EN
Simoceratids (Idoceratinae) represent a peculiar group of Upper Jurassic ammonites typical of the Tethyan province. The earliest Idoceratinae, the genera Idoceras and Nebrodites, were thought to appear not before the uppermost Oxfordian. However, in Mid-Oxfordian strata of the Polish Jura Chain there occur some ammonites closer to Kimmeridgian nebroditids than to co-occurring perisphinctids. These forms, separated here as the subgenus Passendorferia nov. of the genus Nebrodites, most probably evolved from some Kranaosphinctes and lead to Nebrodites proper. The nominal genus of this subfamily, Idoceras Burckhardt, 1906, presumably represents a side-branch of nebroditids.
PL
Niniejsza praca dotyczy pochodzenia „simocerasów”, górnojurajskich amonitów uważanych za charakterystyczne dla prowincji medyterańskiej (= tetydzkiej) już od czasów Neumayra (1872) i Uhliga (1911). Pochodzenie tej grupy i jej pozycja taksonomiczna wciąż pozostają niejasne, głównie ze względu na szczupłość materiału. Powszechnie przyjmuje się obecnie, że po raz pierwszy przedstawiciele tej grupy, amonity z rodzaju Idoceras Burckhardt, 1906, pojawiają się w najwyższym oksfordzie, a wkrótce po nich, w kimerydzie pojawiają się amonity z rodzaju Nebrodites Burckhardt, 1912. Jednakże w utworach środkowego oksfordu Jury Polskiej znaleziono kilkanaście form bliższych kimerydzkim nebroditom niż współwystępującym perysfinktom. Dla form tych wyróżniono nowy podrodzaj rodzaju Nebrodites, Passendorferia subgen. nov., obejmujący gatunki N. (P.) teresiformis sp. n., N. (P.) ziegleri sp. n., N. (P.) cf. uptonioides (Enay, 1966), i N. (P.) birmensdorfensis (Moesch). Amonity z tego podrodzaju najprawdopodobniej wywodzą się od pewnych gatunków rodzaju Kranaosphinctes Buckman, 1921, takich jak Perisphinctes (Kranaosphinctes) cyrilli Neumann i P. (K.) methodii Neumann. Te ostatnie gatunki wraz z Perisphinctes birmensdorfensis (Moesch) włączane były uprzednio przez Neumanna (1909, p. 24) do „Simoceroiden-Gruppe”. Gatunek Perisphinctes birmensdorfensis (Moesch) był ponadto jeszcze przez kilku innych autorów wiązany z simocerasami. Amonity z podrodzaju Passendorferia nov. reprezentują najprawdopodobniej przodków nebroditów właściwych. Wątpliwości wiążą się z faktem, że nebrodity właściwe były uprzednio dwukrotnie cytowane z utworów oksfordzkich poziomu Peltoceras transversarium z Karpat (Neumayr, 1871, 1872; patrz także Birkenmajer, 1963, p. 48) i z Afryki Północnej (Spath, 1913). Gdyby tak wczesne występowanie nebroditów właściwych zostało potwierdzone, oznaczałoby to, że amonity z podrodzaju Passendorferia nov. reprezentują starszą, mniej zaawansowaną grupę nebroditów, oraz że wyodrębnienie się podrodziny Idoceratinae nastąpiło już w dolnym Oksfordzie, albo nawet już w keloweju. Pochodzenie rodzaju Idoceras Burckhardt, 1906, jest mniej jasne. Przypuszczalnie wywodzi się on z górnooksfordzkich rzadko-żebrowanych amonitów z grupy „Perisphinctes” birmensdorfensis (Moesch).
RU
В работе рассматривается происхождение „симоцерасов” - верхнеюриских аммонитов, считающихся характерными формами средиземноморской (= тетид-ской) провинции еще со времени Неймайра (1872) и Улига (1911). Происхождение этой группы и ее таксономическая позиция до сих пор окончательно не выяснены, главным образом из-за скудности материала. В настоящее время общепринят взгляд, что впервые представители этой группы - аммониты рода Idoceras Burckhahdt, 1906, появились в верхах oксфорда, а вскоре после них, в кимери-дже, появились аммониты рода Nebrodites Burckhardt, 1912. Однако в среднеоксфордских отложениях Польской Юры было найдено несколько форм, более сходных с кимериджскими небродитами, чем с сопровождающими их перисфинк-тами. Эти формы отнесены к новому подроду рода Nebrodites - Passendorferia subgen. nov., с видами: N. (Р.) teresiformis sp. n., N. (P.) ziegleri sp. n., N. (P.) cf. uptonioides (Enay), 1966) и N. (P.) birmensdorfensis (Moesch). Аммониты этого подрода выводятся, по всей вероятности, из некотороых видов рода Kranaosphinctes Buckman, 1921, таких как Perisphinctes (Kranaosphinctes) cyrilli Neuman и P. (K.) methodii Neumann. Последние виды, совместно с Perisphinctes birmensdorjensis (Moesch), включались ранее Нейманном (1909, с. 24) в „Simoceroiden-Gruppe”. Вид Perisphinctes birmensdorjensis (Moesch), кроме того, другими исследователями относился к симоцерасам. Аммониты подрода Passendorferia nov. являются, вероятно, предками настоящих небродитов. Сомнения вызваны тем, что настоящие небродиты до этого дважды упоминались в связи с оксфордскими отложениями зоны Peltoceras transversarium в Карпатах (Неймайр, 1871, 1873; см. также Виркенмайер, 1963, с. 48) и в Северной Африке (Спат, 1913). Подтверждение такого раннего появления настоящих небродитов будет обозначать, что аммониты подрода Passendorferia nov. представляют более древнюю, менее развитую группу небродитов и что обособление подсемейства Idoceratinae произошло уже в раннем oксфорде или даже в келловее. Происхождение рода Idoceras Burckhardt, 1906, менее ясно. По всей вероятности, он происходит от верхнеоксфордских редкоребристых аммонитов группы „Perisphinctes” birmensdorfensis (Moesch).