EN
The main aim of the article was to indicate the influence of selected determinants of Poland’s agri-food export to countries outside the European Union. Although European Union countries have been the Poland’s main trading partners for years, the share of third countries in total Polish trade has gradually been increasing. In the case of Polish agri-food trade, a different tendency is observed, as the importance of non-EU countries is decreasing. In the analysis, covering the years 2000-2016, the gravity model was used. The dependent variable was Poland’s agri-food export to third countries, while independent variables included GDP, the geographical distance between partners, differences of GDP per capita of exporter and importer, agricultural value added, the preferential trade agreement and variable describing whether a given country was a post-socialist country. Research confirmed that the masses of economies expressed in GDP attract trade between countries, while the distance between partners limits it. A positive impact on Polish agri-food exports was observed for agricultural value added and more liberal trade regulations between partners, which were a result of preferential trade agreements between the European Union and selected third countries. On the other hand, historical conditions related to the fact that the country was in the group of socialist countries with economies undergoing a transformation process since the 1990s have limited Polish agri-food exports.
PL
Głównym celem artykułu jest określenie wpływu wybranych determinant eksportu rolno-żywnościowego Polski do krajów spoza Unii Europejskiej, z wykorzystaniem modelu grawitacji. Kraje Unii Europejskiej od lat są wiodącymi partnerami handlowymi Polski, ale mimo to zwiększa się udział krajów trzecich w handlu ogółem Polski. W przypadku obrotów rolno-żywnościowych obserwuje się tendencję odwrotną – udział krajów spoza UE obniża się. Analiza obejmowała lata 2000-2016. Zmienną objaśnianą był eksport rolno-żywnościowy Polski do krajów trzecich, w skład zmiennych objaśniających weszły: PKB, odległość geograficzna między partnerami, różnica PKB per capita eksportera i importera, wartość dodana w rolnictwie, preferencyjna umowa handlowa między importerem a Unią Europejską oraz zmienna opisująca czy dany kraj jest krajem postsocjalistycznym. Przeprowadzone badania potwierdziły, że masy gospodarek wyrażone w PKB przyciągają wymianę handlową, natomiast odległość ją ogranicza. Dodatni wpływ na polski eksport rolno-żywnościowy zaobserwowano dla wartości dodanej w rolnictwie oraz zliberalizowanych regulacji handlowych między partnerami, które były wynikiem wprowadzonych w życie preferencyjnych umów handlowych zawieranych przez Unię Europejską. Natomiast historyczne uwarunkowania, rozumiane jako uczestnictwo w grupie państw socjalistycznych, ograniczało polski eksport rolno-żywnościowy.