Participation of members of Polish Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow in Polish and international sokol slets until 1939

• Autorzy: Polak E. , Huzarski M.

Warianty tytułu

PL

Udział członków Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie w zlotach sokolstwa polskiego i zlotach wszechsokolich do 1939 roku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper is a contribution to the history of activities of the Polish Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow, which was created in 1886. Slets’ activity of the “Sokol” nest in Rzeszow was a reflection of the state of interest and support for the Sokol idea among the inhabitants of Rzeszow from the late 19th century to the outbreak of the Second World War. Slets constituted an important aspect of the Sokol movement and they were a manifestation of ties with the society. Their main goal was to promote the Sokol idea, to present the strength of the Sokol movement, to exchange mutual experiences and to integrate the representatives of individual units called “nests”. They also had a wider patriotic and national context. Each “Sokol” slet had its purpose and idea, a thought and a motto which they followed. The participation in slets was of primary importance for “Sokol” members. The representatives of the nest from Rzeszow participated in nationwide Polish “Sokol” slets organized by the Association of Gymnastic Societies in Austria before the First World War. According to historical sources, they were present at the slets organized in Lviv (in 1892, 1894, 1903, 1913) and Cracow (in 1896, 1910). The members of Rzeszow “Sokol” were also present at some slets abroad: in Prague (in 1901) and in Zagreb (in 1906). Between 1919 and 1939 the representatives of Rzeszow nest did not participate in the slets organized by the “Sokol” Gymnastic Society in Poland as actively as in the earlier years. They took part only in the slets in Poznan (in 1929) and Katowice (in 1937).

PL

Praca stanowi przyczynek do dziejów działalności Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie, które zostało utworzone w 1886 roku. Aktywność zlotowa członków rzeszowskiego gniazda jest odzwierciedleniem stanu zainteresowania i poparcia dla idei sokolej wśród mieszkańców Rzeszowa od końca XIX wieku do wybuchu II wojny światowej. Zloty stanowiły istotny element integracji ruchu sokolego i były przejawem więzi ze społeczeństwem. Ich celem było przede wszystkim propagowanie idei sokolej, prezentacja siły ruchu sokolego, wymiana wzajemnych doświadczeń i zintegrowanie przedstawicieli poszczególnych gniazd. Miały one również szerszy kontekst patriotyczno-narodowy. Każdy zlot sokoli miał swój cel i ideę, myśl i hasło, które mu przyświecało. Uczestnictwo w zlotach zawsze było dla członków „Sokoła” sprawą prestiżową. Przedstawiciele rzeszowskiego gniazda PTG „Sokół” brali udział we wszystkich ogólnozwiązkowych zlotach sokolstwa polskiego przed I wojną światową, organizowanych przez Związek Towarzystw Gimnastycznych w Austrii. Źródła historyczne potwierdzają ich obecność na zlotach organizowanych we Lwowie (1892, 1894, 1903, 1913) oraz w Krakowie (1896, 1910). Członkowie rzeszowskiego „Sokoła” zaznaczyli również swój udział w zagranicznych zlotach sokolich: w Pradze (1901 r.) i w Zagrzebiu (1906 r.). W latach 1919–1939 przedstawiciele rzeszowskiego gniazda nie uczestniczyli już tak aktywnie w zlotach ogólnozwiązkowych, których organizatorem był Związek Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce. Uczestniczyli jedynie w zlotach w Poznaniu (1929 r.) i w Katowicach (1937 r.).

Słowa kluczowe

EN

Polish Gymnastic Society Sokol; Rzeszow; Poland; history; physical activity; integration activity; international slet

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
• Rocznik: 2014
• Tom: 13
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.13-28,ref.

Twórcy

autor

Polak E.

• Department of Sport, Faculty of Physical Education, University of Rzeszow, Rzeszow, Poland

autor

Huzarski M.

