Famennian tetracoralloid and heterocoralloid fauna from the Holy Cross Mountains (Poland)

• Autorzy: Rozkowska M.

Warianty tytułu

PL

Fameńskie tetracoralla i heterocorallia z Gór Świętokrzyskich

RU

Famenskie tetracoralla i heterocorallia iz Sventokrzhiskikh Gor (Pol'sha)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Famennian corals of the south-western part of the Holy Cross Mountains (Góry Świętokrzyskie) from Kadzielnia, Zaręby, Łagów (Dule), Gałęzice (Besówka), Kowala and Jabłonna are described in the present work. About 3,000 specimens have been collected and 55 species and 5 subspecies of 36 genera - described. A new family, Kielcephyllidae, two new subfamilies, Friedbergiinae and Guerichiphyllinae, 9 new genera, 36 new species and 5 subspecies have been erected. On the basis of a lithological analysis of beds, faunal assemblages and the preservation state of corallites, it has been concluded that in the Lower Famennian a shallow sea existed at Kadzielnia. It was temporarily connected with the open sea. The corals are mostly preserved there in a life-time place. At Zaręby, there was a lagoon with the remains of plants but with a normal salinity of water. In the Upper Famennian of Gałęzice, the sea water was well aerated and connected with the open sea. Fossils are broken but not worn off and, therefore, they were not transported. At Kowala, the sea was probably calm, not deep and well aerated. Index species for the Lower and Upper Famennian have been determined among the coral fauna examined. The age of individual zones has been determined by conodonts and where such were lacking, climeniids or trilobites. The history of the research of Famennian corals, which in general occur rarely and in monotonous assemblages, has been presented. To settle their generic assignment, the ontogeny of corals has been studied and the results were a basis for changes introduced to the classification. A few phyla have been distinguished and their phylogenetic relationships discussed.

PL

Autorka opracowała dolno- i górno-fameńskie korale (ponad 3000 okazów) z Gór Świętokrzyskich, z miejscowości: Kielce (Kadzielnia), Gałęzice (Besówka), Kowala, Zaręby, Łagów i Jabłonna. Korale te zaliczone zostały do 15 rodzin (w tym 1 nowa: Kielcephyliidae), do 7 podrodzin (w tym 2 nowe: Guerichiphyllinae i Friedbergiinae), do 36 rodzajów (w tym 9 nowych: Petraiella, Hiliaxon, Czarnockia, Guerichiphyllum, Friedbergia, Gorizdronia, Kielcephyllum, Kozlowskinia i Oligophylloides), do 55 gatunków (w tym 36 nowych) i 5 nowych podgatunków (Tab. 1). Korale zebrane zostały podczas kilku sezonów letnich w okresie 1950-1967. Miejsce ich występowania wskazał autorce, nieżyjący już, Prof. J. Czarnocki. Wraz z koralami zebrano towarzyszącą im makrofaunę i mikrofaunę. Prof. dr H. Makowski, na podstawie goniatytów i klimenii, ustalił wiek warstw według stratygrafii cefalopodowej (Lange, 1952), Dr H. Osmólska oznaczyła trylobity, Dr Z. Wolska - konodonty, oraz ustaliła ścisły wiek warstw według biostratygrafii Zieglera (1962). Na Kadzielni występują w dolnym famenie zony konodontowe - od crepida do quadrantinodosa, w Gałęzicach - od górnej quadrantinodosa do costatus włącznie, w Kowali - zona costatus, w Jabłonnej zona triangularis, w Łagowie (Dule) - górna quadrantinodosa, w Zarębach wiek ustalają trylobity (zony cefalopodowe III-IV). Dla ustalenia warunków ekologicznych w poszczególnych warstwach Dr S. Cebulak zbadał litologię warstw. Zbadano również zespoły zebranej w nich fauny. Na Kadzielni występują łupki ilasto-margliste, bitumiczne, przewarstwione wapieniami gruzłowatymi. W niektórych warstwach, zwłaszcza w łupkach bardziej wapnistych, występuje bogata fauna korali, w innych - ławice małżów lub brachiopodów, miejscami liczne malżoraczki (łupki cypridynowe) lub trylobity. Częste są lingule i orbikuloidy. Sedyment z pręgami falistymi, bogaty udział materiału terygenicznego i obecność lingul - świadczą o płytkim (do 20 m), przybrzeżnym, źle przewietrzanym zbiorniku o spokojnej wodzie. Obecność gniazdowo występujących cefalopodów przemawia za okresowym połączeniem z otwartym morzem. Wśród korali dominują formy ampleksokarinoidalne, mające rurkę osiową z cyatoteką; są to znani mieszkańcy płytkich, źle przewietrzanych wód. Znajdują się one przeważnie w miejscu dawnego biotopu, na co wskazuje dobry stan ich zachowania. Natomiast korale warstw spągowych, formy duże jak Kielcephyllum densum n.sp., znajdują się na wtórnym złożu. W Zarębach., wśród mułowców z resztkami zwęglonych roślin, korale występują rzadko (Heterophyllia, Ufimia); częste są natomiast ślepe trylobity, Lingula, Orbiculoidea. Środowiskiem ich było zapewne przybrzeżne, płytkie i ciche morze, o słabej aeracji, lecz o normalnym zasoleniu. W Gałęzicach (Besówka) górno-fameńskie wapienie leżą bezpośrednio na wapieniach żyweckich amfiporowych. Są one przepełnione potrzaskanymi skamieniałościami, tworzącymi detrytus zoogeniczny. W części przyspągowej warstwy