Gospodarstwa rodzinne wobec wyzwań wyżywienia i ochrony środowiska – ujęcie globalne

• Autorzy: Zegar J.S.

Warianty tytułu

EN

Family farms in the face of requirements of food security and environmental protection - global approach

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Świat stoi w obliczu wielu wyzwań – nie po raz pierwszy zresztą, ale po raz pierwszy wyzwania mają charakter globalny (planetarny). Dwa są szczególnie istotne. Jedno wiąże się z wyżywieniem, drugie zaś z zachowaniem habitatu ludzkiego - globalnego ekosystemu (biosfery). W odniesieniu do wyżywienia podstawowy problem polega na wytworzeniu dostatecznego quantum produktów rolniczych, ale ważna jest także dostępność ekonomiczna żywności oraz jej jakość, ponieważ wszystkie te elementy przesądzają o bezpieczeństwie żywnościowym. W odniesieniu do biosfery podstawowy problem wynika z tego, iż system gospodarczy społeczności planetarnej przekroczył jej pojemność czyli mówiąc inaczej obecne pokolenie ludzi żyje na koszt przyszłych generacji. Taka sytuacja jest oczywiście niemożliwa do utrzymania na dłuższą metę.W sprostaniu wymienionym wyzwaniom szczególne miejsce przypada rolnictwu. W odniesieniu do pierwszego wyzwania – wyżywienia – sprawa jest oczywista, bo to właśnie rolnictwo dostarcza lwiej części produktów służących temu celowi. Rybołówstwo, myślistwo, leśnictwo i inne sfery pozyskiwania produktów żywnościowych pełnią rolę uzupełniającą. W odniesieniu do wyzwania drugiego – ochrony środowiska – sprawa także staje się oczywista, jeśli uwzględnimy powierzchnię Ziemi, która jest użytkowana ergo zarządzana przez rolnictwo oraz rozległe interakcje rolnictwa i środowiska. W artykule poszukujemy odpowiedzi na pytanie czy gospodarstwa rodzinne mogą współcześnie podołać tym wyzwaniom. Rozważania rozpoczniemy od uwag ogólnych dotyczących gospodarstw rodzinnych. Następnie przybliżymy dwa wyszczególnione wyzwania, po czym odniesiemy się do sprawności gospodarstw rodzinnych w kontekście tych wyzwań. Chodzi bowiem o to, aby wyzwaniom podołać w sposób efektywny − w społecznym ujęciu efektywności. Rozważania zamkniemy uwagami o przyszłości gospodarstw rodzinnych w dobie globalizacji.

EN

The world, as usually, has to cope with a number of serious problems. However, unlike in the past the problems the world is facing now have a global (planetary) character. Particularly important are two problems: the problem of food production and the problem of preservation of man's habitat – global eco-system (biosphere). The first of these problems primarily consists in the ability to generate a sufficient quantum of agricultural products, but almost equally important is the economic availability of food and its quality because all these factors decide about food security. As far as the biosphere is concerned the key issue is the fact that the economic system of planetary community has exceeded its capacity, which means that the present generation of people is living at the expense of future generations. It is impossible for such situation to continue for a long time. Agriculture has a special role to play in coping with the problems described above. Firstly, it provides the greater part of food products. Fishery, hunting, forestry and other spheres of obtaining foodstuffs play a supplementary role. As far as environmental protection is concerned the matter also becomes obvious when we take into account the area of the Earth's surface that is used ergo managed by agriculture and agriculture's extensive interactions with the natural environment. The article seeks to provide an answer to the question whether family farms are able at present to cope with the described problems. It starts with considerations relating to the general features of family farms. Next, it describes in some detail the problems of food security and environmental protection and then presents an assessment of the efficiency of family farms in the context of these problems. The point is to cope with the problems effectively – in accordance with social interpretation of effectiveness. In the conclusion of the article remarks about the future of family farms in the era of globalization are presented.

Słowa kluczowe

PL

gospodarstwa rodzinne; wyzywienie ludnosci; bezpieczenstwo zywnosciowe; rolnictwo rodzinne; bezpieczenstwo ekologiczne; globalizacja; produktywnosc ziemi; wielofunkcyjnosc

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2012
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.53-74,bibliogr.

Twórcy

autor

Zegar J.S.

