PL
Przez wiele lat autyzm (klasyfikowany do Zaburzeń ze Spektrum Autyzmu - ZSA) był stosunkowo rzadko diagnozowanym zaburzeniem. Jego częstość występowania do lat 80. oceniana była na 1/2000 dzieci, obecnie 1/88. W ostatnich dwóch dekadach nastąpiła poprawa w diagnostyce tych zaburzeń, co jednak w pełni nie tłumaczy obserwowanego wzrostu występowania ZSA. Pomimo wielu kontrowersji dotyczących epidemiologii jak i leczenia autyzmu, specjaliści wydają się być zgodni, iż w patogenezie ZSA istotne znacznie odgrywają czynniki środowiskowe. Wśród nich wymienia się: infekcje, skażenie środowiska, ale także czynniki prenatalne związane z nieprawidłowym odżywianiem. Należy podkreślić, że ZSA powodują nieodwracalne zmiany w mózgu, dlatego najważniejszą strategią zahamowania wzrostu ich występowania jest ograniczenie czynników środowiskowych wpływających na ich rozwój - mózg bowiem posiada ograniczone zdolności do regeneracji, a zmiany zachodzące w okresie rozwoju mózgu wydają się być nieodwracalne. Na rozwój autyzmu u dziecka może wpływać ponad 50 czynników prenatalnych. Celem pracy było omówienie czynników związanych z nieprawidłowym żywieniem. Niedożywienie, nadmierne lub zbyt małe spożycie witamin, składników mineralnych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych czy występujące u matki zaburzenia metaboliczne (otyłość, cukrzyca) mogą prowadzić do trwałych zmian strukturałnych mózgu oraz zmian w aktywności kluczowych enzymów i szlaków metabolicznych, których konsekwencje mogą objawiać się wystąpieniem zaburzeń rozwojowych u dzieci, w tym ZSA.
EN
For many years, autism (classified under Autism Spectrum Disorder ASD) was one of the most rarely diagnosed disorders - to the 80s, only 1 child in 2000 was affected by ASD, currently it affects 1 in 88. During these two decades diagnostics was improved, however it doesn’t explain fully this phenomenon. Despite many controversies about the epidemiology and treatment of autism, experts seem to agree that in the pathogenesis of ASD environmental factors play significant role. Among them there are: infections, environmental pollution but also prenatal risk factors connected with abnormal nutrition. It should be emphasized, ASD cause irreversible changes in the brain, so the most important strategy to reduce the prevalence of ASD is to inhibit it’s environmental risk factors - brain has a limited capacity for regeneration and the changes occurring during its growth seems to be irreversible. The aim of this thesis was to review the literature regarding to the prenatal factors related with abnormal nutrition affecting ASD increase. Till now, over 50 prenatal factors have been studied in relation to autism. Among them there are also nutritional factors such as: mother’s malnutrition, insufficient or excessive intake of vitamins and minerals but also insufficient intake of polyunsaturated fatty acids and metabolic disorders like obesity or diabetes. All of them can lead to permanent structural changes in the brain and changes in the activity of various enzymes and metabolic pathways. Its consequences may be manifested by the occurrence of developmental disorders among children.