Nowe dane o występowaniu Crocothemis erythraea (Brulle, 1832) (Odonata: Libellulidae) w Polsce

• Autorzy: Buczynski P. , Zurawlew P. , Michalczuk W.

Warianty tytułu

EN

New data on the occurrence of Crocothemis erythraea (Brulle, 1832) (Odonata: Libellulidae) in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents data on 22 localities of Crocothemis erythraea recorded in Poland in 2009 (Fig. 1). 20 localities are completely new which corresponds with 40% of contemporary known so far ones (Bernard et al. 2009). Data is given from the South Greater Poland Lowland in western Poland (4 localities) as well as different regions in south-eastern Poland (18 localities). The species occupied wide spectrum of habitats. Those were in general: fish ponds, sand, gravel and clay excavations, in a lesser degree - peat excavations, natural and anthropogenic small water bodies, a canal, a regulated small river, a peat bog lake and two eutrophic lakes. However, the majority of key features of those habitats was suitable for the optimum of C. erythraea (Fig. 2). The localities in Wielkopolska (Great Poland) are situated in the region where C. erythraea has already been recorded and two of the described populations last for 2-3 years. Abundant data from southeastern Poland has different meaning - it shows that the central part of this area (the Lublin Region) has just started to be intensively colonised. Despite many researches, only three localities of C. erythraea have been known from his area: historical one (Fudakowski 1932) and two from the years 2007-2008 (Bernard et al. 2009; Buczyn- ski unpubl. data). The intensity of migration in 2009 is well pictured by the fact that in the best examined area (51°10'-51°25' N, 22°44'-23°'07 E) C. erythraea was found up to 20% of all studied localities. Authors link the strengthening of the presence of C. erythraea in Wielkopolska and colonisation of the Lublin Region with the recent occurrence of stable populations to the north of the arc of the Carpathian Mts. - their migrating individuals towards the north do not have to cross a mountain barrier. Imagines of the second generation of C. erythraea observed in September were reproductively active at rather low temperatures as for this species (ca. 20°C in shadow). Last dates of observations are also interesting (the third decade of September) - the latest in Poland so far, however, quite similar to data from Czech Republic and the Ukraine as well as a bit earlier from the latest observations in Bavaria.

Słowa kluczowe

PL

Odonata; wazki; Crocothemis erythraea; stanowiska; nowe stanowiska; Polska; zimowanie; Libellulidae

• Wydawca: -
• Czasopismo: Odonatrix. Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego
• Rocznik: 2010
• Tom: 06
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.50-60,rys.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Buczynski P.

• Zakład Zoologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ul.Akademicka 19, 20-033 Lublin

autor

Zurawlew P.

• Kwileń 67A, 63-313 Chocz

autor

Michalczuk W.