te zawierają skałotwórcze liliowce, wyżej - skałotwórcze małże i liczne klimenie. Korale stają się częstsze w warstwach stropowych, bardziej marglistych (gdzie głowonogi zanikają), zaś brak ich w warstwach leżących bezpośrednio pod kulmem. Można więc wnioskować, że w dolnej części górnego famenu, zbiornik, w którym żyły korale, był dobrze przewietrzany, oddalony od brzegu (brak niemal materiału terygenicznego) i połączony z otwartym morzem. Korale są potrzaskane, lecz nieobtoczone; wskazuje to, że nie były one transportowane. Dominuje fauna lakofyloidalna i heterokorale. W najwyższym famenie skończyło się zapewne połączenie z morzem otwartym. W Kowali, wśród wapieni pelitycznych, występuje dobrze zachowana i zróżnicowana fauna klimenii, obok nielicznych korali, drobnych małżów, lingul i trylobitów. Morze było tu zapewne spokojne, niegłębokie. Korale fameńskie są na świecie rzadkie i przeważnie niezróżnicowane rodzajowo. Obecność ich stwierdzono w Niemczech Zachodnich, Sudetach, w piętrze Etroeungt zagłębia francusko-belgijskiego (tam należą raczej do fauny typowo karbońskiej), w Stepach Kirgiskich, w Nowej Ziemi, Kazachstanie, Kuzbassie, w Ameryce Płn. i Australii. Zestawienie gatunków przedstawia Tabela 2 (str. 24/25). W opisie systematycznym autorka posługiwała się głównie klasyfikacją ustanowioną przez Hill (1956), wprowadziła jednak kilka zmian. Opracowany materiał jest na ogół dobrze zachowany, nadaje się więc do badań ontogenetycznych. Na tej podstawie można było rozpatrzyć problemy filogenetyczne i powiązania między szczepami. W obrębie nadrodziny Lindstroemiicae, mającej we wczesnej ontogenezie stereokolumellę, rodzina Metriophyllidae cechuje się tym, że kolumella trwa przeważnie przez całą ontogengzę; w rodzinie Laccophyllidae kolumella ustępuje rurce osiowej, otoczonej ścianką-filoteką; w rodzinie Amplexocariniidae kolumella ustępuje rurce otoczonej ścianką - cyatoteką; w rodzinie Kielcephyllidae n.fam., obok rurki osiowej, istnieje budowa heksakoraloidalna; u Adamanophyllidae, obok rurki osiowej, występują septa o budowie policeloidalnej. Przynależność systematyczna rodziny Amplexidae jest dyskusyjna, bowiem ontogeneza typowego gatunku - A. coralloides - nie jest dotychczas zbadana. W nadrodzinie Zaphrentoidida, o ontogenezie zafrentoidalnej, autorka wyróżniła 2 rodziny: Polycoeliidae, o symetrii bilateralnej, uwarunkowanej przez proto-i metasepta o różnej budowie, i Hapsiphyllidae, u której symetrię bilateralną powoduje fossula kardynalna oraz leżące w niej septum główne. Po wyróżnieniu kilku szczepów wśród korali fameńskich, autorka przedstawiła na Fig. 5 (str. 27) powiązania niektórych rodzajów w obrębie swojego szczepu. Formą wyjściową wśród metriofiloidalnego szczepu jest zapewne rodzaj sylurski - Petraia, z którym zapewne powiązane są Petraiella n.gen., Metriophyllum, Syringaxon i Cyathaxonia, mające podobną ontogenezę, a jednocześnie nowe cechy adaptacyjne. W szczepie lakofiloidalnym najbardziej długotrwałą formą jest Neaxon; od niego wyprowadzić można Hillaxon n.gen. i Czarnockia n.gen. Formami aberantnymi, choć o podobnej ontogenezie, są Friedbergia n.gen. i Guerichiphyllum n.gen. U przedstawicieli szczepu ampleksokarinioidalnego pojawiły się tendencje upraszczające budowę koralowiny; zmienia się również główny element tabularny, tworzący cyatotekę. W szczepie zafrentoidalnym, o silnie zaakcentowanej symetrii bilateralnej, istnieje duża różnorodność form, rozwijających się głównie w karbonie, a nawet w permie. Szczepy: filipsastreoidalny, endofiloidalny, digonofiloidalny - bujnie rozwinięte w niższym dewonie, mają w famenie przeważnie ostatnich już przedstawicieli. Prężny jest natomiast nowy szczep heterokoraloidalny, pojawiający się licznie w famenie. Najstarsi jego przedstawiciele są formami bentonicznymi, sesylnymi; w dolnym karbonie przechodzą prawdopodobnie do życia pseudoplanktonicznego. Niektóre korale fameńskie mają przypuszczalnie wartość jako wskaźniki wieku. Zasięgi ich występowania przedstawia Fig. 5 (str. 27). Istnieją rodzaje konserwatywne, trwające od syluru do famenu, a nawet do permu, nie zmieniające niekiedy cech diagnostycznych gatunku, mianowicie: Metriophyllum, Syringaxon, Amplexocarinia, Asthenophyllum, Pseudamplexus, Pseudomicroplasma. Inne rodząje są krótkotrwałe i występują albo w dolnym famenie, jak Petraiella n.gen., Gorizdronia n.gen., Nalivkinella, Kozlowskinia n.gen. i Kielcephyllum n.gen., albo jedynie w górnym famenie, jak Hillaxon n.gen., Czarnockia n.gen., Friedbergia n.gen. i Oligophylloides n.gen. Gatunki krótkotrwałych rodzajów mogłyby więc służyć jako wskaźniki wieku. W górnym famenie pojawiają się poza tym rodzaje, liczbowo słabo reprezentowane, a zróżnicowane gatunkowo dopiero w karbonie i permie. Takimi są: Cyathaxonia, Amplaxus, Pseudoclaviphyllum, Amplexizaphrentis, Fasciculophyllum, Euryphyllum, Duplophyllum, Caninophyllum i Heterophyllia. Przedstawiciele tych ostatnich rodzajów nadają faunie fameńskiej piętno karbońskie.

