PL
Badano przez okres 3 lat wpływ wieloletniej uprawy jęczmienia jarego i owsa w monokulturze i zmianowaniu na kwasowość gleby, sumę zasad wymiennych (S), pojemność kompleksu sorpcyjnego (T), stopień wysycenia kompleksu zasadami (V), aktywność ureazy, dehydrogenaz, fosfatazy kwaśnej i alkalicznej, zawartość węgla organicznego oraz liczebność nitryfikatorów, amonifikatorów, drobnoustrojów zbiałczających azot i proteolitycznych. W doświadczeniu laboratoryjnym testowano także przemiany siarczanu amonu i mocznika w glebie. W wyniku badań stwierdzono, że monokulturowa uprawa jęczmienia jarego i owsa korzystniej oddziaływała na proces nitryfikacji azotu amonowego i hydrolizę mocznika, niż uprawa płodo- zmianowa. Wieloletnia uprawa jęczmienia jarego i owsa w zmianowaniu w przeciwieństwie do monokultury tych roślin silniej zakwaszała glebę, zmniejszała sumę zasad wymiennych, pojemność sorpcyjną i stopień wysycenia gleb zasadami, a także stymulowała aktywność dehydrogenaz i fosfatazy kwaśnej i działała inhibicyjnie na ureazę i fosfatazę alkaliczną. System następstwa roślin nie wywarł istotnego wpływu na liczebność nitryfikatorów I-fazy procesu nitryfikacji, drobnoustrojów proteolitycznych i zbiałczających azot, natomiast zmieniał liczebność amonifikatorów, na niekorzyść upraw płodozmianowych.
EN
For three years the effects of long monoculture or crop rotation of spring barley and oats on soil acidity, the sum of exchangeable bases (S), the capacity of sorption complex (T), the level of soil base saturation (V), and activities of: urease, dehydrogenases, acid and alkaline phosphatase also content of organic carbon and number of following groups of soil microrganisms: mineral nitrogen fixing bacteria, nitrifiers, ammonifiers and proteolytic were studied. In the laboratory experiment the turnover of ammonium sulphate and urea in the soil was studied too. The results of studies showed that monoculture of spring barley and oats affected more favourable the nitrification of mineral nitrogen and urea hydrolysis compared to the crop rotationm system. Many years growing spring barley and oats in crop rotation system contrary to monoculture of these crops caused soil acidifation, reduced sum of exchangeable bases, soil sorption capacity and level of base saturation and stimulation of dehydrogenases and acid phosphatase activities whereas inhibited urease and alkaline phosphatase. The tested systems of growing crops did not affect number of nitrifiers of the first step of nitrification, proteolytic microorganisms and mineral nitrogen fixing bacteria whereas the reduction of ammonifiers in the conditions of crop rotation system was found.