• Department of Sport, Faculty of Physical Education, University of Rzeszow, Rzeszow, Poland

Bibliografia

• A. Archive sources
• I. Printed sources
• Informator VIII Zlotu Sokolstwa Polskiego w Katowicach 26–29 VI 1937 r., Katowice (The guide of the Eight Slet of Polish Sokols in Katowice, Katowice), 1937.
• Pamiętnik IV Zlotu Sokolstwa Polskiego we Lwowie w dniach 27–29 czerwca 1903, Lwów (Memoir of the Fourth Slet of Polish Sokols in Lviv on 27–29 June 1903, Lviv), 1904.
• Pamiętnik V Zlotu Sokolstwa Polskiego w Krakowie w dniach 14–16 lipca 1910, Lwów (Memoir of the Fifth Slet of Polish Sokols in Krakow on 14–16 July 1910, Lviv), 1911.
• Sprawozdanie z czynności Wydziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie za rok 1892, Rzeszów (Report on the Activities of the Faculty of Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow for the Year 1892, Rzeszow), 1893.
• Sprawozdanie z czynności Wydziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie za rok 1894, Rzeszów (Report on the Activities of the Faculty of Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow for the Year 1894, Rzeszow), 1895.
• Sprawozdanie z czynności Wydziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie za rok 1896, Rzeszów (Report on the Activities of the Faculty of Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow for the Year 1896, Rzeszow), 1897.
• Sprawozdanie z czynności Wydziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie za rok 1901, Rzeszów (Report on the Activities of the Faculty of Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow for the Year 1901, Rzeszow), 1902.
• Sprawozdanie z czynności Wydziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie za rok 1903, Rzeszów (Report on the Activities of the Faculty of Polish Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow for the Year 1903, Rzeszow), 1904.
• Sprawozdanie z czynności Wydziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie za rok 1910, Rzeszów (Report on the Activities of the Faculty of Polish Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow for the Year 1910, Rzeszow), 1911.
• Sprawozdanie z czynności Wydziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie za rok 1913, Rzeszów (Report on the Activities of the Faculty of Polish Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow for the Year 1913, Rzeszow), 1914.
• Stein F., Pamięci 25-lecia „Sokoła” Rzeszowskiego (The Memory of the Twentyfifth Anniversary of Rzeszow “Sokol”), [in:] Sprawozdanie z czynności Wydziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie za rok 1910, Rzeszów (Report on the Activities of the Faculty of Polish Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow for the Year 1910, Rzeszow), 1911, p. 27.
• II. Press
• „Gazeta Rzeszowska”, Rzeszów („Rzeszow Newspaper”, Rzeszow) 1929
• „Nowy Głos”, Rzeszów („New Voice”, Rzeszow) 1926
• „Przegląd Rzeszowski”, Rzeszów („Overview of Rzeszow”, Rzeszow) 1939
• „Przewodnik Gimnastyczny »Sokół«”, Lwów („Gymnastic Guide «Sokol»”, Lviv) 1908, 1939
• B. Literature
• Draus M., Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Rzeszowie 1886–1947, „Prace Historyczno-Archiwalne” (Polish Gymnastic Society in Rzeszow 1886–1947, „Historical and Archival Research”), Rzeszów 2002, Vol. XII, pp. 121–150.
• Drozdek-Małolepsza T., Zjednoczenie ruchu sokolego w Polsce 1919–1923, „Zeszyty Metodyczno-Naukowe AWF w Katowicach” (The Unification of the Sokol Movement in Poland 1919–1923, “Scientific and Methodological Papers of Academy of Physical Education in Katowice”) 2000, no 10, pp. 5–13.
• Godlewski P., Tybiszewski M., Masowe pokazy gimnastyczne w działalności Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na ziemiach polskich pod zaborami w latach 1879–1918 (The Mass Gymnastic Show in the Activities of Gymnastic Society “Sokol” in the Polish Lands under Occupation in the Years 1879–1918), [in:] M. Mirkiewicz (ed.), Działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Rzeszów (The activities of Gymnastic Society “Sokol”, Rzeszow), 1996, pp. 93–100.