RU

Автором изучены нижне - и верхнефаменские кораллы Свентокржиских Гор, из местностей Кельце (Кадзельня), Галэнзице (Бэсувка), Коваля, Зарэмбы, Лагув и Яблонна. Эти кораллы причислено к 15 семействам (в том одно новое: Kielcephyllidae), к 7 подсемействам (в том 2 новые: Guerichiphyllinae и Friedbergiinae), к 36 родам (в том 9 новых: Petraiella, Hillaxon, Czarnockia, Guerichiphyllum, Friedbergia, Gorizdronia, Kielcephyllum, Kozlowskinia и Oligophylloides), к 55 видам (в том 36 новых) и 5 новым подвидам (Таб. 1, стр. 24/25). Материалы были собраны в течение лет 1950-1967. Местонахождение их было автору указано покойным Проф. Я. Чарноцккм. Вместе с кораллами была собрана сопутствующая им микро- и макрофауна. На основании гониатитов и климений Проф. Г. Маковски определил возраст слоев по цефалоподовой стратиграфии (Lange, 1952), Др. Г. Осмульска определила трилобиты, Др. З. Вольска- конодонты; причем эта последняя установила точный стратиграфический возраст слоев по конодонтовой биостратиграфии Циглера (Ziegler, 1962). В нижнем фамене Кадзельни можно выделить конодонтовые зоны - от crepida до quadrantinodosa, в Галэнзицах - от верхней quadrantinodosa до costatus включительно, в Ковали - зона costatus, в Яблоннэй - зона triangularis, в Лагове (Дуле) - верхняя quadrantinodosa, в Зарэмбах стратиграфический воз-рост можно установить по трилобитам (цефалоподовые зоны III-IV). Для реконструкции палеоэкологических условий изучено литологию и взаимоотношение фауны отдельных слоев. На Кадзельни находятся аргиллитово-мергелистые, битуминозные сланцы с прослойками комкообразных известняков. В некоторых слоях, особенно в сланцах более иэвестковистых находится обильная фауна кораллов, в иных банки пластинчатожаберных или брахиопод, местами обильные остракоды (цип-ридиновые сланцы) или же трилобиты. Часто встречаются также лингулы и орбикулоиды. Осадки с извилистыми полосами, богатая примесь теригенного материала и присутствие лингул - свидетельствуют о неглубоком (до 20 м), слабо проветриваемом, мало подвижном морском водоеме. Присутствие цефа-лопод, выступающих в виде скоплений, свидетельствует о кратковременном сообщении с открытым морем. Среди кораллов господствуют амплексюкари-нииды, имеющие осевую трубку с циатотекой; это известные жители мелких, слабо проветриваемых водоемов. Находятся они преимущественно на месте прежнего биотопа, о чем свидетельствует их хорошая сохранность. Кораллы подошвенных слоев, формы большие, как Kielcephyllum densum n. sp., находятся во вторичном залегании. В Зарэмбах, среди алевролитов с остатками обугленной флоры, кораллы встречаются редко (Heterophyllia, Ufimia); чаще всего выступают слепые трилобиты, Lingula, Orbiculoidea. Обитали они вероятно в спокойной, неглубокой и слабо проветриваемой, но о нормальном засолении части бассейна вблизи беретов. В Галэнзицах (Бэсувка) верхнефаменские известняки залетают непосредственно на амфипоровых известняках живета. Они переполнены потрескан-ными окаменелостями, представляющими зоогенный детрит. Вблизи кровли эти известняки вмещают породообразующие остатки морских лилий - криноидов, а выше пластинчатожаберных, а также обильные климении. Кораллы чаще встречаются в подошвенных слоях, более мергелистых (в которых цефалоподы исчезают), а отсутствуют в слоях залегающих непосредственно под кульмом. Можно затем предполагать, что в нижней части верхнего фамена, часть бассейна, в которой обитали кораллы, была хорошо проветриваема и находилась далеко от береговой линии (почти полное отсутствие теригенного материала), а также имела сообщение с открытым морем. Хотя найденные кораллы повреждены, но не обкатаны. Это свидетельствует о том, что они не были подвержены транспорту. Преобладает фауна лакофиллоид и гетерокораллов. В самых верхах фамена сообщение с открытым морем повидимому прекратилось. В Ковали, в пелитовых известняках, найдена хорошей сохранности и разнообразная фауна климений, рядом с редкими кораллами, мелкими пластинчатожаберными, лингулями и трилобитами. Повидимому тут море было спокойное и неглубокое. Фаменгокие кораллы вообще в мире очень редки и преимущественно в родовом отношении мало разнообразны. Их наличие констатировано в Западной Германии, Судетах, в струнском ярусе франко-бельгийского бассейна (там имеют они характер типично каменноугольный), в степях Киргизии, на Новой Земле, в Казахстане, Кузбассе, Сев. Америке и в Австралии. Сопоставление видов подано на Таб. 2 (стр. 24/25). При систематическом описании автор пользовалась главным образом систематикой, установленной Гилл (Hill, 1956), но ввела некоторые изменения. Довольно хорошая сохранность исследованного материала позволила провести изучение онтогенетического развития. На этом основании можно было обсудить филогенетические проблемы и связь между типами. В пределах надсемейства Lindstroemiicae, имеющего в ранней стадии онтогенеза стерейколумеллу, семейство Metriophyllidae отмечается тем, что колу-мелла существовала преимущественно в течение полного онтогенеза; в семействе Laccophyllidae колумелла уступает осевой трубке, которая окружена стен-кой-филлотекой; в семействе Amplexocariniidae колумелла уступает трубке окруженной стенкой-циатотекой; в семействе Kielcephyllidae n. fam., кроме осевой трубки, имеется гекюакораллоидное строение; у Adamanophyllidae, кроме осевой трубки, находятся септы полицелоидного строения. Систематическая позиция семейства Amplexidae дискуссионная, так как онтогенез типичного вида - A. coralloides - до сих пор не изучен. В надсемейство Zaphrentoidida, с зафрентоидным типом онтогенеза, автором включены 2 семейства: Polycoeliidae, с билатеральной симметрией, обусловленной прото- и метасептами различного строения, и Hapsiphyllidae, у которого билатеральная симметрия вызвана кардинальной фоссулой и находящейся в ней главной септой. После выделения нескольких эволюционных ветвей среди фаменсхих кораллов, автором представлено на Фиг. 5 (стр. 27) сопоставление некоторых родов в пределах своего типа. Исходной формой среди метриофилоидного типа является повидимому силурийский род Petraia, с которым связаны вероятно Реtraiella п. gen., Metriophyllum, Syringaxon и Cyathaxonia, обладающие похожим онтогенезом, но вместе с тем имеющие новые адаптативные черты. В ла-кофилоидном типе наиболее длительной формой является Neaxon; можно принять, что от нее произошли Hillaxon n. gen. и Czarnockia n. gen. Аберант-ньжи формами, хотя с похожим онтогенезом, является Friedbergia n. gen. и Guerichiphyllum n. gen. У представителей амплежсокариниоидного типа возникли разные признаки упростяющие строение коралла; меняется тоже главный элемент табулярный, создающий циатотеку. В зафрентоидном типе с сильно заакцентированной билатеральностью встречается большая разнородность форм, распространенных главным образом в каменноугольное, а даже пермское время. Типы: филипсастреоидный, эндофиллоидный, дигонофилло-идный - обильно развивающиеся в нижнем девоне, своих последних представителей имеют в фаменском ярусе. Зато новый гетероидный тип, появляющийся в обильном количестве в фамене, характеризуется жизнеспособностью. Наиболее древние его представители - это бентонные сесоильные формы. В нижнем карбоне переходят они вероятно к псевдопланктонному образу жизни. Некоторые фаменские кораллы очевидно имеют стратиграфическое значение. Пределы их распространения представлены на Фиг. 5 (стр. 27). Бывают роды консервативные, живущие от силура или нижнего девона до фамена, а даже до перми, не меняя видовых диагностических признаков. Это: Metriophyllum, Syringaxon, Amplexocarinia, Asthenophyllum, Pseudamplexus и Pseudomicroplasma. Другие роды кратковременные и выступают или в нижнем фа-мене, как Petraiella n. gen., Gorizdronia n. gen., Nalivkinella, Kozlowskinia n. gen. и Kielcephyllum n. gen., или же только в верхнем фамене, как Нillахоп n. gen., Czarnockia n. gen., Friedbergia n. gen. и Oligophylloides n. gen. Виды кратковре-менных родов могли бы быть указателями стратиграфического возраста. В верхнем фамене кроме этого появляются роды представленные небольшим количеством, а чуть в карбоне и перми дифференцированы в видовом отношении. Это: Cyathaxonia, Amplexus, Pseudoclaviphyllum, Amplexizaphrentis, Fasciculophyllum, Euryphyllum, Duplophyllum, Caninophyllum и Heterophyllia. Представители этих последних родов придают фауне фамена каменноугольный характер.

