Współczesne wcinanie się karpackich dopływów Wisły - przyczyny, środowiskowe efekty oraz środki zaradcze

• Autorzy: Wyzga B. , Lach J.

Warianty tytułu

EN

Present-day downcutting of Carpathian tributaries to the Vistula: causes, environmental effects and remedial measures

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Gwałtowne pogłębianie się koryt karpackich dopływów Wisły w XX wieku spowodowało wiele niekorzystnych następstw. Zaburzenie pionowej stabilności koryt było skutkiem prac regulacyjnych zwiększających lub stabilizujących zdolność transportową rzek w czasie, gdy ich zasilanie rumowiskiem malało wskutek zmian środowiskowych w zlewniach. W pracy przedstawiono postulaty zmian w gospodarce wodnej zmierzające do powstrzymania wcinania się rzek.

EN

Carpathian tributaries to the Vistula deeply incised over the 20th century. Incision has been induced by channelization works that increased or stabilized transporting ability of the rivers concurrently with a reduction in their sediment supply caused by changes in their catchments. Channel downcutting has resulted in a number of detrimental effects, a dramatic reduction in the potential of the Carpathian floodplains for water and sediment storage being the most important harm manifested at the regional scale. Allowing the rivers to increase their sinuosity, wherever possible without an erosional threat to property and infrastructure, and preventing in-stream gravel mining are postulated in order to arrest channel incision.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich
• Rocznik: 2002
• Tom: 48
• Opis fizyczny: s.23-29,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wyzga B.

• Instytut Ochrony Przyrody, Polska Akademia Nauk w Krakowie, Kraków
• Instytut Geografii, Akademia Pedagogiczna w Krakowie, Kraków

autor

Lach J.

• Instytut Ochrony Przyrody, Polska Akademia Nauk w Krakowie, Kraków
• Instytut Geografii, Akademia Pedagogiczna w Krakowie, Kraków

Bibliografia

• Krzemień K., 1998, Wpływ antropopresji na strukturę i dynamikę koryta Czarnego Dunajca. Konf. „Bliskie naturze kształtowanie rzek i potoków”, 95- 103.
• Lach J., 1999, Współczesne tempo erozji wgłębnej w dorzeczu górnej Wisłoki, [w:] Chełmicki W., Pociask-Karteczka J. (red.), Interdyscyplinarność w badaniach dorzecza, 219--229.
• Lach J., Wyżga B., 2002, Channel incision and flow increase of the upper Wisłoka River, southern Poland, subsequent to the reafforestation of its catchment. Earth Surf. Processes & Landforms, 27, 445-462.
• Schumm S. A., 1968, River adjustment to altered hydrologic regimen - Murrumbidgee River and palaeochannels, Australia. US Geol. Surv. Prof. Paper, 598, 1-65.
• Wyżga B., 1991, Present-day downcutting of the Raba River channel (Western Carpathians, Poland) and its environmental effects. Catena, 18, 551-566.
• Wyżga B., 1993, Present-day changes in the hydrologic regime of the Raba River (Carpathians, Poland) as inferred from facies pattern and channel geometry, [w:] Marzo M., Puigdefabregas C. (red.), Alluvial Sedimentation, 305-316.
• Wyżga B., 1997, Methods for studying the response of flood flows to channel change. J. Hydrol., 198, 271- 288.
• Wyżga B., 2001a, A geomorphologist's criticism of the engineering approach to channelization of gravel-bed rivers: Case study of the Raba River, Polish Carpathians. Environ. Management, 28, 341- 358.
• Wyżga B., 2001b, Impact of the channelization-induced incision of the Skawa and Wisłoka Rivers, southern Poland, on the conditions of overbank deposition. Regul. Rivers: Research & Management, 17, 85-100.