Ocena wartości odżywczej przedszkolnych racji pokarmowych na podstawie jadłospisów z okresu zimowego

• Autorzy: Libera J. , Banach K. , Latoch A.

Warianty tytułu

EN

Assessment of nutritional quality of food rations in nurseries on the basis of menus during winter season

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była ocena wartości odżywczej całodziennych racji pokarmowych serwowanych w czterech stołówkach przedszkolnych, na podstawie jakościowej i ilościowej analizy jadłospisów. Okres zimowy nie jest zasobny w różnorodne świeże warzywa i owoce. Ograniczona dostępność sezonowych warzyw i owoców, a także ich wysoka cena mogą wpływać na mniejszą podaż tych produktów w codziennej przedszkolnej racji pokarmowej, a to z kolei może wpływać na powstawanie ryzyka niedoborów witaminowych. W niniejszym opracowaniu poddano analizie dwanaście miesięcznych jadłospisów z okresu zimowego, tj. od grudnia 2016 do lutego 2017 roku, po trzy z każdego przedszkola. Do obliczenia wartości energetycznej oraz zawartości makro- i mikroskładników w ocenianych jadłospisach wykorzystano program DIETA 5D (IŻŻ, Warszawa). Na podstawie wyników badań wykazano odpowiednią podaż energii (1074 ± 50 kcal) w dziennych przedszkolnych racjach pokarmowych. Nie odnotowano nadmiernej podaży soli (< 3,8 g) i cukrów (< 33 g) w żywności podawanej dzieciom. Stwierdzono, że oceniane jadłospisy były bogate w białko (37 ± 4,5 g), błonnik pokarmowy (11 ± 2,6 g), witaminę A (519 ± 223 μg) oraz magnez (154 ± 26 mg). Uwidoczniły się nieprawidłowości związane z niewystarczającą ilością wapnia (< 600 mg) i witaminy D (< 4 μg) w analizowanych jadłospisach. Dzienna podaż pozostałych mikroskładników w diecie przedszkolnej nie budziła zastrzeżeń. Uzyskane wyniki wskazują jednak na konieczność edukacji pracowników placówek oświatowych, szczególnie w zakresie zwiększenia w jadłospisach przedszkolnych ilości produktów nabiałowych bogatych w wapń oraz ryb morskich.

EN

The objective of the research study was to assess the nutritional quality of food rations for one day served in four nursery canteens on the basis of a qualitative and quantitative analysis. The winter season is not rich in diverse fresh fruit and vegetables. The limited availability of seasonal vegetables and fruit as well as their high price could cause a lower supply of those products in the daily nutritional ration in the nurseries. This may cause the risk of vitamin deficiencies. Under this study, there were analysed twelve monthly menus from the winter period, i.e. from December 2016 to February 2017, three menus from every nursery. A Dieta 5D software was applied to calculate the energy content and the content of macronutrients and micronutrients in the menus assessed. Based on the study results, it was confirmed that the adequate energy supply (1074 ± 50 kcal) was adequate in the daily food rations in the nurseries. No excessive supplies of salt (< 3.8 g) and sugars (< 33 g) were reported in the food served to children. It was found that the diets assessed were rich in protein (37 ± 4.5 g), dietary fibre (11 ± 2.6 g), vitamin A (519 ± 223 μg), and magnesium (154 ± 26 mg). It became apparent that the intakes of calcium (< 600 mg) and vitamin D (< 4 μg) were insufficient. The daily supply of other micronutrients in the nursery diet did not raise any objections. However, the results obtained suggest that it is a must to educate the staff in educational institutions about, especially, the need to increase the quantity of calcium-rich dairy products and marine fish in the nursery menus.

Słowa kluczowe

PL

dzieci; dzieci przedszkolne; przedszkola; zywienie czlowieka; zywienie zbiorowe; zywienie racjonalne; sezon zimowy; racje pokarmowe; wartosc odzywcza; skladniki odzywcze; jadlospisy; analiza jakosciowa; woj.lubelskie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywność Nauka Technologia Jakość
• Rocznik: 2018
• Tom: 25
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.128-138,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Libera J.

• Katedra Technologii Mięsa i Zarządzania Jakością, Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Skromna 8, 20-704 Lublin

autor

Banach K.