Słowa kluczowe

EN

Famennian; tetracoralloid fauna; heterocoralloid fauna; Holy Cross Mountains; biostratigraphy; phylogenesis; systematics; Poland

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1969
• Tom: 14
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.5-187,fig.,ref.

Twórcy

autor

Rozkowska M.

Bibliografia

• ALTEVOGT, G. 1967. Devonian tetracorals from Spain and their relation to North American species. In: Oswald, D. H. (ed.), Int. Symp. Devon. System, 2, 755-769, Calgary.
• BIRENHEIDE, R. 1962. Revision der koloniebildenden Spongophyllidae und Stringophyllidae aus dem Devon. - Senckenberg. Lethaea, 43, 41-99, Frankfurt a.M.
• BULVANKER, E. Z. 1952. Korally Rugosa silura Podolii. - Trudy VSEGEI, 1-46, Moskva.
• - 1958. Devonskie četyrechlučevye korally okrain kuzneckogo bassejna. - Ibidem, 1, 1-212, Leningrad.
• BUSCH, D. A. 1941. An ontogenetic study of some rugose corals from the Hamilton of West New York. - J. Paleont., 15, 392-411, Menasha.
• BUTLER, A. J. 1935. On the Silurian coral Cyathaxonia siluriensis M’Coy.-Geol. Mag., 72, 116-124, Hertford.
• CARRUTERS, R. G. 1908. A revision of some Carboniferous corals. - Ibidem, 5, 5, 20-31 63-74, 158-171.
• - 1913. Lophophyllum and Cyathaxonia: revision notes on two genera of Carboniferous corals. - Ibidem, N.S., 5, 10, 50-56.
• COLLINSON, C. 1967. Devonian of the North Central Region, United States. In: Oswald, D.H. (ed.), Int. Symp. Devon. System, 2, 933-971, Calgary.
• CZARNOCKI, J. 1928. Przegląd stratygrafii famenu i karbonu dolnego (kulmu) w zachodniej i środkowej części Gór Świętokrzyskich (Aperçu de la stratigraphie du Famennien et du Carbonifère inférieur dans les parties occidentale et centrale du Massif de Ste-Croix).-Pos. Nauk. P. Inst. Geol., 21, 55-61, Warszawa.
• - 1957. Geologia regionu łysogórskiego (Geology of the Łysogóry region).-Prace Inst. Geol., 2, 3, 11-36, Warszawa.
• DEHÉ, R. 1929. Description de la faune d’Etroeungt. - Mém. Soc. Géol. France, N.S., 11, 1-62, Paris.
• DOBROLJUBOVA, T. A. 1936. Korally Rugosa srednego i verchnego karbona i nižnej permi severnogo Urala (123-j list). - Trudy Polar. Kom. Akad. Nauk SSSR, 28, 77-158, Moskva.
• - 1940. Korally Rugosa verchnego karbona podmoskovnogo bassejna. - Trudy Paleont. Inst. Akad. Nauk SSSR, 9, 8, 1-88, Moskva.
• DOBROLJUBOVA, T. A., KABAKOVITSH, N. A. & SAYUTINA, F. A. 1966. Korally nižnego karbona kuzneckoj kotloviny. - Ibidem, 111, 1-276.
• DUTERTRE, A. P. 1926. Étude de quelques Polypiers du Viséen du Boulonnais. - Mém. Soc. Géol. France, 14, 108-130, Paris.
• DYBOWSKI, W. N. 1873-1874. Monographie der Zoantharia sclerodermata Rugosa aus der Silurformation Estlands, Nord-Livlands und der Insel Gotland. 257-532, Dorpat.
• EASTON, W. M. H. 1945. Amplexoid corals from the Chester of Illinois and Arkansas. - J. Paleont., 19, 6, 625-632, Menasha.
• - 1958. Mississipian fauna in North Western Sonora Mexico. - Smiths. Miscell. Coll., 119, 3, 1,-87, Washington.
• EDWARDS, H. M. & HAIME, J. 1850. A Monograph of the British fossil corals, I. Palaeont. Soc., 1-71, London.
• - 1851. Monographie des Polypiers fossiles des terrains Paléozoïques. Arch. Mus. Hist. Nat. Paris, 1-502, Paris.
• - 1852. A Monograph of the British fossil corals, III: Corals from the Permian formation and the Mountain Limestone. - Monogr. Palaeont. Soc., 147-210, London.
• EHLERS, G. M. & STUMM, E. C. 1949. Corals of the Devonian Traverse Group of Michigan, 1: Spongophyllum. - Contr. Mus. Paleont. Michigan, 7, 8, 123-130, Ann Arbor.
• FAUROT, L. 1909. Affinités des Tétracoralliaires et des Héxacoralliaires. - Ann. Paléont., 4, 3, 69-108, Paris.
• FEDOROWSKI, J. 1965. Lindstroemiidae and Amplexocariniidae (Tetracoralla) from the Middle Devonian of Skały, Holy Cross Mountains, Poland (Lindstroemiidae i Amplexocariniidae (Tetracoralla) ze środkowego dewonu Skał, Góry Świętokrzyskie.- Acta Palaeont. Pol., 10, 3, 335-363, Warszawa.
• - 1968. Pterorrhiza densa n.sp. (Tetracoralla) z dolnego żywetu Skał (Góry Świętokrzyskie). - (Pterorrhiza densa n.sp. (Tetracoralla) from the Lower Givetian of Skały, Holy Cross Mountains). Roczn. P. T. Geol., 38, 2/3, 225-228, Kraków.
• FEDOROWSKI, J. 1968. Upper Viséan Tetracoralla from some borings in the Lublin Coal Measures, Poland (Górno-wizeńskie Tetracoralla z niektórych wierceń Zagłębia Lubelskiego). - Acta Palaeont. Pol., 13, 2, 203-217, Warszawa.
• FELSER K. O. 1937. Rugose Korallen aus dem Ober-Karbon-Perm der Karnischen Alpen zwischen Schulterkofel und Tressdorfer Höhe. - Mitt. Naturw. Ver. Steierm., 74, 5-21, Graz.
• FENTON, C. L. & FENTON, M. A. 1924. The stratigraphy and fauna of the Hackberry stage of the Upper Devonian. - Contr. Mus. Geol. Univ. Michigan, 1, 1-260, New York.
• FLÜGEL, H. 1955. Zur Paläontologie des anatolischen Paläozoicums, II: Mitteldevonfauna von Yahyali (NO Ala Dag, Taurus). -N. Jb. Geol. Paläont., Abh., 101, 2, 267-280, Stuttgart.
• - 1956. Kritische Bemerkungen zum Genus Peneckiella Soshkina. - Ibidem, Mh., 8, 355-365.
