Zagrożenia ekologiczne związane z uprawą dyptamu jesionolistnego (Dictamnus albus L.)

• Autorzy: Wolski T. , Baj T. , Mardarowicz M. , Weryszko-Chmielewska E.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto dwie odmiany dyptamu jesionolistnego (Dictamnus albus L.) odmianę białą i różową Albiflores i Rosapurple. Analizę olejków eterycznych prowadzono stosując metodę GC/MS, zaś analizę furanokumaryn wykonywano przy użyciu metod: TLC i HPLC. Badania dotyczyły składników mogących być przyczyną fotodermatoz i obejmowały olejki eteryczne i furanokumaryny. Jak wykazały badania GC/MS głównymi składnikami olejków eterycznych są: limonen, terpinolen, myrcen, α-terpineoł i germacren D, natomiast analiza HPLC wykazała, że w składzie zespołu furanokumarynowego występują: psoralen, bergapten, ksantotoksyna i izopimpinelina. Wykonano również badania anatomiczno-morfologiczne dotyczące rozmieszczenia i budowy gruczołów oraz tkanek wydzielniczych w dyptamie jesionolistnym, których uszkodzenie może być przyczyną emisji związków odpowiedzialnych za powstawanie fotodermatoz.

EN

Two cultivars of dittany (Dictamnus albus L.), Albiflores and Rosapurple, were examined. The etheric oils were analysed by GC/MS method, and furanocoumarins were examined by TLC and HPLC methods. In etheric oil the limonene, terpinolene, myrcene, α-terpineol and germacrene D were identified while in furanocoumarins the occurrence of psoralen, bergapten, xanthotoxin, isopimpinellin was confirmed.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1999
• Tom: 468
• Opis fizyczny: s.79-88,rys.,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wolski T.

autor

Baj T.

autor

Mardarowicz M.

autor

Weryszko-Chmielewska E.

Bibliografia

• BAJ T., WOLSKI T., KOWALSKI R. 1998a. Analiza chromatograficzna furanokumaryn występujących w zielu dwu odmian dyptamu jesionolistnego Dictamnus albus L. (cv. Albiflores oraz cv. Rosapurple). Mat. XVII Nauk. Zjazdu PTFarm. Kraków, 10-13 września: 272-273.
• BAJ T., WOLSKI T., MARDAROWICZ M. 1998b. Badania nad zawartością i składem olejków eterycznych w kwiatach dwu odmian dyptamu jesionolistnego Dictamnus albus L. (cv. Albiflores oraz cv. Rosapurple). Mat. XVII Nauk. Zjazdu PTFarm. Kraków, 10-13 września: 273-274.
• Dzienniki Ustaw. 1991 r., nr 114, poz. 492; 1992, nr 54, poz. 254; 1994 r. nr 89, poz. 415 i 1995 r. nr 147, poz. 713.
• HENDERSON J.A., DESGROSEILLIERS J.P. 1984. Gas plant (Dictamnus albus) phytophotodermatitis simulating poison ivy. Can-Med-Assoc-J. 130(7): 889-891.
• HETMAN J., WOLSKI T. 1999. Dyptam jesionolistny roślina nie tylko ozdobna, ale i lecznicza. Kwiaty (w druku).
• KNUCHEL M., LUDERSCHMIDT C. 1986. Bullous phototoxic dermatitis caused by Dictamnus albus. The Bible's „burning bush". Dtsch-Med-Wochenschr. 111(38): 1445-1447.
• KOHLMUNZER S. 1993. Farmakognozja. PZWL, Warszawa: 193-194.
• MURRAY R.D.H., MENDEZ J., BROWN S.A. 1982. The Natural Coumarins, John Willey and Sons Ltd., Chichester, NY: 702 ss.
• PODLECH D. 1997. Rośliny lecznicze. Muza, Warszawa: 90.
• SCHEMPP C.M., SONNTAG M., SCHOPF E., SIMON J.C. 1996. Dermatitis bullosa striata pratensis caused by Dictamnus albus L. (burning bush). Haurtarzt, 47(9): 708-710.
• WERYSZKO-CHMIELEWSKA E., BAJ T., WOLSKI T. 1998a. Structure of secretory tissues and content of some biologically active compounds in flowers and herb of dittany (Dictamnus albus L.). Mat. Konf. Nauk. pt. ,,7th conference on the application of chromatographic methods in phytochemical & biomedical analysis". Lublin, 25-27 Jun.: 52 s.
• WERYSZKO-CHMIELEWSKA E., BAJ T., WOLSKI T. 1998b. Struktura tkanek wydzielniczych oraz zawartość niektórych substancji biologicznie czynnych w zielu i kwiatach dyptamu jesionolistnego. Herba Pol. 44(4): 45-55.
• WERYSZKO-CHMIELEWSKA E., WOLSKI T., BAJ T., MATUSIEWICZ J., HETMAN J. 1997. Struktura gruczołów wydzielniczych w kwiatostanach dyptamu jesionolistnego (Dictamnus albus L. cv. Rosapurple) oraz skład olejku eterycznego. Mat. I Ogóln. Konf. Nauk. pt. „Biologia kwitnienia, nektarowania i zapylania roślin". Lublin, 13-14 listopada: 28-46.
• WOLSKI T., BAJ T., ZWOLAN W. 1997a. Dyptam jesionolistny - roślina o wielokierunkowym działaniu farmakologicznym. Wiad. Ziel. 39(12): 8-9.
• WOLSKI T., BAJ T., ZWOLAN W. 1997b. Dyptam jesionolistny - chroniona roślina lecznicza i ozdobna. Ezop 9: 37-20.
• WOLSKI T., GLIŃSKI Z., BUCZEK K., WOLSKA A. 1996. Otrzymywanie i charakterystyka roślinnych ekstraktów furanokumaiynowych o działaniu przeciwgrzybiczym. Herba Pol. 42(3): 168-173.
• WOLSKI T., BAJ T., WERYSZKO-CHMIELEWSKA E., CHMIELEWSKI J. 1998a. Possibility of photodermatoses arising connected with dittany (Dictamnus albus I.) cultivation. Mat. Konf. Nauk. pt. „Ekologickie aspekty v produkcji liecivych rastlin". Agroinstytut Nitra, 25 Nov: 56-60.
• WOLSKI T., WERYSZKO-CHMIELEWSKA E., BAJ T. 1998b. Zawartość i skład olejków eterycznych dwu odmian dyptamu jesionolistnego (Dictamnus albus L.) cv. Albiflores i cv. Rosapurple oraz budowa tkanki wydzielniczej. Annales UMCS sec. EEE 6: 151-164.
• WOLSKI T., BAJ T., WERYSZKO-CHMIELEWSKA E. 1998c. Analiza fitochemiczna ekstraktów z korzeni i ziela oraz budowa tkanki wydzielniczej łodyg i liści dyptamu jesionolistnego (Dictamnus albus L. cv. Albiflores), Annales UMCS, sec. EEE 6: 165-184.
• YU S.M., KO F.N., SU M.J., WU T.S., WANG M.L., HUANG T.F., TENG C.M. 1992. Vasorelaxing effect in rat thoracic aorta caused by fraxinellone and dictamine isolated from the Chinese herb Dictamnus dasycarpus Turcz compariso with chromakalin and Ca²⁺ channel blockers. Naunym-Schmiedebergs-Arch-Pharmacol. 345(3): 349-355.
• ZHAO W., WOLFENDER J.L., HOSTETTMANN X.U., QIN G. 1998. Antifungal alkaloids and limonoid derivatives from Dictamnus dasycarpus, Phytochemistry 47(1): 7-11.