Ocena stanu technicznego i określenie możliwości przeprowadzenia wód wezbraniowych przez jaz na rzece Uszwicy

• Autorzy: Tarnawski M. , Michalec B.

Warianty tytułu

EN

Technical state assessment and determining potential high water conveyance by weir on the river Uszwica

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono obecny stan techniczny jazu oraz jego wpływ na warunki przepływu wód wezbraniowych. Obiektem badań jest jaz stały w km 37+300 rzeki Uszwicy w miejscowości Brzesko. Przelew jazu został wyprofilowany wg krzywej Creagera. Na odcinku oddziaływania piętrzenia jazu zlokalizowane jest ujęcie wody dla pobliskiego browaru Okocim grupy Carlsberg. Na podstawie inwentaryzacji przeprowadzonej w 2005 roku oceniono stan techniczny obiektu. Stwierdzono, że elementy betonowe konstrukcji jazu są w dobrym stanie technicznym, pomimo uszkodzeń na dolnym stanowisku, które stanowią „odskocznia” i betonowa płyta wypadu. Stwierdzono uszkodzenia powstałe na połączeniach obu tych elementów, jak również na ścianach bocznych jazu. Uszkodzenia te jednak nie wpływają na warunki przepływu wody. Poniżej płyty wypadu powstaje wybój, odsłaniając stopniowo płytę, posadowioną na podatnych na wymycie grubych piaskach i żwirach. Określono również przepustowość jazu, obliczając wydatek przelewu przy maksymalnym napełnieniu równym z koroną ścian bocznych przyczółków. Wykazano, że zbyt mała przepustowość przelewu nie gwarantuje przepływu wód miarodajnych w świetle jazu. Przepływ miarodajny, ustalony dla III klasy budowli hydrotechnicznych, wynosi Q2% = 291,34 m3·s-1. Przepływ ten nie mieści się również w korycie powyżej obiektu, powodując zatopienie terenów przyległych.

EN

The paper presents current technical state of the weir and its impact on the conditions of high water flow. Fixed weir at 37+300 km on the River Uszwica situated at Brzesko town has been the investigated object. The spillway of the weir was modeled according to Creager curve. A water intake for the nearby Okocim Brewery owned by Carlsberg company is situated within the influence of the weir damming section. The existing weir was constructed in 1913 by count Goetz. The technical state of the construction was assessed on the basis of an inventory conducted in 2005. It revealed that concrete elements of the structure are in good technical condition, despite some damage on the lower site composed of “stepping stone” and concrete slab of the outlet. Damage formed on the joints of these two elements and on the side walls of the weir does not affect water flow conditions. A scour hole has formed below the slab of the outlet which gradually uncovers the slab founded on coarse sands and gravel susceptible to washing out. Determined was also the weir capacity by computing the flow discharge for bankfull discharge of the weir equal to its side walls on the upper site. It was demonstrated that too low spillway capacity does not guarantee effective water flow in the weir gauge. The effective discharge established for the third class hydrotechnical structures is Q2%=291.34 m3·s-1. This discharge also overflows the river bed above the analyzed object causing flooding of the adjoining areas.

Słowa kluczowe

PL

rzeki; rzeka Uszwica; przepustowosc; jazy; stan techniczny; ocena stanu technicznego; przeplyw wody; warunki przeplywu; wody wezbraniowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2007
• Numer: 4/2
• Opis fizyczny: s.189-199,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Tarnawski M.

• Katedra Inżynierii Wodnej, Akademia Rolnicza w Krakowie, Al.Adama Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Michalec B.

Bibliografia

• Byczkowski A. Hydrologia. Tom I. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1996.
• Niedbała J., Michalec B., Tarnawski M. Określenie wysokości piętrzenia jazu na rzece Uszwicy w km 37+300 oraz metody kontroli stanów niskich z uwzględnieniem przepływu nienaruszalnego. Opracowanie wykonane na zlecenie Carlsberg Polska S.A., Kraków 2005.
• Operat wodno-prawny na szczególne korzystanie z wód przez Carlsberg Okocim S.A. w Warszawie na terenie Carlsberg Okocim S.A., Oddział w Brzesku. EkoNorm S.C. – Projekt nr 2004/13/3. Katowice 2004.
• Projekt strefy ochronnej ujęcia wód powierzchniowych na rzece Uszwicy w km 35+900 (Browar Okocim S.A.). ABM SOLID S.A. – Oddział Tarnów. Tarnów 2000.
• Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 20 grudnia 1996 r. w sprawie: Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane gospodarki wodnej i ich usytuowanie. Dz. U. Nr 21–1997 poz. 111.
• Sobota J. Hydraulika. Tom I i II. Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław 1994, s. 175.
• Wyznaczenie sum czasów trwania przepływów wraz z niższymi dla Uszwicy w kilometrze 32+150. IMiGW – Oddział Kraków. Biuro Prognoz Hydrologicznych. Kraków 2004.
• Zawadzki P. Stan techniczny jazów na terenie miasta Poznania. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu nr 365, seria Melioracje i Inżynieria Środowiska z. 26, 2005.