• - 1950. Zur Kenntnis der Typen von Favistella (Dendrostella) trigemme trigemme (Quenstedt 1881) und Thamnophyllum trigeminum trigeminum Penecke 1894.- Ibidem, Mh., 3, 113-120.
• - & FREE, B. 1962. Laccophyllidae (Rugosa) aus dem Greifensteiner Kalk (Eifelium) von Wiede bei Greifenstein.-Palaeontographica, 119 A, 5-6, 222-247, Stuttgart.
• FOMITSHEV, V. D. 1953a. Permskie korally Rugosa Dalnego Vostoka. - Trudy VSEGEI, 1-55, Moskva.
• - 1953b. Korally Rugosa i stratigrafija sredne- i verchnekamennougolnych i permskich otloženij Doneckogo Bassejna. - Ibidem, 1-614.
• FONTAINE, H. 1961. Les Madréporaires Paléozoïques du Viet-Nam, du Laos et du Cambodge. - Arch. Géol. Viet-Nam, 5, 1-276, Saigon.
• FRECH, F. 1885. Die Korallenfauna des Oberdevons in Deutschland. - Ztschr. Deutsch. Geol. Ges., 37, 21-130, Berlin.
• - 1896. Uber unterdevonische Korallen aus den Karnischen Alpen. - Ibidem, 48, 255-261.
• GLINSKI, A. 1963. Neue Gattungen der Metriophyllidae (Rugosa) aus dem Devon des Rheinlandes. - Senckenberg. Lethaea, 44, 4, 321-339, Frankfurt a.M.
• GORSKY, I. I. 1932. Korally iz nižne-kamennougolnych otloženij Kirgizskoj stepi. - Trudy Gl. Geol. Razv. Upravl. SSSR, 51, 1-95, Moskva.
• - 1938. Kamennougolnye korally Novoj Zemli. - Trudy Paleont. Sov. Arkt. Vses. Arkt. Inst., 93, 1-221, Leningrad.
• GRABAU, A. W. 1922. Palaeozoic corals of China. 1: Tetraseptata.-Palaeont. Sinica, B 2, 1, 1-76, Peking.
• - 1928. Palaeozoic corals of China. 1. Tetraseptata, 2. Second Contribution to our knowledge of the streptelasmoid corals of China and adjacent territories. - Ibidem, B2, 2, 1-175.
• - 1936. Early Permian fossils of China. 2: Fauna of the Mapping Limestone of Kwanksi and Kweichow. - Ibidem, G, 8, 1-441.
• GROOT, G. E. de. 1963. Rugose corals from the Carboniferous of Northern Palencia (Spain). 1-122, Leiden.
• GROVE, B. H. 1935. Studies in Paleozoic corals. 3: A revision of some Mississipian zaphrentids. - Amer. Midl. Natur., 16, 137-376, Notre Dame-Indiana.
• GRUBBS, D. M. 1939. Fauna of the Niagara nodules of the Chicago area.- J. Paleont., 13, 6, 543-560, Menasha.
• GÜRICH, G. 1896. Das Palaeozoicum im Polnischen Mittelgebirge. - Verh. Russ.-Kais. Min. Ges., 2, 32, 1-539, St. Petersburg.
• HERITSH, F. 1933. Rugose Korallen aus dem Trogkofelkalk der Karawanken und der Karnischen Alpen.-Prirodosl. Rozpr., 2, 42-55, Ljubljana.
• - 1937. Rugose Korallen aus dem Salt Range aus Timor und aus Dioulia mit Bemerkungen über die Stratigraphie des Perms. - Sber. Akad. Wiss., Math, naturw. Kl., I, 146, 1/2, 1-16, Wien.
• HILL, D. 1937. The Permian corals of Western Australia. - J. Roy. Soc. Western Australia, 23, 43-63, Brisbane.
• - 1938. Euryphyllum, a new genus of Permian zaphrentoid rugose corals. - Ibidem, 49, 2, 23-28.
• - 1939. A monograph on the Carboniferous rugose corals of Scotland. - Monogr. Palaeont. Soc., I: 1-213, II: 53-204, London.
• - 1940a. The Silurian Rugosa of the Yass-Bowning District, N. S. W. - Proc. Linn. Soc. N. South Wales, 65, 3/4, 388-440, Sydney.
• - 1940b. The Middle Devonian rugose corals of Queensland, 2: The Silverwood-Lucky Valley Area. - Proc. Roy. Soc. Queensland, 51, 9, 150-168, Brisbane.
• - 1942a. The Devonian rugose corals of the Tamworth District, New South Wales. - J. Proc. Roy. Soc. New South Wales, 76, 142-146, Sydney.
• - 1942b. The Lower Devonian rugose corals from the Mt. Etna Limestone, Qld.- Proc. Roy. Soc. Queensland, 14, 2, 13-22, Brisbane.
• - 1954a. Devonian corals from Waratah Bay, Victoria. - Proc. Roy. Soc. Victoria, N. S., 66, 105-118, Brisbane.
• - 1954b. Coral faunas from the Silurian of New South Wales and the Devonian of W. Australia. - Commonw. Australia, Dep. Nat. Devel., Geol. Geophys., 23, 1-51, Canberra.
• - 1956. Rugosa. In: Moore, R. C. (ed.), Treatise on Invertebrate Paleontology. F: Coelenterata, F233-F324, Lawrence.
• HOLWILL, F. J. W. 1964. The coral genus Metriophyllum Edwards & Haime. - Palaeontology, 7, 1, 108-123, London.
• HUDSON R. G. S. 1942. Fasciculophyllum Thomson and other genera of the “Zaphrentis” omaliusi group of Carboniferous corals. - Geol. Mag., 79, 5, 257-263, London.
• - 1943. On the Lower Carboniferous coral Permia cavernula. - Ann. Mag. Nat. Hist., 11, 66, 361-366, London.
• - 1944. Lower Carboniferous corals of the genera Rotiphyllum and Permia.- J. Paleont., 18, 4, 355-362, Menasha.
• IVANIA, V. A. 1965. Devonskie korally Rugosa Sajano-Altajskoj gornoj oblasti. Tomskij gosud. Univ. im. V. Kujbyševa, 1-398, Tomsk.
• IVANOVSKY, A. B. 1960. Novye dannye o sistematike zafrentid ordovika i silura. - Paleont. Žurn. Akad. Nauk SSSR, 2, 35-39, Moskva.
• - 1963. Rugozy ordovika i silura Sibirskoj Platformy. 1-152, Moskva.
• - 1967. Etjudy o rannekamennougolnych rugozach. 1-92, Moskva.
• JEFFORDS, R. M. 1947. Pennsylvanian lophophyllidid corals, 1: Coelenterata.- Paleont. Contr. Univ. Kansas Publ., 1, 1-84, Kansas.
• KABAKOVITSH, N. V. 1952. Novyj vid roda Tachylasma iz nižnego karbona Podmoskovnogo Bassejna. - Trudy Paleont. Inst. Akad. Nauk SSSR, 40, 115-156, Moskva.