• Katedra Biotechnologii, Mikrobiologii i Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Skromna 8, 20-704 Lublin

autor

Latoch A.

• Katedra Technologii Mięsa i Zarządzania Jakością, Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Skromna 8, 20-704 Lublin

Bibliografia

• [1] Czech A., Kęska A.: Zawartość składników pokarmowych w zimowych i letnich posiłkach przedszkolnych. Żyw. Człow. Metab., 2007, 34, 572-577.
• [2] Frąckiewicz J., Ring-Andrzejczuk K., Gronowska-Senger A.: Zawartość energii i wybranych składników w racjach pokarmowych przedszkoli z rejonu warszawskiego. Rocz. PZH, 2011, 62, 181-185.
• [3] Harton A., Florczak J., Myszkowska-Ryciak J., Gajewska D.: Spożycie warzyw i owoców przez dzieci w wieku przedszkolnym. Probl. Hig. Epidemiol., 2015, 96, 732-736.
• [4] Jarosz M.: Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. Wyd. Instytutu Żywności i Żywienia, Warszawa 2012.
• [5] Kmiecik D., Poślednik B., Waszkowiak K., Kobus-Cisowska J., Jędrusek-Golińska A.: Ocena jadłospisów przedszkolnych oferowanych przez kuchnie własne i firmy cateringowe. Bromat. Chem. Toksykol., 2016, 3, 521-525.
• [6] Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K., Przygoda B.: Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2012.
• [7] Kwiecień M., Winiarska-Mieczan A., Danek-Majewska A., Kiczorowska B., Olcha M.: Ocena wartości odżywczej przedszkolnych racji pokarmowych ze szczególnym uwzględnieniem składników mineralnych. Probl. Hig. Epidemiol., 2015, 96, 742-745.
• [8] Leszczyńska T., Sikora E., Kręcina K., Pysz K.: Udział posiłków przedszkolnych w całkowitym pokryciu zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze na przykładzie wybranej stołówki. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 6 (55), 327-334.
• [9] Libera J.: Zmiany w żywieniu dzieci i młodzieży w roku szkolnym 2016 - 2017. [on line]. J. Nutrilife. Dostęp w Internecie [12.07.2017]: http://www.nutrilife.pl/index.php?art=235
• [10] Malczyk E., Całyniuk B., Zołoteńka-Synowiec M., Kaptur E.: Ocena stanu odżywienia dzieci w wieku 7 - 12 lat w aspekcie występowania otyłości. Probl. Hig. Epidemiol., 2015, 96, 162-169.
• [11] Orkusz A., Olech A.: Ocena wartości odżywczej posiłków przedszkolnych. Nauk. Inżyn. Technol., 2014, 13, 77-87.
• [12] Orkusz A., Włodarczyk A.: Ocena żywienia dzieci w przedszkolu na podstawie dekadowych jadłospisów. Nauk. Inżyn. Technol., 2014, 12, 72-81.
• [13] Jeruszka-Bielak M., Sulich A., Górnicka M., Frąckiewicz J., Hamułka J., Wawrzyniak A.: Propozycje posiłków dla dzieci w przedszkolach i szkołach. [on line]. Wyd. Miasto Stołeczne Warszawa 2016. Dostęp w Internecie [12.07.2017]: http://wiemcojem.um.warszawa.pl/sites/default/files/ publikacje/Wiem%2C%20co%20jem%20Propozycje_posilkow_%2816.11.2017%29_Internet.pdf
• [14] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach. Dz. U. 2016, poz. 1154.
• [15] Sochacka-Tatara E., Jacek R., Sowa A., Musiał A.: Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku przedszkolnym. Probl. Hig. Epidemiol., 2008, 89, 389-394.
• [16] Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Dz. U. 2006 r. Nr 171, poz. 1225. Tekst jednolity z dnia 3 stycznia 2017 r. Dz. U. 2017, poz. 149.
• [17] Waksmańska W., Woś H., Mikulska M., Bobiński R.: Stan odżywienia 5-letnich dzieci miasta Bielsko-Biała w oparciu o krakowskie siatki centylowe i siatki centylowe WHO. Probl. Hig. Epidemiol., 2015, 96, 727-731.

Identyfikatory

DOI

10.15193/ZNTJ/2018/115/239