Nowe dane o niektórych rzadkich żądłówkach w Polsce (Hymenoptera: Aculeata)

• Autorzy: Olszewski P. , Wisniowski B. , Pawlikowski T. , Szpila K.

Warianty tytułu

EN

New data about some rare species of aculeates (Hymenoptera: Aculeata) form Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents information about the occurrence of 19 species of native aculeate hymenopterans rarely recorded in Poland as well as new records of 1 alien species from the following families: Chrysididae, Mutillidae, Pompilidae, Vespidae, Crabronidae, Sphecidae and Megachilidae (Hymenoptera: Aculeata). The records come from specimens collected in different parts of the country from 1972 to 2011.

Słowa kluczowe

PL

owady; blonkoskrzydle; Hymenoptera; zadlowki; Aculeata; Chrysididae; Mutillidae; Pompilidae; Vespidae; Crabronidae; Sphecidae; Megachilidae; gatunki rzadkie; wystepowanie; Polska

EN

entomology; Insecta; insect; Hymenoptera; Aculeata; Chrysididae; Mutillidae; Pompilidae; Vespidae; Crabronidae; Sphecidae; Megachilidae; rare species; occurrence; Poland

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wiadomości Entomologiczne
• Rocznik: 2013
• Tom: 32
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.127-138,bibliogr.

Twórcy

autor

Olszewski P.

• Katedra Ekoligii i Biogeografii, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ul.Lwowska 1, 87-100 Toruń

autor

Wisniowski B.

• Ojcowski Park Narodowy, Ojców 9, 32-045 Sułoszowa

autor

Pawlikowski T.

• Katedra Ekoligii i Biogeografii, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ul.Lwowska 1, 87-100 Toruń

autor

Szpila K.

• Katedra Ekoligii i Biogeografii, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ul.Lwowska 1, 87-100 Toruń

