PL
Krowy w pierwszej laktacji charakteryzują się najczęściej niższymi parametrami doju w stosunku do krów wieloródek. Celem przeprowadzonych badań było określenie zmian w parametrach doju krów pierwiastek i wieloródek w ćwiartkowym systemie doju. Są to badania wstępne, które w dalszym etapie mają wskazać czy pierwiastki, którym dano szansę na pełne rozdojenie w automatycznym systemie doju (AMS) w pierwszej laktacji, będą charakteryzowały się lepszymi parametrami doju jako krowy wieloródki. Dane do analiz statystycznych zebrano w trzech stadach bydła mlecznego wyposażonych w AMS firmy Lely – Astronaut A4. Łącznie przeanalizowano dane pochodzące od 718 krów (531 laktacji pierwiastek i 477 laktacji wieloródek). Dane zbierano przez okres czterech lat, od 2012 roku, tj. od momentu wdrożenia AMS. Ostatecznie, po odrzuceniu wizyt w robocie zakończonych odmową, przeanalizowano 352 708 dojów pochodzących od krów pierwiastek i 488 711 od krów wieloródek. Zebrany materiał liczbowy został opracowany za pomocą wieloczynnikowej analizy wariancji, w oparciu o model liniowy uwzględniający wpływ stada, fazy laktacji, roku i sezonu doju, a także interakcji między wcześniej wymienionymi czynnikami głównymi. W wyniku przeprowadzonego postępowania statystycznego stwierdzono wysoko istotny i istotny wpływ wszystkich komponentów modelu liniowego na kontrolowane parametry doju. W początkowej fazie laktacji (do 100. dnia) czas przebywania w robocie obu porównywanych grup krów kształtował się na bardzo zbliżonym poziomie i wynosił 396-398 sekund. W tym czasie dój pierwiastek trwał średnio ok. 268 s, a wieloródek około 280 s, natomiast średni poziom wydajności mlecznej wynosił 8,38 kg dla pierwiastek i 10,40 kg dla wieloródek. W końcowej fazie laktacji (powyżej 200. dnia) czas doju pierwiastek wynosił 214 s, a wieloródek 241 s, przy wydajności odpowiednio 7,93 i 8,77 kg mleka. Zarówno pierwiastki, jak i wieloródki dłużej przebywały w robocie, a także dłużej się doiły w sezonie wiosennym i zimowym, co można łączyć z wyższą wydajnością mleka. W obu grupach krów dłużej dojone były ćwiartki tylne wymion; w grupie pierwiastek różnice między ćwiartkami tylnymi i przednimi wynosiły ok. 25 s, w grupie wieloródek ok. 40 s.
EN
Cows in their first lactation usually have lower milking parameters than multiparous cows. The purpose of this study was to determine changes in milking parameters in primiparous and multiparous cows in a quarter milking system. This is preliminary research which at a later stage will indicate whether primiparous cows milked in an automatic milking system (AMS) throughout their first lactation will have better milking parameters as multiparous cows. The data for statistical analysis was collected from three dairy herds in which Lely Astronaut A4 automatic milking systems were used. In total, data from 718 cows were analysed (531 lactations of primiparous cows and 477 of multiparous cows). The data was collected over a period of four years beginning in 2012, when the automatic milking system was implemented. After eliminating visits to the milking robot which ended in refusal, we analysed 352,708 milking sessions from primiparous cows and 488,711 from multiparous cows. Multifactorial analysis of variance of the numerical data was performed using a linear model taking into account the effect of herd, lactation stage, milking year and season, and the interaction of these factors. The statistical procedure showed that all linear model components had a highly significant or significant impact on the milking parameters considered. During initial stage of lactation the duration of the stay in the milking robot in the two groups was very similar—396-398 s. During this stage the milking time was about 268 s for the primiparous cows and 280 for the multiparous cows, and the average milk yield was 8.38 kg for the former and 10.40 kg for the latter. During the final stage of lactation (after 200 days) the milking time was 214 s in the primiparous cows and 241 in the multiparous cows, with yield of 7.93 and 8.77 kg of milk, respectively. Both primiparous and multiparous cows stayed longer in the milking robot and were milked longer in the spring and winter, which can be linked to higher milk yield. In both groups of cows it took longer to milk the rear quarters; these differences amounted to about 25 s in the primiparous group and about 40 s in the multiparous group.