• ul.Partyzantów 74/59, 22-400 Zamość

Bibliografia

• Bernard R., Buczyński P., Tończyk G., Wendzonka J. 2009. Atlas rozmieszczenia ważek (Odonata) w Polsce) - A distribution atlas of dragonflies (Odonata) in Poland. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Bernard R., Samoląg J. 2000. An interesting re- cord of Crocothemis erythraea (Brulle) in middlewestern Poland (Anisoptera: Libelluli- dae). Notul. odonatol. 5(5): 64-65.
• Buczyński P. 1999. Dragonflies (Odonata) of sand- pits in south-eastern Poland. Acta hydrobiol. 41(3/4): 219-230.
• Buczyński P. 2006. Uwagi o występowaniu Aeshna ąffinis Vander L. w województwie lubelskim. Odonatrix 2(2): 33-36.
• Buczyński P. 2007. Ważki (Insecta: Odonata) doliny Bugu między Gołębiami i Włodawą. Nowy Pam. fizjogr. 5(1-2): 3-26.
• Burbach K. 1998. Feuerlibelle. Crocothemis erythraea (Brulle, 1832). [w:] K. Kuhn, K. Bürbach (red.), Libellen in Bayern. Ulmer, Stuttgart: 172-173.
• Daraż B. 2009. Ważki (Odonata) Pogórza Przemyskiego i przyległych obszarów wzdłuż Sanu. Wiad. entomol. 28(1): 5-32.
• Dolata P.T., Stawicki A., Żuk T. 2009. Kolejne stanowiska szafranki czerwonej Crocothemis erythraea (Brulle, 1832) w Południowej Wielkopolsce oraz uwagi o jej wykrywaniu i udziale obserwatorów przyrody w badaniach ważek. Odonatrix 5(1): 13-16.
• Dolný A., Bárta D., Waldhauser M., Holuša O., Hanel L. 2007. Vážky České republiky. Ekologie, ochrana a rozšiřeni. Český svaz ochránců přírody, Vlašim.
• Fudakowski J. 1932. Neue Beiträge zur Odonaten- Fauna Polens. Fragm. faun. Mus. zool. Pol. 1(15): 389-401.
• Gorb S.N., Pawuuk R.S., Spuris Z.D. 2000. Strekozy (Odonata) Ukrainy: faunističeskij obzor. Vestn. zool. (Suppl. 15): 1-154.
• Khrokalo L.A., Sheshurak P.M. 2006. Flight seasonality of dragonflies (Insecta, Odonata) in northeastern Ukraine. Vestn. zool. 40(2): 145-154.
• Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Kuńka A., Hebda G., Łęgowski D., Świerad R. 2008. Faunistical data on selected species of dragonflies (Insecta: Odonata) in the Opole Province (Southwest Poland). Nat. J. 41L 101-105.
• Matushkina N. 2006. New records of rare Odonata in Ukraine (Insecta). Pr. zool. Muz. 2006(4): 155-161.
• Miszta A., Boroń M., Cuber P., Dolný A. 2007. Pojawienie się Aeshna affinis Vander Linden, 1820 i Crocothemis erythraea (Brullé, 1832) w 2006 roku na zbiornikach pokopalnianych województwa śląskiego. Odonatrix 3(2): 42-46.
• Ott J. 2001. Expansion of Mediterranean species in Germany and Europe - consequences of climatic changes, [w:] G.-R. Walter, C.A. Burga, P.J. Edwards (red.), "Fingerprints" of Climate Change. Adapted Behaviour and Shifting Species Ranges. Kluwer Academic / Plenum Publishers, New York, Boston, Dordrecht, Lonodn, Moscow: 89-111.
• Ott J. 2007. The expansion of Crocothemis erythraea (Brulle, 1832) in Germany - an indicator of climatic changes, [w:] B.K. Tyagi (red.), Odonata: Biology of Dragonflies. Scientific Publishers (India), Jodhpur: 201-222.
• Ridei N., Khrokalo L., Pavlusenko I. 2007. National Ecological Network of Ukraine and the state of research on odonatofauna in protected territories. Wiad. entomol. 26(4): 237-249.
• Sternberg K, Höppner B. 2000. Crocothemis erythraea (Brulle, 1832). Feuerlibelle. [w:] K. Sternberg, R. Buchwald (red.), Die Libellen Baden-Württebnergs. Band 2. Groplibellen (Anisoptera), Literatur. Ulmer, Stuttgart: 374-384.
• Theuerkauf J., Rouys S. 2001. Habitats of Odonata in the Białowieża Forest and its surroundings (Poland). Fragm. faun. 44: 33-39.
• Wendzonka J. 2007. Drugie stwierdzenie Crocothemis erythraea (Brullé, 1832) w zachodniej Polsce z uwagami o rozmieszczeniu i ekologii gatunku. Odonatrix 3(2): 33-39.
• Xylander W.E.R. 2006. Feuerlibelle. Crocothemis erythraea (Brullé, 1832). [w:] T. Brockhaus (red.), Die Libellenfauna Sachsens. Natur & Text, Rangsdorf: 247-249.
• Zawal A. 2010. Nowe stanowisko Crocothemis erythraea (Brullé, 1832) w zachodniej Polsce. Odonatrix 6(1): 6-8.
• Żurawlew P. 2009. Występowanie i stwierdzenie zachowań rozrodczych szafranki czerwonej Crocothemis erythraea (Brulle, 1832) (Odonata: Libellulidae) w powiecie pleszewskim (południowo-wschodnia Wielkopolska). Odonatrix 5(1): 18-21.