Bibliografia

• Anonim 2011: Mało znani pogromcy pająków. Dziennik Polski z dn. 11.08.2011 r.
• BANASZAK J. 1980: Złotolitki Chrysididae. Katalog Fauny Polski, Warszawa, XXVI, 3: 1-52.
• BANASZAK J. 2002a: Apoidea Pszczoły. [W:] GŁOWACIŃSKI Z. (red.): Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 69-74.
• BANASZAK J. 2002b: Chrysididae Złotolitki. [W:] GŁOWACIŃSKI Z. (red.): Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 54-56.
• BANASZAK J. 2004a: Z badań nad owadami zapylającymi w Bydgoszczy (Hymenoptera, Apoidea). [W:] INDYKIEWICZ P.,BARCZAK T. (red.): Fauna miast Europy Środkowej 21. wieku. Wyd. LOGO, Bydgoszcz: 225-233.
• BANASZAK J. 2004b: Parnopes grandior (PALLAS, 1771) Sawczynka piaskowa. [W:] GŁOWACIŃSKI Z., NOWACKI J. (red.): Polska czerwona księga zwierząt – Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego, Kraków – Poznań: 74-75.
• BANASZAK J. 2006: Bees (Hymenoptera: Apiformes) in the Narew National Park. Polskie Pismo Entomologiczne, 75: 511-537.
• BANASZAK J., CIERZNIAK T., KRIGER R., WENDZONKA J. 2006: Bees of xerothermic swards In the Lower Vistula Valley: diversity and zoogeographic analyses (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes). Polskie Pismo Entomologiczne, 75: 105-154.
• BANASZAK J., KOWALCZYK J. K. 2007: Notes on bees (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes) of Central Poland. Fragmenta Faunistica, 50: 1-18.
• BANASZAK J., KRZYSZTOFIAK A. 1996: The natural wild bee resources (Hymenoptera: Apoidea) of the Wigry National Park. Polskie Pismo Entomologiczne, 65: 33-50.
• BANASZAK J., MIŁKOWSKI M., MIKOŁAJCZAK K. 2009: New localities of two very rare hymenopterans in Poland: Parnopes grandior (PALLAS, 1771) and Xylocopa valga GERSTAECKER, 1872 (Aculeata: Chrysididae and Apidae). Polskie Pismo Entomologiczne, 78: 111-113.
• BANASZAK J., RATYŃSKA H., BANASZAK W. 2004: Proponowany rezerwat „Folusz” pod Szubinem, jako ostoja termofilnej szaty roślinnej i fauny żądłówek. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Ser. C – Zoologia, 50: 101-132. BANASZAK J., ROMASENKO L. 1998: Megachilid Bees of Europe (Hymenoptera, Apoidea, Megachilidae). Wyd. WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz. 239 ss. BANASZAK J., ROMASENKO L., CIERZNIAK T. 2001: Pszczołowate – Apidae. Podrodzina: Megachilinae. Klucze do oznaczania owadów Polski, Toruń, XXIV, 68f: 1-156.
• BANASZAK J., WENDZONKA J. 2002: Bees (Hymenoptera: Apoidea) of the Bory Tucholskie National Park (NW Poland). Polskie Pismo Entomologiczne, 71: 327-350.
• BOGUSCH P., LIŠKA P., LUKÁŠ J., DUDICH A. 2005: Spreading and summary of the knowledge of the invasive sphecid wasp Sceliphron curvatum (SMITH 1870) in the Czech Republic and Slovakia (Hymenoptera: Apocrita, Sphecidae). Linzer biologische Beitrage, 37 (1): 215-221.
• BURY J., SUDOŁ D., ZIĘBA P., ŻYŁA W. 2009: Nowe dane o występowaniu przedstawicieli rodzaju Sceliphron KLUG, 1801 (Hymenoptera, Sphecidae) na terenie Polski. Acta Entomologica Silesiana, 17: 11-18.
• CIECHANOWSKI M., KOWALCZYK J. K., BŁAŻUK J. 2004: Waloryzacja rezerwatów roślinności kserotermicznej „Biała Góra”, „Kwidzyńskie Ostnice” i „Mirachowo” (woj. pomorskie) w oparciu o wybrane elementy fauny (Insecta, Amphibia, Reptilia, Aves, Mammalia). Przegląd Przyrodniczy, 15 (3-4): 83-108.
• DITTRICH R. 1911: Verzeichnis der bisher in Schlesien aufgefundenen Hymenopteren. III. Rapacia. (Sphecidae, Pompilidae, Chrysididae, Sapygidae, Scoliidae, Mutillidae). Jahresheft des Vereins für schlesische Insektenkunde zu Breslau, 4: 15–34.
• GŁOWACIŃSKI Z. (red.) 2002: Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków. 155 ss.
• JAROSZEWICZ B. 2007: Parnopes grandior (PALLAS, 1771) (Hymenoptera: Chrysididae) in Poland and its status in adjacent countries. Fragmenta Faunistica, 50 (1): 19-25.
• KOWALCZYK J.K., KURZAC T. 2007: Stan poznania rodzin żądłówek (Hymenoptera, Aculeata) Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 26 (2): 59-74.
• KOWALCZYK J. K., KURZAC T. 2009: Żądłówki (Hymenoptera, Aculeata) rezerwatu „Polana Siwica” i terenów przyległych w Bolimowskim Parku Krajobrazowym. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 28 (4): 25-40.
• KOWALCZYK J. K., KURZAC T., SOSZYŃSKI B. 2009: Nowe stanowiska interesujących gatunków żądłówek (Hymenoptera, Aculeata) w regionie łódzkim. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 28 (2): 127-134.
• KOWALCZYK J. K., NADOLSKI J. 2007: Żądłówki (Hymenoptera, Aculeata) terenów kolejowych w Łodzi. Wiadomości Entomologiczne, 26 (4): 279-288.
• KOWALCZYK J. K., SZCZEPKO K. 2008: Contribution to the knowledge of Aculeata (Hymenoptera) of Łódzkie voivodeship. Acta Universita Lodzensis, Folia Biologica et Oecologica, 4: 147-166.
