Zmiany leśnych zbiorowisk roślinnych w latach 1959-2016 na stałej powierzchni badawczej w oddziale 319 Białowieskiego Parku Narodowego

• Autorzy: Ciurzycki W. , Brzeziecki B. , Zaniewski P.T. , Keczynski A.

Warianty tytułu

EN

Changes of woodland plant communities during the period 1959-2016 on the permanent study plot in the compartment 319 of the Bialowieza National Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The long−term changes of vegetation cover at the level of woodland community taking place between 1959 and 2016 on the permanent study plot located in the compartment 319 of Białowieża National Park are discussed. In 1959 two distinctive woodland community types occurring on sample plot were distinguished: subboreal mixed pine−oak forest (Serratulo−Pinetum) and hornbeam−lime forest (Tilio−Carpinetum). The phytosociological investigations, carried out almost 60 years later, revealed that in case of both communities, significant, directional changes of their floristic composition took place. Particularly high rate of change occurred in case of the phytocoenosis representing the Serratulo−Pinetum community. In 1959 it contained a full set of characteristic plant species. During the study period, this community type representing the Vaccinio−Piceetea class, was replaced by the initial form of lime−hornbeam forest belonging to the Querco−Fagetea class. Also, in case of the previous Tilio−Carpinetum association, the significant changes in the floristic composition occurred, although not as large as in case of Serratulo−Pinetum community. 60 years ago this community type contained several plant species typical for thermophilous oak forests. Nowadays, it represents a typical form of lime−hornbeam association. The changes in both community types were mainly related to the strong expansion of lime and hornbeam, which took place during the study period and involved the whole study plot. As a result, the vegetation occurring on the study plot is much more homogenous now than it was ca. 60 years ago. The maintenance of Serratulo−Pinetum phytocoenoses distinguished by a high floristic diversity calls for active protective measures in all cases where such measures are allowed and where this community type can potentially develop.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; parki narodowe; Bialowieski Park Narodowy; fitosocjologia; zbiorowiska roslinne; zbiorowiska lesne; stale powierzchnie badawcze; zespol Tilio-Carpinetum; zespol Serratulo-Pinetum; zmiany florystyczne; lata 1959-2016

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2018
• Tom: 162
• Numer: 11
• Opis fizyczny: s.907-914,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Ciurzycki W.

• Samodzielny Zakład Botaniki Leśnej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Brzeziecki B.

• Katedra Hodowli Lasu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Zaniewski P.T.

• Samodzielny Zakład Botaniki Leśnej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Keczynski A.

• Białowieski Park Narodowy, Park Pałacowy 5, 17-230 Białowieża

Bibliografia

• Bernadzki E., Bolibok L., Brzeziecki B., Zajączkowski J., Żybura H. 1998. Compositional dynamics of natural forests in the Białowieża National Park, northeastern Poland. Journal of Vegetation Science 9: 229-238.
• ter Braak C. J. F., Šmilauer P. 2012. Canoco reference manual and user's guide, software for ordination (version 5.0). Biometris, Wageningen and Ceské Budejovice.
• Braun-Blanquet J. 1928. Pflanzensoziologie. Grundzüge der Vegetationskunde. Biologische Studienbücher 7.
• Brzeziecki B. 1999. Wzrost żyzności siedlisk leśnych: zjawisko pozorne czy rzeczywiste? Sylwan 143 (11): 99-107.
• Brzeziecki B. 2008. Wieloletnia dynamika drzewostanów naturalnych na przykładzie dwóch zbiorowisk leśnych Białowieskiego Parku Narodowego: Pino-Quercetum i Tilio-Carpinetum. Studia Naturae 54: 9-22.
• Brzeziecki B., Keczyński A., Zajączkowski J., Drozdowski S., Gawron L., Buraczyk W., Bielak K., Szeligowski H., Dzwonkowski M. 2012. Zagrożone gatunki drzew Białowieskiego Parku Narodowego (Rezerwat Ścisły). Sylwan 156 (4): 252-261.
• Brzeziecki B., Pommerening A., Miścicki S., Drozdowski S., Żybura H. 2016. A common lack of demographic equilibrium among tree species in Bialowieza National Park (NE Poland): evidence from long-term plots. Journal of Vegetation Science 27: 460-467.
• Hammer Ř., Harper D. A. T., Ryan P. D. 2001. PAST: Paleontological Statistics Software Package for Education and Data Analysis. Paleontologia Electronica 4 (1): 1-9.
• Hill M. O., Gauch H. G. 1980. Detrended correspondence analysis: an improved ordination technique. Vegetatio 42: 47-58.
• Kapfer J., Hédl R., Jurasinski G., Kopecký M., Schei F. H., Grytnes J.-A. 2017. Resurveying historical vegetation data – opportunities and challenges. Applied Vegetation Science 20: 164-171.
• Kowalski M. 1994. Zmiany składu gatunkowego lasów na tle zmian klimatu w ostatnich dwóch stuleciach. Sylwan 138 (9): 33-44.
• van der Maarel E. 1979. Transformation of cover-abundance values in phytosociology and its effects on community similarity. Vegetatio 39: 97-114.
• Matuszkiewicz J. M. 2007a. Zmiany w grądach, borach mieszanych i łęgach jesionowo-olszowych Puszczy Białowie-skiej. W: Matuszkiewicz J. M. [red.]. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. Monografie 8. IGiPZ PAN, Warszawa. 197-290.
• Matuszkiewicz J. M. 2007b. Ogólne kierunki zmian w zbiorowiskach leśnych Polski, ich przyczyny oraz prognoza przyszłych kierunków rozwojowych. W: Matuszkiewicz J. M. [red.]. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. Monografie 8. IGiPZ PAN, Warszawa. 555-816.
• Matuszkiewicz J. M. 2011. Changes in the forest associations of Poland’s Białowieża Primeval Forest in the second half of the 20th century. Czasopismo Geograficzne 82: 69-105.
• Matuszkiewicz W. 2008. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa.
• Paluch R. 2001. Zmiany zbiorowisk roślinnych i typów siedlisk w drzewostanach naturalnych Białowieskiego Parku Narodowego. Sylwan 145 (10): 73-82.
• Paluch R. 2002. Wykorzystanie metody porządkowania fitosocjologicznego do obiektywnej oceny zmian typów siedliskowych lasu w Białowieskim Parku Narodowym. Sylwan 146 (7): 77-84.
• Solon J. 2007. Przemiany zbiorowisk leśnych Kampinoskiego Parku Narodowego w ciągu 80 lat. W: Matuszkiewicz J. M. [red.]. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. Monografie 8. IGiPZ PAN, Warszawa. 290-343.
• Szczygielski M. 2007. Zmiana charakterystyki subborealnego boru mieszanego (Serratulo-Pinetum) w Puszczy Piskiej. W: Matuszkiewicz J. M. [red.]. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wy-branych regionach Polski. Monografie 8. IGiPZ PAN, Warszawa. 116-128.
• Tüxen R., Ellenberg H. 1937. Der systematische und ökologische Gruppenwert. Ein Beitrag zur Begriffsbildung und Methodik der Pflanzensoziologie. Mitt. Florist.-Soziol. Arbeitsgem. 3: 171-184.
• Włoczewski T. 1954. Materiały do poznania zależności między drzewostanem i glebą w przestrzeni i w czasie. Prace IBL 123: 161-249.
• Zaręba R. 1972. Charakterystyka fitosocjologiczna powierzchni badawczej w oddziale 319 Białowieskiego Parku Narodowego. Folia Forestalia Polonica A 20: 53-66.