EN
The brachiopod species, Camarophoria? polonica Roemer 1866, commonly known as Leiorhynchus polonicus (Roemer 1866), is included into the genus Phlogoiderhynchus Sartenaer 1970. Internal structure and morphology are studied and the whole range of intraspecific variability is shown. The stratigraphic range of the species and genus is established as being restricted to the Lower and Middle Polygnathus asymmetricus Zones (do I α). The species is distributed in three facies: in marly limestones and marly shales, very poorly fossiliferous, in limestones with abundant brachiopods and in limestones with coelenterates and differentiated other fauna.
PL
Przedmiotem opracowania jest wszechstronna analiza dewońskiego ramienionoga znanego ze starszej literatury jako Camarophoria polonica Roemer 1866, albo Leiorhynchus polonicus (Roemer 1866). Mimo, że gatunek ten jest w Górach Świętokrzyskich dość pospolity i ma od dawna ustalone znaczenie dla lokalnej korelacji stratygraficznej (cf. Sobolev 1911, Czarnocki 1927), to jednak do tej pory nie doczekał się wyczerpującego opracowania paleontologicznego, a w konsekwencji jego przynależność rodzajowa była niepewna. Szczegółowe badania przeprowadzone na nowej kolekcji wykazały, że zarówno zewnętrzne cechy morfologiczne, jak i budowa wewnętrzna gatunku w pełni odpowiadają rodzajowi Phlogoiderhynchus Sartenaer 1970. Obok charakterystycznych dla tego rodzaju cech zewnętrznej morfologii (poprzecznie wydłużony zarys muszli, wydatna dwuwypukłość zwłaszcza w części dziobowej, trapezoidalny zarys zatoki i siodła, ornamentacja licznymi żebrami o umiarkowanej wysokości) zbadany gatunek posiada także właściwe rodzajowi cechy budowy wewnętrznej, jak grube septum, podstawy kruralne w kształcie płomienia i brak podpór zębowych. Zebrany materiał pochodzi z 9 stanowisk znajdujących się zarówno w obszarze łysogórskim, jak i w strefie basenu ograniczającego od południa obszar kielecki, m.in. z locus typicus w Szydłówku i z innych stanowisk znanych już Gürichowi, Sobolewowi i Czarnockiemu. Występowanie gatunku jest kontrolowane zarówno przez czynniki ekologiczne, jak i czasowe. Występuje on w utworach marglistych lub wapiennych, powstałych poniżej sztormowej podstawy falowania, zazwyczaj jako jedyny lub dominujący element faunistyczny. Pozycję stratygraficzną gatunku, dotychczas nie pewne, sprecyzowano ściśle przy pomocy konodontów. Zasięg stratygraficzny Phlogoiderhynchus polonicus jest ograniczony do dolnego i środkowego poziomu Polygnathus asymmetricus (do I a), a więc do niskiego franu. Zasięg ten odpowiada jednocześnie zasięgowi rodzaju, reprezentowanemu jeszcze przez dwa gatunki: australijski P. arefactus (Veevers 1959) i marokański P. marocanensis (Drot 1964).
RU
Предметом работы является всесторонний анализ девонского плеченогого, известного в литературе под названием Camarophoria? polonica Roemer 1866 или Leiorhynchus polonieus (Roemer 1866). Несмотря на то, что этот вид распространен в Свентокшиских горах в довольно большом количестве и издавна используется в местной стратиграфической корреляции (Соболев, 1911; Чарноцки, 1927), до сих пор он не получил надлежащей палеонтологической характеристики и, следовательно, его родовая принадлежность не была определена достоверно. Деталь-ное изучение новой коллекции показало, что как по внешним морфологическим признакам, так и по внутреннему строению этот вид полностью соответствует роду Phlogoiderhynchus Sartenaer 1970. Кроме характерных для этого рода элементов внешней морфологии (поперечно удлиненная раковина, сильная двувыпуклость, особенно в макушечной части, транпециевидное очертание лунки и седла, скульптура в виде густых ребер умеренной высоты), рассматриваемый вид обладает также деталями внутреннего строения, свойственными этому роду (толстая септа, круральные основания пламеневидной формы, отсутствие зубных поддержек). Исследованный материал был собран и 9 местонахождениях, расположенных в Лысогорском районе и в зоне бассейна, огибавшего с юга Келецкий район, в том числе в типичном местонахождении Шидлувек и в других местах, известных уже Гюриху, Соболеву и Чарноцкому. Распространение вида определяется экологическими и временными факторами. Этот вид распространен в мергелистых или известняковых отложениях, образовавшихся ниже базиса волноприбоя, как правило в качестве единственного или преобладающего фаунистического элемента. Стратиграфическая позиция вида, до сих пор не определенная достоверно, уточнена с помощью конодонтов. Интервал стратигра-физческого распространения Phlogoiderhynchus polonicus ограничивается нижней и средней зонами Polygnathus asymmetricus (do I а), следовательно нижним фра-ном. Этот интервал совпадает также с интервалом распространения другого рода, представленного двумя видами: австралийским Р. arefactus (Veevers 1959) и марокканским Р. marocanensis (Drot 1964).