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie, Warszawa

Bibliografia

• Aber J., Kelly T., Mallory B., 2009: The Sustainable Learning Community. ”One University's Journey to the Future”. Univ. of Hampshire Press, Durham, New Hampshire.
• Akram-Lodhi H., Kay C., 2010: Surveying the agrarian question. ”Journal of Peasant Studies” 37, 1: 177–202 (Part I); 37, 2: 255–284 (Part II).
• Altieri M.A., Toledo V.M., 2011: The agroecological revolution in Latin America: rescuing nature, ensuring food sovereignty and empowering peasants. ”The Journal of Peasant Studies” 38, 3: 587–612.
• Birner R., Resnick D., 2010: The political economy of policies for smallholder agriculture. ”World Development” 38: 1442–1452.
• Blatt H., 2008: American's Food: What You Don't Know About What You Eat. The MIT Press, Boston.
• Borras Jr. S.M., Hall R., Scoones I., Wolford W., 2011: Towards a better understanding of global land grabbing: an editorial introduction. ”The Journal of Peasant Studies” 38, 2: 209–216.
• Brown L.R., 2011: World on Collapse. W.W. Norton, New York.
• Buttel F.M., Magdoff F., Foster B. (ed.), 2000: Hungry for Profit: The Agribusiness Threat to Farmers, Food and the Environment. ”Monthly Review Press”, New York.
• Chappel M.J., LaValle L.A., 2011: Food security and biodiversity: can we have both? An agroecological analysis. ”Agricultural Human Values” 28: 3–26.
• Chavas J.-P., 2001: Structural Change in Agricultural Production, Economics, Technology and Policy. In: Handbook of Agricultural Economics. Ed. L. Bruce, Gardner, Gordon C. Rausser. Elsevier, Amsterdam.
• Cochrane W.W., 1958: Farm Prices, Myth and Reality. Univ. of Minnesota Press, Minneapolis.
• Cotula L., Vermuelen S., Leonard R., Keeley J., 2009: Land grab or development opportunity? Agricultural investment and international land deals in Africa. IIED, FAO, IFAD, London, Rome.
• Deininger K., Byerlee D., 2011: The Rise of Large Farms in Land Abundant Countries: Do They Have a Future? ”World Development”40, 4: 701–714.
• Deininger K., Byerlee D., Lindsay J., Horton A., Selod H., Stickler M., 2011: Rising Global Interest in Farmland. Can it Yield Sustainable and Equitable Benefits? The World Bank, Washington.
• de Janvry A., Sadoulet E., 2010: Agricultural growth and poverty reduction: Additional evidence. ”World Bank Research Observer” 25, 1: 1–20.
• Diao X., Hazell P., Thurlow J., 2010: The role of agriculture in African development. ”World Development” 38, 10: 1375–1383.
• Eastwood R., Lipton M., Newell A., 2004: Farm size. In: Handbook of Agricultural Economics. Ed. R. Evenson, P. Pingali. III. Elsevier, Amsterdam.
• Fairhead J., Leach M., Scoones L., 2012: Green Grabbing: a new appropriation of nature? ”The Journal of Peasant Studies”39, 2: 237–261.
• FAO, 2009: How to Feed the World in 2050. Food and Agriculture Organization, Rome.
• Federoff N.V. et. al., 2010: Radically rethinking agriculture for the 21st century. ”Science” 327: 833–834.
• Flament J., 2011: The CAP towards 2020: what structural policies? Report of the international seminar ”The CAP towards 2020: Regulation of Markets and Structural Policies”, 31 March – 1 April, CSA, Brussels.
• Friedland W.H., Ranson E., Wolf S.A., 2010: Agrifood. Alternatives and Reflexivity in Academic Practice. ”Rural Sociology” 75, 4: 533–537.
• Godfray H.Ch.J., Beddington J.R., Crute I.R., Haddad L., Lawrence D., Muir J.M., Pretty J., Robinson S., Thomas S.M., Toulmin C., 2010: Food Security: The Challenge of Feeding 9 Billion People. ”Science” 327: 812–818.
• GOS, 2011: Foresight. The Future of Food and Farming: Challenges and choices for global sustainability. Final Project Report. The Government Office for Science, London.
• Gulbicka B., 2003: Bezpieczeñstwo żywnościowe krajów rozwijających się. Studia i Monografie 116. IERiG, Warszawa.
• Haen de H., 2005: Promoting agriculture for poverty reduction – building on the new political commitments. ”Quarterly Journal of International Agriculture” 44, 4: 327–334.
