PL
W pracy oceniono możliwości rolniczego wykorzystania wywarów gorzelnianych. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że oceniane wywary (żytni, ziemniaczany i melasowy) jako materiały nawozowe są niezrównoważone w stosunku do potrzeb pokarmowych roślin pod względem głównych składników pokarmowych (N, P, K). Najbardziej korzystny skład posiada wywar ziemniaczany, a najbardziej niezrównoważony jest wywar z melasy. Cechą wspólną wszystkich badanych wywarów jest zbyt niska zawartość fosforu w stosunku do azotu i potasu. Stosowanie nawozowe wywarów wymaga więc kalibracji składu lub korekcyjnego nawożenia mineralnego. Wadą, która w poważny sposób utrudnia wykorzystanie nawozowe wywaru gorzelnianego, jest niska zawartość suchej masy. Dotyczy to w szczególności wywaru zbożowego i ziemniaczanego. Próba przekształcenia materiału wodnistego, jakim jest wywar, w substancję o konsystencji stałej, tj. kompost, przy pomocy odpadowych substancji organicznych (trociny, słoma, węgiel brunatny) wykazała korzystny wpływ na plonowanie oraz skład chemiczny kukurydzy, co wskazuje na celowość tego kierunku uzdatniania.
EN
The study was carried out to evaluate the possibilities of agricultural use of distillery waste. The results show that examined types of distillery wastes (grain, potato and molasses slops) are not balanced in terms of main plant nutrients (N, P, K) content. In terms of plant nutrition, most adequate is distillery potato slop while the least sufficient is distillery molasses slop. All evaluated types of waste showed too low ratio of phosphorous to the nitrogen and potassium contents. Thus, the application of distillery waste in agriculture would demand supplementary mineral fertilization. An important weakness of evaluated waste is the low dry matter content. This concerns especially distillery grain and potato slops. The conversion of liquid distillery waste into solid substance, i.e. compost, by addition of other organic waste (sawdust, straw, lignite) indicated beneficial effect on obtained yields and the chemical composition of cultivated maize. Therefore, the usefulness of slop conversion was confirmed.