Analiza rozgałęziania się roślin lnu oleistego (Linum usitatissimum L.) z uwzględnieniem wkładu tego procesu w zmienność i współzależność cech

• Autorzy: Zajac T.

Warianty tytułu

EN

Analysis of linseed (Linum usitatissimum L.) plant branching as related to variability and interdependence of traits

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dokonano analizy procesu rozgałęziania się roślin odmian lnu oleistego - ’Hungarian Gold' i 'Opal' w poszczególnych latach wegetacji 1999-2002, różniących się przebiegiem pogody. Oceną objęto także wymiary i zmienność wybranych cech morfologicznych i strukturalnych oraz zachodzące pomiędzy nimi współzależności. W oparciu o pomiary biometryczne ustalono hierarchię pędów wewnątrz rośliny, wydzielając 4 grupy roślin: 1-pędowe, 2-pędowe, 3-pędowe i 4-pędowe. Wykazano, że intensywność procesu rozgałęziania się odmian lnu oleistego zależała głównie od wyjściowej obsady roślin młodocianych, a w pewnym stopniu od układu warunków pogodowych w miesiącach kwiecień i maj. W latach o przebiegu pogody sprzyjającym wegetacji lnu oleistego, w łanie rozgałęziało się od 23 do 40% roślin. Rozgałęzianie się lnu poza zwiększeniem jego produktywności, może utrudniać także rozwój wtórnego zachwaszczenia w łanie. W łanie obydwu odmian lnu oleistego wytworzyły się zbliżone grupy roślin o analogicznej hierarchii pędów. Położenie biosocjalne pędu w roślinie decydowało o wymiarach jego cech. Zaznaczyła się dominacja pędu głównego nad bocznymi, widoczna w odniesieniu do liczby torebek. Szczególnie duża przewaga pędu głównego nad bocznymi w zakresie liczby torebek ujawniła się u roślin o 3- i 4 pędach. Większą zmienność posiadały cechy morfologiczne pędów bocznych. Szczególnie dużą zmiennością cechowała się liczba torebek na pędzie. Pomiędzy cechami odmian lnu oleistego ujawniły się współzależności o charakterze liniowym, wykładniczym i potęgowym.

EN

Branching process of two linseed cultivars ('Hungarian Gold' and 'Opal') was analysed each year of vegetation between 1999 and 2002 characterised by different weather course. The estimation included also the extent and variability of selected morphological traits and structural traits, as well as correlation between them. On the basis of biometric measurements the hierarchy of plant shoots has been established within a plant, and four plant groups were distinguished: 1-, 2-, 3- and 4-shoot plants. It was demonstrated that the intensity of linseed branching depended mainly on young plant planting density and, to a certain extent also the weather conditions in April and May. In the years when the weather course favoured vegetation, between 23 and 40% plants per stand were branched. Beside increasing its productivity linseed branching may also inhibit a development of secondary weed infestation of the canopy. Similar plant groups with analogous shoot hierarchy formed in both linseed cultivars. Biosocial position of shoot on a plant determined the extent of its traits. A dominance of the main shoot over lateral shoots was marked, especially concerning the number of seed vessels. Particularly big prevalence of the main shoot over lateral ones was visible in 3- and 4-shoot plants. Lateral shoots had greater variability of morphological traits, especially concerning the number of seed vessels per shoot. Linear, exponential and power interdependencies between traits of linseed cultivars were also revealed.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2004
• Tom: 57
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.187-205,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zajac T.

• Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Akademia Rolnicza w Krakowie, al.Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, Polska