• KATO, M. 1963. Fine skeletal structure in Rugosa. - J. Fac. Sci. Hokkaido Univ., Ser. 4, 11, 4, 571-630, Sapporo.
• KOKER, E. M. J. 1924. Anthozoa uit het Perm van het Eiland Timor. 1: Zaphrentidae, Plerophyllidae, Cystiphyllidae, Amphiastraeidae. - J. Mijn. Nederl. Oost.-Indie, 51, 1-50, s’Gravenhage.
• KULLMANN, J. 1965. Rugose Korallen der Cephalopodenfazies und ihre Verbreitung im Devon des südöstlichen Kantabrischen Gebirges (Nordspanien). - Abh. Akad. Wiss. Lit. Mathem.-Naturw. Kl., 2, 35-168, Wiesbaden.
• - 1966. Goniatiten-Korallen-Vergesellschaftungen im Karbon des Kantabrischen Gebirges (Nordspanien).- N. Jb. Geol. Paläont., Abh., 125, 443-466, Stuttgart.
• KUNTH, A. 1870. Beiträge zur Kenntnis fossiler Korallen.-Ztschr. Deutsch. Geol. Ges., 22, 24-43, Berlin.
• LANG, W. D. & SMITH, S. 1935. Cyathophyllum caespitosum Goldfuss, and other Devonian corals considered in a revision of that species. - Quart. J. Geol. Soc., 91, 538-590, London.
• -, SMITH, S. & THOMAS, H. D. 1940. Index of Palaeozoic coral genera. 1-231, London.
• LEBEDEV, N. 1902. Rol korallov v devonskich otloženijach Rossii. - Trudy Geol. Kom., 17, 2, 1-137, St. Petersburg.
• LECOMPTE, M. 1952. Madréporaires paléozoïques. In: Piveteau, J. (éd.), Traité de Paléontologie, 419-501, Paris.
• LEWIS, H. P. 1930. The Avonian succession in the south of the Ile of Man.- Quart. J. Geol. Soc., 2, 86, 342, 234-290, London.
• M’COY, F. 1849. On some new genera and species of Palaeozoic corals and Foraminifera. - Ann. Mag. Nat. Hist., 2, 3, 1-20, London.
• MICHELIN, J. L. H. 1841-1848. Iconographie zoophytologique, description par localités et terrains des Polypiers fossiles de France et pays environnants. 1-348, Paris.
• MILLER, S. A. 1889-1897. North American geology and palaeontology. 1-719, Cincinnati.
• MINATO, M. 1955. Japanese Carboniferous and Permian corals. - J. Fac. Sci. Hokkaido Univ., 4, 11.4, 571-630, Sapporo.
• MOORE, R. C. & JEFFORDS, R. M. 1941. New Permian corals from Kansas, Oklahoma and Texas. - Bull. State Geol. Surv. Kansas, 38, 3, 65-120, Kansas.
• - 1945. Description of Dower Pennsylvanian corals from Texas and adjacent states. - Univ. Texas. Publ., 4401, 1-208, Kansas.
• NORFORD, B. S. 1942. The Silurian fauna of the Sandpile group of Northern British Columbia. - Bull. Geol. Surv. Canada, Dep. Min. Techn. Surv., 78, 1-51, Ottawa.
• OLIVER, W. A., Jr. 1958. Significance of external form in some Onondagan rugose corals. - J. Paleont., 32, 5, 815-837, Menasha.
• - 1964. A new species of the rugose coral genus Nalivkinella from the Middle Devonian of Eastern Pennsylvania. - Ibidem, 38, 5, 866-875.
• OSMÓLSKA, H. 1958. Famennian Phacopidae from the Holy Cross Mountains, Poland (Phacopidae fameńskie z Gór Świętokrzyskich). - Acta Palaeont. Pol., 3, 2, 120-148, Warszawa.
• - 1962. Famennian and Lower Carboniferous Cyrtosymbolinae (Trilobita) from the Holy Cross Mountains, Poland (Cyrtosymbolinae (Trilobita) famenu i dolnego karbonu Gór Świętokrzyskich). - Ibidem, 7, 1/2, 53-204.
• - 1963. On some Famennian Phacopinae (Trilobita) from the Holy Cross Mountains, Poland (Niektóre fameńskie Phacopinae (Trilobita) z Gór Świętokrzyskich)).- Ibidem, 8, 4, 495-519.
• PAJCHLOWA, M. 1959, Atlas geologiczny Polski. Zagadnienia stratygraficzno-facjalne. 5: Dewon. 2, 9, Warszawa.
• - 1967. Le Dévonien de la Pologne. In: Oswald, D. H. (éd.), Int. Symp. Devon. System, 1, 311-327, Calgary.
• PEDDER, A. E. H. 1965a. Some North American species of the Devonian tetracoral Smithiphyllum.-Paleontology, 8, 4, 618-628, London.
• - 1965b. The Devonian tetracoral Haplothecia and new Australian phacelophyllids. - Proc. Linn. Soc. New South Wales, 90, 2, 181-189, Sydney.
• PEDDER, A. E. H. 1967. Lower Devonian streptelasmatid, lindstroemiid, and possible amplexocariniid corals from Victoria. - Pr. Roy. Soc. Viet., 80, 107-130, Brisbane.
• PEETZ, G. v. 1901. Materiały k poznaniju fauny devonskich otloženij okrain Kuzneckogo uglenosnogo bassejna. 1-393, St. Petersburg.
• PHILIP, G. M. 1960. The palaeontology and stratigraphy of the Siluro-Devonian sediments of the Tyers are, Gippsland, Victoria. - Proc. Roy. Soc. Victoria, 75, 2, 123-246, Brisbane.
• - & PEDDER, A. E. H. 1967. A correlation of some Devonian Limestone of New South Wales and Victoria. - Geol. Mag., 104, 3, 232-239, London.
• PHILLIPS, J. 1841. Figures and descriptions of the Palaeozoic fossils of Cornwall, Devon, and West Somerset. 1-231, London.
• PICKETT, J. 1966. Lower Carboniferous coral fauna from the New England District of New South Wales. - Mem. Geol. Surv. New South Wales, Palaeont., 15, 1-38, Sydney.
• - 1967. Untersuchungen zur Familie Phillipsastraeidae (Zoantharia rugosa).- Senckenberg. Lethaea, 48, 1, 1-89, Frankfurt a.M.
• POČTA, J. 1902. Anthozoaires et Alcyonaires. In: J. Barrande, Système Silurien du centre de la Bohême, 8, 2, 1-34-7, Prague.
• PRANTL, F. 1938. Some Laccophyllidae from the Middle Devonian of Bohemia.- Ann. Mag. Nat. Hist., 2, 2, 18-41, London.
