PL
Nanocebulki węglowe (Carbon Nano-Onions – CNOs) zbudowane są z zamkniętych sferycznie monowarstw węglowych skupionych wokół pustego rdzenia – fulerenu C60. Dotychczasowe badania dowiodły, iż CNOs wykazują lepsze właściwości niż pozostałe struktury węglowe. Duży stosunek powierzchni do objętości, niska gęstość oraz wielowarstwowa morfologia grafitowa umożliwiają wiele zastosowań, m.in. w superkondensatorach, bateriach litowo-jonowych czy układach elektromagnetycznych. Największe zainteresowanie wzbudza brak ich toksyczności, co predysponuje CNOs do odgrywania ważnej roli w nanomedycynie lub biotechnologii. Nanocebulki mogą być wykorzystane jako: materiał kontrastowy umożliwiający fluoroscencyjne obrazowanie żywych organizmów, do budowy bioczujników, a także jako nanoplatforma do unieruchomienia bądź transportu substancji aktywnych. W pracy przedstawiono obecny stan wiedzy na temat zastosowania wielościennych fulerenów w diagnozie biomedycznej oraz innych gałęziach biotechnologicznych.
EN
Carbon nano-onions (CNOs), also known as multilayer fullerenes, are spherical structures that consist of a hollow spherical fullerene core surrounded by concentric graphene layers with the increasing diameter. CNOs represent one of the most interesting forms of carbon, mainly due to their 0-D structure, small diameter, high electrical conductivity, and easy dispersion. Carbon nano-onions could be easily modified to other form, which offers a lot of applicable opportunity such as energy storage devices, material for supercapacitor electrodes, but the most important applications are connected with biotechnology and nanomedicine. The CNOs could be served as a highly-fluorescent bioimaging agent, drug delivery and biosensors. Therefore, the small size of CNO and non-toxicity, make it possible to use them in in vitro and in vivo studies. The CNOs show good biocompatibility in the wide range of the concentrations.