Wartość energetyczna, właściwości fizyczne i przydatność technologiczna mleka krów rasy polskiej czerwonej, białogrzbietej i simentalskiej utrzymywanych w systemie niskonakładowym

• Autorzy: Litwinczuk Z. , Matwijczuk A. , Brodziak A.

Warianty tytułu

EN

Food energy, physical properties, and processing suitability of milk from cows of Polish Red Whitebacked and Simental breeds kept using low-input system

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Określono wartość energetyczną, właściwości fizykochemiczne (kwasowość, gęstość), czas krzepnięcia mleka pod wpływem podpuszczki i stan dyspersji tłuszczu (udział kuleczek tłuszczowych ≤ 6 μm, 6 ÷10 μm i powyżej 10 μm) w 969 próbkach mleka pobranych od krów 3 ras – polskiej czerwonej (PC), białogrzbietej (BG) i simentalskiej (SIM) – użytkowanych w 13 gospodarstwach w niskonakładowym systemie chowu. Grupę odniesienia stanowiły 243 próbki mleka pobrane od krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej (PHF), użytkowanych w intensywnych technologiach chowu (żywienie TMR). Wykazano, że pozyskane w sezonie jesienno-zimowym mleko od 3 ras krów użytkowanych w systemie niskonakładowym miało istotnie (p ≤ 0,01) wyższą wartość energetyczną w porównaniu z mlekiem z sezonu wiosenno-letniego. W mleku krów rasy PHF różnice te były zdecydowanie niższe i statystycznie nieistotne. Największą zawartość kazeiny oznaczono w mleku krów rasy polskiej czerwonej (2,84 %) i simentalskiej (2,75 %) pozyskiwanym w sezonie jesienno-zimowym, a najmniejszą i bardzo podobną w obu sezonach – w mleku krów PHF (odpowiednio: 2,52 i 2,57 %). Średni czas koagulacji mleka 3 ras krów użytkowanych w systemie niskonakładowym w porównaniu z mlekiem krów PHF był istotnie (p ≤ 0,01) krótszy (około 4 min vs. 5 min 37 s). Mleko tych krów miało także istotnie (p ≤ 0,01) większy udział kuleczek tłuszczowych o dużych średnicach (> 10 μm), tzn. białogrzbieta – 9,82 %, simentalska – 9,22 % i polska czerwona – 9,05 %, w porównaniu z mlekiem krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej (7,34 %).

EN

There were determined: food energy, physical properties (acidity, density), rennet coagulation time, and dispersion state of fat (percentage rate of fatty globules ≤ 6 μm, 6-10 μm and above 10 μm) in 969 samples of milk from 3 breeds of cows: Polish Red, Whitebacked, and Simmental, which were utilized in 13 farms applying a low input system. The control group of samples consisted of 243 milk samples collected from the Polish Holstein-Friesian (PHF) cows utilized with the use of intensive husbandry technologies (TMR feeding). It was shown that the milk, produced in the autumn-winter season by the three cow breeds kept using a low input system, had a significantly (p≤0.01) higher food energy value compared to the milk produced during the spring-summer season. Those differences were definitely much lower and statistically insignificant in the cow’s milk from the PHF breed. The highest content of casein was determined in the milk from the Polish Red (2.84%) and Simmental (2.75%) cows and produced in the autumn-winter season, whereas the lowest content of casein, very similar for the two seasons (2.52 % and 2.57%, respectively) was reported in the milk from the PHF cows. A mean coagulation time of milk from the three breeds of cows utilized using a low input system was significantly (p≤0.01) shorter (ca. 4 min vs. 57 min 37 sec) compared to the milk from the PHF cows. Additionally, the milk from those cows had a significantly (p ≤ 0.01) higher percentage rate of fatty globules showing large diameters (> 10 μm), namely: Whitebacked – 9.82 %, Simmental – 9.22 %, and Polish Red – 9.05 %, in comparison to the milk from the Polish Holstein-Friesian cows (7.34 %).

Słowa kluczowe

PL

rasy zwierzat; bydlo; bydlo polskie czerwone; bydlo bialogrzbiete; bydlo simental; mleko; wartosc energetyczna; wlasciwosci fizyczne; przydatnosc technologiczna; produkcja niskonakladowa

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywność Nauka Technologia Jakość
• Rocznik: 2015
• Tom: 22
• Numer: 6
• Opis fizyczny: s.106-117,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Litwinczuk Z.

• Katedra Hodowli i Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła, Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 13, 20-950 Lublin

autor

Matwijczuk A.

• Katedra Hodowli i Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła, Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 13, 20-950 Lublin

autor

Brodziak A.