• ROEMER, F. 1880. Eine neue devonische Korallengattung aus der Eifel. - Jb. Schles. Ges. Vaterl. Cult., 57, 184, Breslau.
• - 1883. Lethaea Geognostica. - Lethaea Palaeozoica, 1, 2, 1-668, Stuttgart.
• ROWETT, C. L. & SUTHERLAND P. K. 1964. Wapanucka rugose corals. - Bull. Oklahoma Geol. Surv., 104, 1-112, Norman.
• RÓŻKOWSKA, M. 1952. Pachyphyllinae et Phillipsastraea du Frasnien de Pologne (Pachyphyllinae i Phillipsastraea z franu Polski). - Palaeont. Pol., 5, 1-89, Warszawa.
• - 1956. Pachyphyllinae from the Middle Devonian of the Holy Cross Mountains, P. I (Pachyphyllinae ze środkowego dewonu Gór Świętokrzyskich, Cz. I.). - Acta Palaeont. Pol., 1, 4, 271-330, Warszawa.
• - 1957. Considerations on the Middle and Upper Devonian Thamnophyllidae Soshkina in Poland, II (Rozważania ogólne dotyczące rodziny Thamnophyllidae Soshkina w środkowym i górnym dewonie Polski, II). - Ibidem, 2, 2/3, 81-153.
• - 1965. Marisastridae n.fam. and Marisastrum n.gen., Devonian corals (Marisastridae n.fam. i Marisastrum n.gen., korale dewońskie). - Ibidem, 10, 2, 261-266.
• - 1967. Famennian corals from the southern Holy Cross Mountains. - In: Oswald, D. H. (ed.), Int. Symp. Devon. System, 2, 745-754, Calgary.
• SANDO, W. J. 1960. Corals from Well cores of Madison Group, Williston Basin. - Bull. Geol. Surv., 1071-F, 157-190, Washington.
• SANFORD, W. G. 1939. A review of the families of tetracorals. - Amer. J. Sci., 237, 295-423, New Haven.
• SCHINDEWOLF, O. H. 1924. Bemerkungen zur Stratigraphie und Ammoneenfauna des Saalfelder Oberdevons. - Senckenbergiana, 6, 1/2, 95-113, Frankfurt a.M.
• - 1931. On the genotype and septal development of the coral genus Petraia Münster. - Quart. J. Geol. Soc. London, 87, 630-649, London.
• - 1938. Zur Kenntnis der Gattung Zaphrentis (Anthoz. Tetracorall.) und der sogenannten Zaphrentiden des Karbons. - J. Preuss. Geol. Landesanst., 1937, 58, 439-454, Berlin.
• - 1941. Zur Kenntnis der Heterophylliden, einer eigentümlichen paläozoischen Korallengruppe. - Palaeont. Ztschr., 22, 213-306, Berlin
• SCHINDEWOLF, O. H. 1942. Zur Kenntnis der Polycoelien und Plerophyllen. Eine Studie über den Bau der „Tetrakorallen“ und ihre Beziehungen zu den Madreporarien. - Abh. Reichsamt Bodenf., N. F. 204, 1-324, Berlin.
• - 1952. Korallen aus dem Oberkarbon (Namur) des oberschlesischen Steinkohlen-Beckens. - Akad. Wiss. Lit., Abh. Mathem. Naturw. Kl., 4, 147-227, Wiesbaden.
• SCHLÜTER, C. 1889. Anthozoen des rheinischen Mittel-Devon.- Abh. Geol. Spezialk. Preuss. Thüring. Staat., 8, 4, 259-465, Berlin.
• SCHOUPPÉ, A. v. 1951. Beitrag zur Kenntnis des Baues und der Untergliederung des Rugosen-Genus Syringaxon Lindström. - Sber. Österr. Akad. Wiss., Mathem.-naturw. Kl., 1, 160, 3/4, 207-216, Wien.
• - & STACUL, P. 1959. Säulchenlose Pterocorallia aus dem Perm von Indonesisch Indien (mit Ausnahme der Polycoelidae). Eine morphogenetische und taxionomische Untersuchung. - Palaeontographica, Suppl. 4, Abt. 5, 4, 197-359, Stuttgart.
• - & - 1961. Die Axialstruktur der Pterocorallia. - N. Jb. Geol. Paläont. Abh., 112, 3, 251-280, Stuttgart.
• - & - 1963. Bau und taxionomische Fassung des devonischen Korallen-Genus Macgeea Webster 1889 und seine Beziehungen zu Thamnophyllum Penecke 1894. - Senckenberg. Lethaea, 44, 4, 265-299, Frankfurt a.M.
• - & - 1966. Morphogenese und Bau des Skelettes der Pterocorallia.-Palaeontographica, Suppl., 11, 1-2, 1-186, Stuttgart.
• SCRUTTON, C. T. 1967. Marisastridae (Rugosa) from south-east Devonshire, England.-Palaeontology, 10, 2, 266-279, London.
• - 1968. Colonial Phillipsastraeidae from the Devonian of south-east Devon, England. - Bull. Brit. Mus. (Nat. Hist.), Geology, 15, 5, 183-281, London.
• SIMPSON, G. B. 1900. Preliminary descriptions of new genera of Paleozoic rugose corals.-Bull. New York State Mus., 8, 39, 199-222, New York.
• SMITH, S. 1931. Some Upper Carboniferous corals from South Wales. - Progr. Geol. Surv., 1930, 3, 1-13, London.
• - 1942. A high Viséan fauna from the vicinity of Yate, Gloucestershire; with special reference to the corals and to a goniatite.-Proc. Brist. Nat. Soc., Ser. 4, 9, 3, 335-348, Bristol.
• - 1945. Upper Devonian corals of the Mackenzie River Region, Canada. - Geol. Soc. Amer., Spec. Pap., 59, 1-126, Baltimore.
• - 1955. Amplexocarinia cravenensis sp.nov.: a Lower Carboniferous coral from the Clitheroe District, Lanceshire. - Bull. Geol. Surv. Gt. Britain, 7, 85-89, London.
• - & THOMAS, D. H. 1963. On Amplexus coralloides Sowerby and some ampleximorph corals from the English Devonian. - Ann. Mag. Nat. Hist., 13, 6, 161-172, London.
• SOBOLEV, D. 1904. Devonskija otloženija profilja Grzegorzewice-Skały-Włochy. - Izv. Varš. Polit. Inst., 1-107, Warszawa.
• SOSHKINA, E. D. 1925. Nižnepermskie korally zapadnogo sklona Urala. - Bjull. Mosk. Obšč. Ispyt. Prir., Otd. geol., N. S. 33, 3, 1/2, 76-104, Moskva-Leningrad.
• - 1928, Nižnepermskie (artinskie) korally zapadnogo sklona Severnogo Urala. - Ibidem, N. S., 36, 6, 3/4, 339-391.
• - 1932, Nižnepermskie (artinskie) korally Ufimskogo Ploskogorja. - Ibidem, 10, 2, 251-267.
