархии. Место, которое занимает вид (общество) в иерархии конкуренции, зависит от его численности, а также от степени развития организации. На основании полученных до настоящего времени данных можно выделить три основные уровня иерархии. Самый низкий (I группа) составляют виды, которые защищают только гнезда. Средний уровень (II группа) — виды защищающие гнезда и источники корма. Наиболее высокий уровень (III группа) — виды защищающие гнезда и все трофическое поле. Минимальное расстояние между муравейниками отдельных видов зависит от их позиции в иерархии конкуренции и больше всего между муравейниками III группы. Кроме того расстояние между муравейниками видов, принадлежащих к одной и той же группе, обычно больше, чем расстояние между муравейниками муравьев из разных групп.

Słowa kluczowe

EN

competition; hierarchy; ant; animal community; Hymenoptera; Formicidae

• Wydawca: -
• Czasopismo: Annales Zoologici
• Rocznik: 1988-1989
• Tom: 42
• Numer: 13-17
• Opis fizyczny: p.321-329,fig.,ref.

Twórcy

autor

Pisarski B.

• Polish Academy of Sciences, Wilcza 64, 00-679 Warsaw, Poland

autor

Vepsalainen K.

• Department of Zoology, University of Helsinki, P.Rautatiekatu 13, 00100 Helsinki, Finland

Bibliografia

• Brian M. V. 1983. Social Insects. Chapman and Hall, London.
• Brian M. V., Hibble J., Stradling D. J. 1965. Ant pattern and density in a southern English heat. J. anim. Ecol., Oxford, 34: 645-555.
• Czechowski W. 1984. Tournaments and raids in Laeius niger (L.) (Hymenoptera, Formicidae). Ann. zool., Warszawa, 38: 81-91.
• Mabelis A. A. 1979. Wood ant wars. The relationship between aggression and predation in the red wood ant (Formica polyctena Först.). Netherl. J. Zool., Leyden, 29: 451-620.
• Pisarski B. 1980. Evolution of the competitive behaviour in social insects. Ineectes Soc., Paris, 27: 284-287.
• Pisarski В. (ed.) 1982. Structure et organisation des societes de fourmis de l'esрèсе Formica (Goptoformica) exsecta Nyl. (Hymenoptera, Formicidae). Memorabilia zool., Wroclaw, 38: 1-281.
• Savolainen В., Vepsäläinen K. 1988. A competition hierarchy among boreal ants: impact on resource partitioning and community structure. Oikos, Copenhagen, 51: 135-155.
• Vepsäläinen K. 1982. Modes of competition in ants. Insectes Soc., Paris, 27: 281-284.
• Vepsäläinen K., Pisarski В. 1982. Assembly of island ant communities. Ann. Zool. fenn., Helsinki, 19: 327-335.
• Zakharov A. A. 1972. Vnutrividovye otnošenija u murav'ev. Moskva.
• Zakharov A. A. 1973. Posektornoe raspredelenie kolonii murav'ev vnutri gnezda Formica rufa (Hymenoptera, Formicidae). Zool. Ž., Moskva, 52: 519-524.