EN
The recent studies on perisphinctids have shown repeated occurrence of peristomal modifications and thus their limited reliability as a sign of ceasing of shell growth. Moreover, they have shown a trend to disappearance of the lappets at larger shell diameters. New evidence for the occurrence of the lappets on small-sized "macroconchs" is given and the transition from "micro-" to "macroconchs" seems possible. It is concluded that the perisphinctids may represent a new type of dimorphism not encountered in other groups of ammonites and that the Makowski-Callomon hypothesis of the sexual dimorphism is not so universal as it was considered to be. The criterion of identity of inner whorls may be applied in the systematics of ammonites without making reference to the dimorphism as it was applied by Neumayr (1873) and Siemiradzki (1891).
PL
Najnowsze badania nad perysfinktami wykazały powtarzalność modyfikacji perystomalnych, a stąd ich znikomą wiarygodność jako wskaźnika zakończenia wzrostu muszli. Ponadto stwierdzono tendencję do zaniku uszek perystomalnych w przypadku okazów osiągających większe rozmiary, oraz zebrano nowe dowody na występowanie uszek u małych „makrokonch”. Stwierdza się, że perysfinkty mogą reprezentować nowy typ dymorfizmu nie stwierdzony dotąd u innych grup amonitów, oraz że dymorfizm płciowy w sensie Makowskiego (1962) i Callomona (1963) nie jest tak uniwersalny jak to uprzednio przypuszczano. Kryterium identyczności skrętów wewnętrznych może być stosowane w systematyce amonitów bez powoływania się na dymorfizm, jak to już uprzednio czynili Neumayr (1873) i Siemiradzki (1891).
RU
Новейшие исследования перисфинктов выявили повторимость перистомаль-ных модификаций, следовательно, и их недостоверность в качестве показателя завершения роста раковины. Кроме того, констатировано, что у особей, достигающих крупных размеров, проявляется сокращение перистомальных ушек, а также получены данные о наличии ушек у мелких „макроконхов”. Выявляется, что перисфинкты могут представлять новый тип диморфизма, не наблюдавшийся до сих пор в других группах аммонитов, и что половой диморфизм в понятии Маковского (1962) и Калломона (1963) не универсален настолько, насколько ранее предполагалось. Критерий тождественности внутренних оборотов может применяться в систематике аммонитов без прибегания к диморфизму, как это и осуществлялось ранее Неймайром (1873) и Семирадзким (1891).