Wykorzystanie teorii niezawodności i statystycznej kontroli jakości do oceny eksploatacyjnej wiejskich oczyszczalni ścieków

• Autorzy: Krzanowski S. , Walega A.

Warianty tytułu

EN

Utiliziation of the reliability theory and statistical quality control to assess the operation of rural sewage treatment plants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono dwie metody oceny efektywności pracy oczyszczalni ścieków: pierwszą – z wykorzystaniem teorii niezawodności i drugą, opartą na statystycznej kontroli jakości procesu z zastosowaniem kart kontrolnych. Analizę przeprowadzono na przykładzie oczyszczalni ścieków zlokalizowanej we wsi Rokiciny Podhalańskie pracującej w systemie A2/O. Ocenę efektywności pracy oczyszczalni przeprowadzono dla następujących wskaźników zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych: BZT5, azot amonowy i ogólny oraz fosfor ogólny. Powyższa analiza wykazała, iż badana oczyszczalnia pracuje prawidłowo w przypadku redukcji BZT5 i fosforu ogólnego. Wyznaczony dla tych wskaźników poziom niezawodności wyniósł odpowiednio 93,3% i powyżej 99,9%. Nieco niższa niezawodność w przypadku redukcji azotu ogólnego, wynosząca ponad 46% dla rozkładu empirycznego i ponad 37% dla normalnego jest spowodowana charakterem dopływających ścieków. Analiza kart kontrolnych wykazała, że badana oczyszczalnia pracuje stabilnie w przypadku redukcji związków organicznych, natomiast brak takiej tendencji widoczny jest dla azotu amonowego i fosforu ogólnego w okresie wiosenno-letnim. Tylko raz zaobserwowano zachwianie efektywności procesu w przypadku przemian azotu ogólnego, wywołane prawdopodobnie dopływem do kanalizacji wód roztopowych.

EN

Two methods of assessment of the effectiveness of sewage treatment plant operationwere presented in the paper: first one – with the use of the reliability theory, and second one, with the use of the statistical quality control process by means of control charts. The analysis was carried out in a sewage treatment plant located in the village of Rokiciny Podhalańskie. The sewage treatment plant works in the A2/O system. The evaluation of effectiveness of the sewage treatment was made for the following pollutants: BOD, ammonia nitrogen, total nitrogen and total phosphorus. The analysis showed the proper work of the sewage treatment plant for BOD and total phosphorus. The calculated reliability level were 93,3% and more than 99,9%. For total nitrogen the reliability level was lower: more than 46% for empirical distribution and more than 37% for normal distribution. This was caused by the character of inflow sewage. The analysis of control chart showed the stable work in reducting organic pollutants, and in spring and summer period unstable work for ammonia nitrogen and total phosphorus. Only once a disturb of process effectiveness of total nitrogen changes caused probably by inflow of storm water to the sewage system was observed.

Słowa kluczowe

PL

obszary wiejskie; wies Rokiciny Podhalanskie; oczyszczalnie sciekow; oczyszczanie sciekow; metody oceny; teoria niezawodnosci; karty kontrolne; efektywnosc oczyszczania; scieki surowe; scieki oczyszczone; wskazniki zanieczyszczen; biochemiczne zapotrzebowanie tlenu; azot amonowy; azot ogolny; fosfor ogolny

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2006
• Numer: 3/2
• Opis fizyczny: s.17-37,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Krzanowski S.

• Zakład Gospodarki Wodnej i Ochrony Wód, Akademia Rolnicza w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 31-059 Kraków

autor

Walega A.

Bibliografia

• Aczel A. D. Statystyka w zarządzaniu. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000.
• Andraka D. Prognozowanie niezawodności oczyszczalni ścieków na przykładzie miejskiej oczyszczalni w Grajewie. Mat. IX Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo- Technicznej z cyklu „Problemy gospodarki wodno-ściekowej w regionach rolniczo- przemysłowych”, Rajgród 16–24 czerwca 1997, s. 366–373.
• Andraka D. Wykorzystanie statystycznej kontroli jakości do oceny pracy oczyszczalni ścieków. [W:] Problemy gospodarki wodno-ściekowej w rejonach rolniczo- -przemysłowych. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, 2005, vol. 30, Białowieża , s. 565–580.
• Bień J. Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych – planem rozwoju gospodarki ściekowej w Polsce. Mat. Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo- Technicznej „Kanalizacja wsi – stan obecny, perspektywy rozwoju”. Poznań – Puszczykowo, s. 18–20 luty 2004.
• Box G.E.P., Jenkins G.M. Analiza szeregów czasowych. Prognozowanie i sterowanie. PWN, Warszawa 1983.
• Kaczmarek Z. Metody statystyczne w hydrologii i meteorologii. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1970.
• Krzanowski S., Wałęga A. Ocena niezawodności działania mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków dla miasta Dąbrowa Tarnowska. Zesz. Nauk. ATH, Seria Inżynieria Włókiennicza i Ochrona Środowiska, 2004, 14 (5), s. 97–104.
• Projekt oczyszczalni ścieków w Rokicinach Podhalańskich 2002.
• Rak J., Wieczysty A. Funkcjonowanie systemu oczyszczalnia ścieków-odbiornik ścieków w świetle teorii niezawodności. Mat. IX Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo-Technicznej z cyklu „Problemy gospodarki wodno-ściekowej w regionach rolniczo-przemysłowych”, Rajgród, 16–24 czerwca 1997.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. nr 168, poz. 1763)
• Ryan T. P. Statistical methods for quality improvement. John Wiley and Sons, New York 1989.
• Stelmach K., Malicki J. Ograniczenia w stosowaniu klasycznego bioreaktora Bardenpho w modernizowanych oczyszczalniach ścieków. Mat. IX Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo-Technicznej z cyklu „Problemy gospodarki wodno-ściekowej w regionach rolniczo-przemysłowych”, Rajgród, Rajgród, 16–24 czerwca 1997.
• Zieliński R. Tablice statystyczne. Wydawnictwo PWN. Warszawa 1972.