• - 1937. Korally verchnego silura i nižnego devona vostočnogo i zapadnogo sklonov Urala. - Tr. Paleozool. Inst. Akad. Nauk SSSR, 6, 4, 1-112, Moskva-Leningrad.
• - 1939, Verchnedevonskie korally Rugosa Urala. - Ibidem, 9, 2, 1-88.
• SOSHKINA, E. D. 1949. Devonskie korally Rugosa Urala. - Trudy Paleont. Inst. Akad. Nauk SSSR, 15, 4, 1-160, Moskva-Leningrad.
• - 1951. Pozdnedevonskie korally Rugosa, ich sistematika i evolucija. - Ibidem, 34, 1-122.
• - 1952. Opredelitel devonskich četyrechlučevych korallov. - Ibidem, 39, 1-126.
• - 1960. Turnejskie korally Rugosa i ich vzaimootnošenija s devonskimi. - Sborn, trudov geol. paleont., 272-328, Syktyvkar.
• -, DOBROLJUBOVA, T. A. & KABAKOVITSH, N. A. 1962. Podklass Tetracoralla. In: Orlov, J. A. (red.), Osnovy Paleontologii, 286-346, Moskva.
• -, DOBROLJUBOVA, T. A. & PORFIRIEV, G. 1941. Permskie Rugosa v evropejskoj časti SSSR. - Paleontologija SSSR, Paleont. Inst. Akad. Nauk, 5, 3, 1, 1-304. Moskva-Leningrad.
• SPASSKY, N. J. 1955. Korally Rugosa i ich značenie dla stratigrafii srednego devona zapadnogo sklona Urala. - Trudy VNIGRI, N. S., 90, 91-169, Leningrad.
• - 1960a. Devonskie četyrechlučevye korally južnogo Altaja i prilegajuščich territorij. - Zap. Leningr. Gorn. Inst., 37, 2, 108-131, Moskva.
• - 1960b. Devonskie četyrechlučevye korally Rudnogo Altaja. - Alt. gorno-met. naučno-issled. Inst. Akad. Nauk KSSR, 3, 1-143, Moskva.
• STAINBROOK, M. A. 1946. Corals of the Independence Shale of Iowa. - J. Paleont., 20, 5, 401-427, Menasha.
• STRUSZ, D. L. 1965. Disphyllidae and Phacellophyllidae from the Devonian Garra Formation of New South Wales. - Palaeontology, 8, 3, 518-571, London.
• STUCKENBERG, A. 1895. Korally i mšanki kamennougolnych otloženij Urala i Timana. - Trudy Geol. Kom., 10, 3, 1-244, St. Petersburg.
• - 1904. Korally i mšanki nižnego otdela srednerusskogo kamennougolnogo izvestnjaka. - Mém. Com. Géol. St. Petersbourg, N. S., 14, 1-109, Petersburg.
• STUMM, E. C. 1949. Revision of the families and genera of the Devonian tetraco-corals. - Mem. Geol. Soc. Amer., 40, 1-92, Baltimore.
• - 1960. New rugose corals from the Middle and Upper Devonian of New York. - J. Paleont., 34, 1, 161-163, Menasha.
• SUTHERLAND, P. K. 1958. Carboniferous stratigraphy and rugose coral faunas of northeastern British Columbia. - Mem. Geol. Surv. Canada, 295, 1-108, Ottawa.
• - 1965. Rugose corals of the Henryhouse formation (Silurian) in Oklahoma.- Bull. Oklahoma Geol. Surv., 110, 1-92, Norman.
• VASSILJUK, N. P. 1964. Korally zon Clvg-Clna Doneckogo Bassejna. - Trudy Inst. Geol. Nauk., Akad. Nauk USSR, Ser. Stratigr. i Paleont., 48, 60-102, Kiev.
• VAUGHAN, A. 1905. The palaeontological sequence in the Carboniferous Limestone of the Bristol area. - Quart. J. Geol. Soc. London, 41, 181-307, London.
• - 1906. In: C. A. Matley, The Carboniferous rocks of Rush (County Dublin), with an account of the faunal succession and correlation. - Ibidem, 42, 275-323.
• - 1908. In: C. A. Matley, The Carboniferous rocks of Loughshinny (County Dublin). With an account of the faunal succession and correlation. - Ibidem, 57, 275-323.
• - 1915. Correlation of Dinantian and Avonian. - Ibidem, 71, 1-52.
• VOJNOVSKIJ-KRIEGER, K. G. 1934. Nižne-kamennougolnye korally iz okrestnostej Archangelskogo zavoda na zapadnom sklone južnogo Urala. - Trudy Vsesoj. Geol.-Razved. Objed. NKTP, SSSR, 107, 1-62, Leningrad.
• WALTHER, C. 1928. Untersuchungen über die Mitteldevon-Oberdevongrenze.- Ztschr. Deutsch. Geol. Ges., 80, 97-152, Stuttgart.
• WANG, H. C. 1950, A revision of the Zoantharia Rugosa in the light of their minute skeletal structures. - Phil. Trans. Roy. Soc. London, B, 611, 234, 175-246, London.
• WEBSTER, C. L. 1889. Description of a new genus of corals from the Devonian rocks of Iowa.-Amer. Nat., 23, 272, 710-712, Lancaster.
• WEISSERMEL, W. 1935. Zwei Korallen aus dem Karbon Nordspaniens. - Ztschr. Deutsch. Geol. Ges., 87, 4, 274-278, Stuttgart.
• - 1939. Die Korallen des thüringschen Devons. - 1. Korallen aus Oberdevon im westlichen Schiefergebirge Thüringens. - Jb. Preuss. Geol. Landesanst., 59, 353-370, Berlin.
• - 1943. Korallen aus meist kalkigem Oberdevon Ost-Thüringens.-Ztschr. Deutsch. Geol. Ges., 95, 1/2, 1-32, Berlin.
• WEYER, D. 1965. Über Amplexus zaphrentiformis White 1876 (Pterocorallia; Oberkarbon, Pennsylvanian). - Geologie, 14, 4, 449-463, Berlin.
• - 1967. Zur stratigraphischen Verbreitung der Heterocorallia, - Jb. Geol., 1, 481-489, Berlin.
• WILHAMS, J. S. 1943. Stratigraphy and fauna of the Luisiana Limestone of Missouri.- Geol. Surv. U. S., Profess. Pap., 203, Washington.
• WOLSKA, Z. 1967. Górno-dewońskie konodonty z południowo-zachodniego regionu Gór Świętokrzyskich (Upper Devonian conodonts from the south-west region of the Holy Cross Mountains, Poland). - Acta Palaeont. Pol., 12, 4, 363-435, Warszawa.
• ZIEGLER, W. 1962. Taxionomie und Phylogenie Oberdevonischer Conodonten und ihre stratigraphische Bedeutung. - Abh. Hess. L.-Amt Bodenf., 38, 1-166, Wiesbaden,