EN
Scientific research has demonstrated that different compounds containing copper are capable of stimulating body weight gains, improving the health of animals and attaining high production performance without causing excessive accumulation of various chemical compounds in animal tissues. Besides, copper has been reported to exert a positive effect on the immune system, haematological blood markers and the microbiological balance in the gastrointestinal tract of turkeys. The experiment was conducted on 60 BUT-9 line turkeys. The birds were divided into 5 experimental groups. Each group included 12 turkeys kept in cages. The bird were reared for 19 weeks. The first group served as control. Group II received CuSO4 added to water in a dose of 10 mg Cu dm–3 H2O. Group III was com posed of birds administered a Cu chelate with lysine in a dose of 10 mg Cu dm–3 H2O. Group IV received CuSO4 in a dose of 20 mg Cu dm–3 H2O, whereas group V were given a Cu-lysine supplement in a dose of 20 mg Cu dm–3 H2O. The birds were fed commercial complete feed mixes. The copper preparations were added to drinking water since the 3rd week of rearing. The objective of this study has been to determine the effect of Cu supplementation in the organic and inorganic form and in two doses on the health of birds and on accumulation of minerals in their breast muscle and liver. Further analyses involved the determination of haematological and biochemical markers in blood as well as assays of selected minerals in the birds’ blood, breast muscle and liver. The analysis of the results indicated that the doses of copper improved the health of the turkeys, as verified by better haematological markers. Statistically significant difference appeared in the group receiving 20 mg Cu dm–3 H2O irrespective of the chemical form in which copper was administered. The study also shows that Cu supplementation has a significant effect on the metabolism of lipids and a non-significant impact on the content of mineral elements in the analyzed tissues. It was not until the 20 mg dose of Cu as a chelate had been applied that the accumulation of copper in the turkey’s liver was enhanced.
PL
Z badań naukowych wynika, że różne związki miedzi można zaliczyć do substancji stymulujących przyrosty masy ciała oraz poprawiających zdrowotność zwierząt, co sprzyja uzyskiwaniu lepszych efektów produkcyjnych, nie powodując nadmiernego akumulowania związków chemicznych w tkankach zwierząt. Ponadto miedź korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu immunologicznego, poprawia wskaźniki hematologiczne krwi oraz umożliwia utrzymanie równowagi mikrobiologicznej przewodu pokarmowego indyków. Badania przeprowadzono na 60 indykach linii BUT-9 podzielonych na 5 grup doświadczalnych. Każda grupa liczyła po 12 indyków, które były utrzymane w klatkach. Odchów zwierząt trwał 19 tygodni. Pierwsza grupa stanowiła kontrolę. Grupa II otrzymywała dodatek CuSO4 do wody w ilości 10 mg Cu dm–3 H2O, grupa III – dodatek chelatu Cu z lizyną w dawce 10 mg Cu dm–3 H2O, grupa IV – dodatek CuSO4 w dawce 20 mg, grupa V – suplement Cu – lizynę w dawce 20 mg Cu dm–3 H2O. Paszę stanowiła typowa mieszanka pełnoporcjowa dostępna na rynku. Preparaty miedzi dodawano do wody pitnej od 3. tygodnia odchowu. Celem badań było określenie wpływu suplementacji Cu stosowanej w formie nieorganicznej i organicznej oraz w dwóch różnych dawkach na zdrowotność indyków oraz stopień akumulacji elementów mineralnych w mięśniu piersiowym i wątrobie. W badaniach oznaczono wskaźniki hematologiczne i biochemiczne krwi indyków oraz zawartość wybranych elementów mineralnych we krwi, mięśniu piersiowym i wątrobie ptaków. Wykazano, że zastosowane dawki miedzi spowodowały poprawę stanu zdrowia indyków, co wyrażało się korzystnymi zmianami wskaźników hematologicznych. Statystycznie istotne wartości odnotowano w grupie ptaków, które otrzymywały 20 mg Cu dm–3 H2O niezależnie od formy chemicznej. Z badań wynika, że suplementacja Cu ma znaczący wpływ na gospodarkę lipidową. Miedź miała nieznaczny wpływ na zawartość elementów mineralnych w tkankach. Jedynie dawka 20 mg Cu w formie chelatu spowodowała zwiększoną kumulację tego pierwiastka w wątrobach ptaków.