• NOSKIEWICZ J., PUŁAWSKI W. 1958: Złotolitki – Chrysididae, Cleptidae. Klucze do oznaczania owadów Polski, Warszawa, XXIV, 55-56: 1-66.
• PAWLIKOWSKI T., HIRSCH J. 2001: Regionalne badania zespołów os społecznych (Hymenoptera: Vespinae) Polski w latach 1900–2000. Wiadomości Entomologiczne, 20 (1-2): 49-56.
• PUŁAWSKI W. 1963: Sapygidae, Scoliidae, Tiphiidae, Methocidae, Myrmosidae, Mutillidae. Klucze do oznaczania owadów Polski, Warszawa, XXIV, 57-62: 1-66.
• PUŁAWSKI W. 1967: Błonkówki. Hymenoptera: Osowate. Vespidae, Masaridae. Klucze do oznaczania owadów Polski, Warszawa, XXIV, 64-65: 1-84.
• SCHMID-EGGER C. 2005: Sceliphron curvatum (F. SMITH 1870) in Europa mit einem Bestimmungsschlüssel für die europäischen und mediterranen Sceliphron-Arten (Hymenoptera, Sphecidae). Bembix, 19: 7-28.
• SKIBIŃSKA E. 2002a: Sphecidae Grzebaczowate. [W:] GŁOWACIŃSKI Z. (red.): Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 66-68.
• SKIBIŃSKA E. 2002b: Vespoidea Osy. [W:] GŁOWACIŃSKI Z. (red.): Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 59-61.
• SKIBIŃSKA E. 2004a: Ectemnius fossorius (LINNAEUS, 1758) Grzebacz wielki. [W:] GŁOWACIŃSKI Z., NOWACKI J. (red.): Polska czerwona księga zwierząt – Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego, Kraków – Poznań: 209-210.
• SKIBIŃSKA E. 2004b: Stizus perrisii DUFOUR, 1838. Ponowczyk szarańczakowiec. [W:] GŁOWACIŃSKI Z., NOWACKI J. (red.): Polska czerwona księga zwierząt – Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego, Kraków – Poznań: 212-213.
• SKIBIŃSKA E. 2004c: Tachysphex fulvitarsis (COSTA, 1867) Chwatosz pluskwiakowiec. [W:] GŁOWACIŃSKI Z., NOWACKI J. (red.): Polska czerwona księga zwierząt – Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego, Kraków – Poznań: 213-214.
• SKIBIŃSKA E. 2004d: Żądłówki (Aculeata). [W:] BOGDANOWICZ W., CHUDZICKA E., PILIPIUK J., SKIBIŃSKA E. (red.): Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków, tom 1. Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa: 337-362.
• SZCZEPKO K., WIŚNIOWSKI B. 2006: Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego Parku Narodowego. Cz. I. „Scolioidea”. Wiadomości Entomologiczne, 25 (1): 33-42.
• SZCZEPKO K., WIŚNIOWSKI B. 2009: Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego Parku Narodowego. Cz. III. Złotolitki (Chrysididae). Wiadomości Entomologiczne, 28 (3): 163-182.
• SZCZEPKO K., WIŚNIOWSKI B., ŻYŁA W. 2009: Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego Parku Narodowego. Cz. V. Osowate (Vespidae). Wiadomości Entomologiczne, 28 (4): 247-270.
• SZPILA K., ZIELIŃSKI J., LIK M. 2011: Nowe stanowiska poskocza Eresus (Araneae: Erasidae) w północnej Polsce. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 6 (2011): 580-586.
• TWERD L. 2010: Nowe stanowisko Parnopes grandior (PALLAS, 1771) (Hymenoptera: Chrysididae) w Polsce. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 66 (4): 316–318.
• VECHT VAN DER J. 1984: Die orientalische Mauerwespe Sceliphron curvatum (SMITH, 1870) in der Steiermark, Österreich (Hymenoptera, Sphecidae). Entomofauna, 5: 213-219.
• WENDZONKA J. 2012a: Nowe stanowisko Euchroeus purpuratus (FABRICIUS, 1787) w Polsce. Wiadomości entomologiczne, 31 (2): 127.
• WENDZONKA J. 2012b: Sawczynka piaskowa (Parnopes grandior PALL.) oraz inne żądłówki (Aculeata) w Nadwarciańskim Parku Krajobrazowym. Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski, 18 (20): 105-112.
• WIŚNIOWSKI B. 2002: Pompilidae Nastecznikowate. [W:] GŁOWACIŃSKI Z. (red.): Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 57-58.
• WIŚNIOWSKI B. 2003: Nadrodzina. Vespoidea – osy. [W:] DYLEWSKA M., WIŚNIOWSKI B.: Żądłówki (Hymenoptera, Aculeata) Ojcowskiego Parku Narodowego. Wyd. Ojcowskiego Parku Narodowego, Ojców: 73-128. WIŚNIOWSKI B. 2004: Annotated checklist of the Polish digger wasps (Hymenoptera: Sphecidae). Polskie Pismo Entomologiczne, 73: 33-63. WIŚNIOWSKI B. 2009: Spider-hunting wasps (Hymenoptera: Pompilidae) of Poland. Diversity, identification, distribution. Wyd. Ojcowskiego Parku Narodowego, Ojców, 432 ss.
• WIŚNIOWSKI B., SZCZEPKO K. 2007: Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego Parku Narodowego. Cz. II. Pompilidae. Wiadomości Entomologiczne, 26 (2): 87-102.
• WIŚNIOWSKI B., SZCZEPKO K. 2009: Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego Parku Narodowego. Cz. IV. Pompilidae – uzupełnienie. Wiadomości Entomologiczne, 28 (2): 113-117.
• ŻYŁA W. 2007: Vespidae (Hymenoptera) Górnego Śląska. Dotychczasowy stopień poznania oraz nowe dane faunistyczne. Acta Entomologica Silesiana, 14/15: 67-82.