• Katedra Hodowli i Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła, Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 13, 20-950 Lublin

Bibliografia

• [1] Adamska A., Rutkowska J.: Sezonowe zmiany składu triacylogliceroli i tłuszczu mleka krów rasy simentalskiej z region mazowieckiego. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2012, 5 (84), 145-154.
• [2] Auldist M., Mullins C., O’Brien B., O’Kennedy B.T., Guinee T.: Effect of cow breed on milk coagulation properties. Milchwissenschaft, 2002, 57, 140-143.
• [3] Barłowska J., Litwińczuk Z., Topyła B.: Parametry fizykochemiczne tłuszczu mleka krów różnych ras z okresu żywienia wiosenno-letniego. Med. Weter., 2005, 61 (8), 937-939.
• [4] Barłowska J., Litwińczuk Z., Król J., Topyła B.: Technological usefulness of milk cows of six
• breeds maintained in Poland relative to lactation phase. Pol. J. Food Nutr. Sci., 2006, 15/56 (1), 17-
• 21.
• [5] Brodziak A., Barłowska J., Król J., Litwińczuk Z.: Effect of breed and feeding on content of selected whey proteins in cow’s milk in spring-summer and autumn-winter seasons. Ann. Anim. Sci., 2012, 2 (12), 261-269.
• [6] De Marchi M., Dal Zotto R., Cassandro M., Bittante G.: Milk coagulation ability of five dairy cattle breeds. J. Dairy Sci., 2007, 8 (90), 3986-3992.
• [7] Decyzja Komisji 2006/427/WE z 20 czerwca 2006 r. ustanawiająca metody oceny wartości użytkowej i metody oceny wartości genetycznej zwierząt hodowlanych czystorasowych z gatunku bydła. Dz. U. WE L 169 z 22.06.2006, s. 56.
• [8] Dewettinck K., Rombaut R., Thienpont N., Trung Le T., Messens K. Camp J.V.: Nutritional and
• technological aspects of milk fat globule membrane material. Int. Dairy J., 2008, 18, 436-457.
• [9] Feleńczak A., Ferting A., Szarek J., Czaja H., Kurbiel A.: Zmiany składu i cech fizykochemicznych mleka krów rasy simental w zależności od sezonu. Rocz. Nauk. Zoot., 2003, 17, 849-851.
• [10] Gonzales S., Duncan S.E., O’Keefe S.F., Sumner S.S., Herbein H.: Oxidation and textural characteristics of butter and ice cream with modified fatty acid profiles. J. Dairy Sci., 2003, (86), 70-77.
• [11] Litwińczuk Z. (Red.): Ochrona zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich i dziko żyjących. Wyd. PWRiL, Warszawa 2011, s. 295.
• [12] Litwińczuk Z. (Red.): Towaroznawstwo surowców i produktów zwierzęcych z podstawami przetwórstwa. Wyd. PWRiL, Warszawa 2012, s. 553.
• [13] Litwińczuk Z., Kowal M., Barłowska J.: Podstawowy skład chemiczny oraz udział kwasów tłuszczowych i zawartość cholesterolu w mleku krów czerech ras użytkowanych w intensywnych technologiach chowu. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2014, 4 (95), 108-121.
• [14] Pijanowski E., Dłużewski M., Dłużewska A., Jarczyk A.: Ogólna technologia żywności. WNT,
• Warszawa 2000.
• [15] PN-A-86002:1999: Mleko surowe do skupu.
• [16] Reklewska B., Bernatowicz E., Reklewski Z., Kuczyńska B., Zdziarski K., Sakowski T., Słoniewski K.: Functional components of milk produced by Polish Black-and-White, Polish Red and Simmental cows. EJPAU, 2005, 3 (8), 25.
• [17] Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1662/2006 z dnia 6 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego. Dz.U. UE Nr L 320.
• [18] Sawicka-Zugaj W., Litwińczuk Z.: Genetic variation in the population of three Polish cattle breeds included into the programme of genetic resources protection and Holstein-Friesian breed, estimation
• on the basis of polymorphism of 24 microsatellite DNA sequences. Afr. J. Biotechnol., 2012, 11
• (77), 14116-14122.
• [19] Tyrisevä A.M., Ikonen T., Ojala M.: Repeatability estimates for milk coagulation traits and noncoagulion of milk in Finnish Ayrshire cows. J. Dairy Res., 2003, (70), 91-98.
• [20] Zannoni M., Pigoni S., Hunter E.A.: Risultati di un test sensoriale sui consumatori di Parmigiano-Reggiano. Scienza e TenicaLattiero-casearia, 2000, 6 (51), 356-380.
• [21] Zannoni M.: Evolution of the sensory characteristics of Parmigiano-Reggiano cheese to the present day. Food Quality and Preferences. Article in Press, 2010, 21, 901-905.

Identyfikatory

DOI

10.15193/zntj/2015/103/092