Bibliografia

• Anonim, 1999. Linseed breeding. Gabonatermesztesi Kutato Kft.: 15-22.
• Bazzaz F. A., Harper J. L., 1977. Demographic analysis of the growth of Linum usitatissimum. New Phytol. 78: 193-208.
• Birch C. J., Long K. E., 1990. Effects of nitrogen on the growth, yield and grain protein content of barley (Hordeum vulgare). Aust. J. Exp. Agric., 30: 237-242.
• Candrakova E., Bakula J.,2001. Vplyv hnojenia dusikom na morfologicke znaky, urodotvome prvky a urody semena lanu siatego. Acta fytotech. et zootech. 1:9-12.
• Casa R., Russell G., Lo Cascio B., Rossini F., 1999. Environmental effects on linseed (Linum usitatissimum L.) yield and growth of flax at different stand densities. Eur. J. Agron. 11: 267-278.
• Comstock V. E., Ford J. H., Beard B. H., 1963. Association among seed and agronomic characteristics in isogenic lines of flax. Crop. Sci., 3: 171-172.
• Diepenbrock W., Iwersen D., 1989. Yield development in linseed (Linum usitatissimum L.). Plant Res. Develop. 30: 104-125.
• Diepenbrock W., Leon J., Clasen K., 1995. Yielding ability and yield stability of linseed in Central Europe. Agron. J., 87: 84-88.
• Fathi G.,McDonald G. K., Lance R. C. M., 1997. Responsiveness of barley cultivars to nitrogen fertilizer. Aust. J. Exp. Agric., 37: 199-211.
• Flax Council of Canada., 1998. Growingflax: Production, management and diagnostic guide. Flax Couc. of Can. Winnipeg, MB.
• Froment M. A., Cook S. K., Booth E.J., 2000. Evaluation of linseed cultivars in England and Scotland. Tests of Agrochem. and Cult. No 21 : 27-28.
• Gilbertson O. H. G., 1990. Linseed (seed flax). Outlook on Agriculture 19: 243-249.
• Grant C. A., Dribnenki J. C. P., Bailey L. D., 1999. A comparison of the yield response of solin (cv. Linola 947) and flax (cvs. McGregor and Vimy) to application of nitrogen, phosphorus, and Provide (Penicillium bilaji). Can. J. Plant Sci.,79:527-533.
• Hocking P. J.,1995. Effects of nitrogen supply on the growth, yields components and distribution of nitrogen in Linola. J. Plant Nutr. 18: 257-275.
• Leitch M.H., Kurt O., 1999. Effects of plant growth regulators on stem extension and yield components of linseed (Linum usitatissimum L.). Jour. Agric. Sci. (Camb.) 132:189-199.
• Mikelionis S., Endriukaitis A., 2000. Linseed growing technology. Zemdirbyste, Mokslo Darbai. No.69: 96-107.
• Pawelec T., 1998. Uprawa lnu na ziemiach polskich. Postępy Nauk Rol., nr 6: 51-64.
• Pecio A., 2002. Środowiskowe i agrotechniczne uwarunkowania wielkości i jakości plonu ziarna jęczmienia browarnego. Fragmenta Agronomica. XIX, nr 4(76): 4-112.
• Podolska G., 1999. Budowa i wydajność łanu pszenicy ozimej w zależności od wybranych czynników agrotechnicznych i modelu rośliny. Rozp. hab. Pam puł. z. 116. ss. 133.
• Saeidi G., Rowland G., 1999. Seed colour and linolenic acid effects on agronomic traits in flax. Can. J. Plant Sci. 79: 521-526.
• Sankari H. S., 2000. Linseed (Linum usitatissimum L.) cultivars and breeding line as stem biomass producers. J. Agron. & Crop Sci. 184: 225-231.
• Stevenson F.C., Johnston A.M.,Beckie H. J.,Brandt S. A.,Townley-Smith L., 1998. Cattle manure as a nutrient source for barley and oilseed crops in zero and conventional tillage systems. Can. J. Plant Sci. 78 : 409-416.
• Tokarz A., 1994. Współczesne poglądy na rolę żywieniową tłuszczów. Farm. Pol. 50, nr 9: 382-391.
• Turner J. A., 1991. Linseed plant populations relative to cultivar and fertility. Asp. Appl. Biol. Production and Protection of Linseed 28: 26-30.
• Zając T., Borowiec F., Micek R, 2001. Porównanie produktywności, skladu chemicznego i profilu kwasów tłuszczowych żółtych i brązowych nasion lnu oleistego. Rośliny Oleiste, XXII : 441-453.
• Zhong X., Peng S., Sheehy J.E., Visperas R.M., Liu H., 2002. Relationship between tillering and leaf area index: quantifying critical leaf area index for tillering in rice. J. Agric. Sci., (Cambr.) 138:269-279.
• Ziemlański S., Budzyńska-Topolowska J.,1994. Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 w zapobieganiu i leczeniu miażdżycy. Czynniki Ryzyka, 2: 55-63.

Uwagi

PL