• Hazell P., Poulton C., Wiggins S., Dorward A., 2007: The Future of Small Farms for Poverty Reduction and Growth. IFPRI. ”Policy Brief” 75. Washington D.C.
• IAASTD, 2009: Global Report: Agriculture at a Crossroads. International Assessment of Agriculture, Knowledge, Science and Technology for Development. Washington D.C.
• Kimbrell A. (ed.), 2002: The Fatal Harvest Leader. The Tragedy of Industrial Agriculture. Deep Ecology with Island Press, Washington – Covelo – London.
• Lipton M., 2005: The Family Farm in Globalizing World. IFPRI, ”Policy Brief” 74. Washington D.C.
• Loayza N.V., Raddatz C., 2010: The composition of growth matters for poverty alleviation. ”Journal of Development Economic” 93, 1: 137–151.
• Lyson T.A., 2004: Civic agriculture: Reconecting Farm, Food and Community. Tufts Univ. Press, Bedford.
• Martinez-Alier J., 2011: The EROI of agriculture and its use by the Via Campesina. ”Journal of Peasant Studies” 38, 1: 145–160.
• Martinez-Torres M.E., Rosset P.M., 2010: La Via Campesina: the birth and evolution of a transnational social movement. ”The Journal of Peasant Studies” 37, 1: 149–175.
• Moon W., 2011: Is agriculture compatible with free trade? ”Ecological Economics” 71: 13–24.
• Nature, 2010: The Growing Problem. ”Nature” 466: 546–547.
• Nef, 2009: The Great Transition. A tale of how it turned out right.Written by: S. Spratt, A. Simms, E. Neitzert, J. Ryan-Collins. Ed. M. Murphy. New Economic Foundation, London (www.neweconomics.org).
• NRC, 2010: Toward Sustainable Agricultural Systems in the 21st Century. National Research Council, Committee on Twenty-First Century Systems Agriculture Board on Agriculture and Natural Resources Division on Earth and Life Studies. The National Academies Press, Washington.
• OECD, 2011: Economic importance of agriculture for sustainable development and poverty reduction: Synthesis Report. Working Party on Agricultural Policies and Markets. OECD [TAD.CA/APM/WP(2011)3FINAL.
• Peterson W.L., 1997: Are large farms more efficient? Dep. of Applied Economics College of Agricultural, Food and Environmental Sciences. Univ. of Minnesota. Staff Paper P97-2.
• Pretty J., 2008: Agricultural sustainability: concepts, principles and evidence. ”Philosophical Transactions of The Royal Society” B, 363: 447–465.
• Pretty J., Toulmin C., Williams S., 2011: Sustainable intensification in African Agriculture. ”International Journal of Agricultural Sustainability” 9, 1: 5–24.
• Proctor F., Lucchesi V., 2012: Small-scale farming and youth in an area of rapid rural change. IIED, London.
• Roberts P., 2008: The End of Food. The Coming Crisis in the World Food Industry. Bloomsburg Publishing Plc., London – Berlin – New York.
• Rosset P., 2011: On the Benefits of Small Farms. Institute for Food and Development Policy. Oakland (http://www.foodfirs.ogr/pubs/policybs/pb4.html – 2011-06-13).
• Swinnen J.F.M., 2009: Reforms, globalization, and endogenous agricultural structures. ”Agricultural Economics” 40, Suppl.: 719–732.
• Tomczak F., 2005: Gospodarka rodzinna w rolnictwie. Uwarunkowania i mechanizmy rozwoju. IRWiR PAN, Warszawa.
• Tollefson J., 2010: The Global Farm. ”Nature” 466: 554–556.
• Tomich T.P., Kilby P., Johnson B.F., 1995: Transforming Agrarian Economies: Opportunities Seized, Opportunities Missed. Cornell University Press. Ithaca.
• WB, 2008: Agriculture for development: World development report 2008. World Bank, Washington.
• Weis T., 2007: The Global food economy: the battle for the future of farming. Zed Books, Ferenwood Publishing, London.
• Winson A., 2010: The Demand for Healthy Eating: Supporting a Transformative Food ”Movement”. ”Rural Sociology” 75, 4: 584–600.
• Woś A., Zegar J., 2002: Rolnictwo społecznie zrównoważone. IERiG, Warszawa.
• Zegar J.S., 2010: Ekonomia wobec kwestii agrarnej. „Ekonomista” 6: 779–804.
• Zegar J.S., 2012: Wspó³czesne wyzwania rolnictwa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Zoll van J., Miller B.L., Parker A., 1996: The Myth of large-Farm Superiority. Policy Research Working Paper 1956. The World Bank, April.