EN
Body size differentiation may have developed in response to environmental gradients. A pattern of large individuals prevailing in colder areas is often observed and is explained by the heat conservation hypothesis (Bergmann's rule). To understand patterns driving body size variation in a pelagic seabird, the European Storm Petrel Hydrobates pelagicus, we examined the relationship between wing length, body mass and environmental variables in breeding areas (sea surface temperature, air temperature and wind speed). As this species has been divided into two subspecies: Mediterranean H. p. melitensis and Atlantic H. p. pelagicus, we performed the analyses at different scales (species, Atlantic subspecies and regional North Atlantic). At the species and subspecies scales, there was a longitudinal increase in wing length from west to east. At the subspecies and regional scale, we found a latitudinal increase in this variable from south to north. This result and the significant increase of wing length with decreasing sea surface and air temperatures are concordant with Bergmann's rule. In addition, body mass at the species and subspecies scales decreased with increasing wind speed, what may have a functional implication (small body mass may increase manoeuvrability over waves in conditions of stronger wind). Both genetic (two subspecies differing in body size) and environmental factors seem to be important forces driving intercolony variation in body size. Our study on sexual size dimorphism (SSD) revealed that in 156 molecularly sexed adults from the Faeroes, wing and tail length, and body mass exhibited female-biased SSD, while head-bill length showed male-biased SSD. The best discriminant function for sexing based on body measurements correctly classified 75% of individuals. Considering low correctness of proposed functions and geographical variation of body size, use of alternative methods (e.g. molecular tools) is recommended for sex discrimination in the European Storm Petrel.
PL
Zmienność wielkości ciała może wyewoluować w odpowiedzi na gradienty zmiennych środowiskowych. Często obserwuje się, że większe osobniki występują na zimniejszych obszarach, co jest tłumaczone regułą zachowania ciepła (reguła Bergmanna). Aby rozpoznać czynniki wpływające na zmienność wielkości ciała u pelagicznego ptaka morskiego, nawałnika burzowego, zbadaliśmy zależność między długością skrzydła i masą ciała a zmiennymi środowiskowymi (temperatura powierzchni morza, temperatura powietrza, prędkość wiatru) na najważniejszych lęgowiskach (Tab. 1, Fig. 2, Apendyks 1, 2). Ponieważ u badanego gatunku wyróżnia się dwa podgatunki (śródziemnomorski H. p. melitensis i atlantycki H. p. pelagicus), przeprowadziliśmy analizy na różnych poziomach (gatunku, podgatunku atlantyckiego oraz regionalnym, północnoatlantyckim). W skali gatunku i podgatunku wykazaliśmy wzrost długości skrzydła w gradiencie długości geograficznej — z zachodu na wschód (Tab. 2, Fig. 3). W skali podgatunku oraz regionalnej stwierdziliśmy wzrost wartości tej zmiennej wraz z szerokością geograficzną — z południa na północ (Tab. 2, Fig. 4). Ten wynik oraz istotny wzrost długości skrzydła wraz z malejąca temperaturą powierzchni morza oraz temperaturą powietrza (Tab. 2, Fig. 5) są zgodne z regułą Bergmanna. Również udało się ustalić, że w skali gatunku i podgatunku masa ciała spada wraz ze wzrostem siły wiatru (Tab. 2), co może mieć znaczenie funkcjonalne — mniejsza masa ciała może zwiększać manewrowość ponad falami w warunkach silniejszego wiatru. Badania dotyczące dymorfizmu płciowego wykazały, że u 156 dorosłych osobników o molekularnie oznaczonej płci schwytanych na Wyspach Owczych, długość skrzydła i ogona oraz masa ciała charakteryzowały się dymorfizmem płciowym z większymi wymiarami u samic, a w przypadku długości głowy z dziobem — z większymi wartościami u samców (Tab. 3, Fig. 6). Najskuteczniejsza funkcja dyskryminacyjna do oznaczania płci prawidłowo sklasyfikowała 75% osobników. Biorąc pod uwagę niewielką sprawność zaproponowanej funkcji, zastrzeżenia do funkcji zaproponowanych przez innych autorów (Tab. 4) jak i zmienność geograficzną rozmiarów ciała, do oznaczania płci u nawałnika burzowego zaleca się stosowanie alternatywnych metod (np. molekularnych).