• Godlewski P., Tybiszewski M., Masowe pokazy gimnastyczne w działalności Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na ziemiach polskich pod zaborami w latach 1918–1939 (The Mass Gymnastic Show in the Activities of Gymnastic Society “Sokol” in the Polish Lands under Occupation in the Years 1918–1939), [in:] M. Mirkiewicz (ed.), Działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Rzeszów (The activities of Gymnastic Society “Sokol”, Rzeszow), 1996, pp. 101–107.
• Hoff J., „Sokół” w Rzeszowie, „Widnokrąg” (“Sokol” in Rzeszow, „Horizon”) 1986, no 17, p. 3.
• Kiryk F. (red.), Dzieje Rzeszowa, t. 2, Rzeszów (The History of Rzeszow, vol 2, Rzeszow) 1998.
• Kiryk F. (red.), Dzieje Rzeszowa, t. 3, Rzeszów (The History of Rzeszow, vol. 3, Rzeszow) 2001.
• Kubalski E., Krótki zarys historii i organizacji Sokolstwa Polskiego, Kraków (Brief Outline of the History and Organization of the Polish “Sokol”, Krakow), 1931.
• Kuriańska-Wołoszyn J., Udział Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w międzynarodowych pokazach i zawodach gimnastycznych do pierwszej wojny światowej (Participation of Gymnastic Society “Sokol” in International Shows and Gymnastic Competition to the First World War), [in:] B. Woltmann (ed.), Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce, t. 5, Gorzów Wlpk. (With the Recent History of Physical Culture in Poland, vol. 5, Gorzow Wielkopolski) 2002, pp. 33–40.
• Łopata A., 130 lat sokolstwa polskiego, Kraków (130 Years of Polish Sokols, Krakow) 1997.
• Łopata A. (ed.), Krajowy Zlot Sokolstwa Polskiego. 100 lat Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Zakopanem, Kraków (National Slet of Polish Sokols. 100 Years of Gymnastic Society “Sokol” in Zakopane, Krakow) 2004.
• Małolepszy E., Wychowanie fizyczne, sport, przysposobienie wojskowe, zloty (Physical Education, Sport, Military Preparation, Slets), [in:], E. Małolepszy, Z. Pawluczuk (ed.), Zarys dziejów Sokolstwa Polskiego w latach 1867–1997, Częstochowa (The Outline of the History of Polish Sokol in the Years 1867–1997, Czestochowa) 2001, pp. 106–133.
• Polak E., Wkład działaczy krakowskiego „Sokoła” w popularyzację ćwiczeń akrobatycznych w latach 1885–1914 (The Contribution of the “Sokol” Activists from Cracow in the Popularization of Acrobatics in the years 1885–1914), [in:] R. Wasztyl (ed.), Polska kultura fizyczna w czasach zaborów i Drugiej Rzeczypospolitej, Seria: Zeszyty Naukowe, nr 85, Kraków (Polish Physical Culture at the Time of Annexation and the Second Polish Republic, Series: Scientific Papers, no 85, Krakow) 2002, pp. 113–120.
• Polak E., Kobiety w działalności Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie w latach 1886–1918 (Women in the Activity of Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow in the Years 1886–1918), [in:] S. Zaborniak, M. Obodyński (ed.), Wkład Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w rozwój kultury fizycznej na ziemiach polskich w 120-lecie powstania Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie 1886–2007, Rzeszów (The Contribution of the Gymnastic Society „Sokol” in the Development of Physical Culture in Polish Lands in 120th Anniversary of the Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow 1886–2007, Rzeszow) 2008, pp. 23–37.
• Snopko J., Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Galicji 1867–1914, Białystok (Polish Gymnastic Society “Sokol” in Galicia 1867–1914, Bialystok), 1997.
• Snopko J., I Zlot Sokolstwa Polskiego w 1892 r. we Lwowie (The First Polish Sokols Slet in 1892 in Lviv), [in:] A. Nowakowski (ed.), Szkice z dziejów „Sokoła” w południowej i wschodniej Polsce, Wadowice (Sketches from the history of the “Sokol” in the Southern and Eastern Poland, Wadowice), 2002, pp. 6–11.
• Snopko J., Dudek D., Rozwój ruchu sokolego w zaborze austriackim (The Development of the Sokol Movement in Austrian Partition), [in:], E. Małolepszy, Z. Pawluczuk (ed.), Zarys dziejów Sokolstwa Polskiego w latach 1867–1997, Częstochowa (The Outline of the History of Polish Sokol in the Years 1867–1997, Czestochowa) 2001, pp. 13–29.
• Zaborniak S., 120 rocznica Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie i jego wkład w rozwój rzeszowskiego sportu 1886–2006, „Przegląd Sokoli” (120th Anniversary of the Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow and Its Contributionto the Development of Sport in Rzeszow 1886–2006, „Sokol Review”), 2006, no 21, pp. 7–13.