EN
The aim of the study was to examine whether extracts from herbal preparation Herbatan and of Echinacea purpurea, being employed as feed additives for dairy cows, and being added directly to milk, affected its functional value. The studies were conducted on Wistar rats, at random classified in 6 groups, 10 animals in each group. The rats from group 1 received milk from the cows which received addition of 150 ml of Herbatan in their diet. The milk for the rats from group 2 derived from the cows fed the diet with the addition of Echinacea purpurea extract (8.6 mg/kg of body weight). In group 3, the animals received 400 μl of Herbatan in their daily ration of milk; in group 4, the rats received the addition of 1.13 ml of Echinacea purpurea extract. The rats in all group received 55 ml of milk per head, in average. The animals of group 5 received milk without herbal extracts and those ones from group 6 were fed the synthetic diet. The following determinations were carried out: body weight, relative body weight of the rats, the selected biochemical parameters in blood serum: TP, ALB, BUN, GLU, TRI, CHOL, HDL, LDL, VLDL, AST and ALT, morphological parameters of red and white cell system, the level of the selected immunological indicators: immunoglobulins IgG, IgE, IgM, Il-2 and Il-4 in blood serum of the rats, phagocytic activity of monocytes and neutrophils of peripheral blood. Histological measurements of intestinal villi were carried out. The effect of herbal extracts on functional value of milk was reflected in: lower content of cholesterol and LDL in the rats fed the milk diet with the direct addition of Herbatan and Echinacea purpurea to the milk as compared to the rats from the remaining groups, in the highest level of erythrocytes and hemoglobin in the rats receiving the milk from the cows fed with the addition of Herbatan, in the intensive fluorescent effect of phagocytic neutrophils in the group of the rats receiving the milk from the cows fed the diet with Herbatan addition and in the group of the rats which received the addition of Echinacea purpurea directly to milk.
PL
Celem pracy było zbadanie czy ekstrakty z preparatu ziołowego Herbatan i Echinacea purpurea, stosowane jako dodatki paszowe dla krów mlecznych oraz dodawane bezpośrednio do mleka, wpływają na jego wartość funkcjonalną. Badania przeprowadzono na szczurach rasy Wistar, podzielonych losowo na 6 grup po 10 sztuk. Szczury grupy 1. dostawały mleko od krów otrzymujących w dawce pokarmowej dodatek 150 ml Herbatanu. Mleko dla szczurów z grupy 2. pochodziło od krów żywionych z dodatkiem ekstraktu Echinacea purpurea (8,6 mg/kg masy ciała). Do codziennej porcji mleka dla każdego szczura w grupie 3. dodawano 400 ml Herbatanu, a w grupie 4. – 1,13 ml ekstraktu Echinacea purpurea. Szczury we wszystkich grupach pobierały średnio 55 ml mleka na sztukę dziennie. Szczury grupy 5. otrzymywały mleko bez ekstraktów ziołowych, a grupy 6. – dietę syntetyczną. Określano: masę ciała i relatywną masę ciała szczurów, wybrane wskaźniki biochemiczne w surowicy krwi (TP, ALB, BUN, GLU, TRI, CHOL, HDL, LDL, VLDL, AST, ALT), parametry morfologiczne układu czerwono- i białokrwinkowego, poziom wybranych wskaźników odpornościowych: immunoglobulin IgG, IgE, IgM, Il-2 oraz Il-4 w surowicy krwi szczurów, aktywność fagocytarną monocytów i neutrofili krwi obwodowej. Wykonywano pomiary histologiczne kosmków jelitowych. Oddziaływanie ekstraktów ziołowych na wartość funkcjonalną mleka przejawiało się w niższej zawartości cholesterolu i LDL u szczurów w grupach na diecie mlecznej z bezpośrednim dodatkiem do mleka Herbatanu i Echinacea purpurea, natomiast w odniesieniu do szczurów z pozostałych grup – w najwyższej zawartości erytrocytów i hemoglobiny u szczurów otrzymujących mleko od krów żywionych z dodatkiem Herbatanu, w intensywnym oddziaływaniu fluorescencyjnym neutrofili fagocytujących w grupie szczurów otrzymującej mleko od krów z udziałem w dawce Herbatanu oraz w grupie szczurów otrzymującej dodatek Echinacea purpurea bezpośrednio do mleka.