Sztuczne urządzenia wodne jako przyrodniczo niedoceniane siedliska występowania zagrożonych gatunków ryb - przykład piskorza Misgurnus fossilis na obszarze Natura 2000 Pradolina Bzury-Neru PLH100006

• Autorzy: Pyrzanowski K. , Zieba G. , Przybylski M.

Warianty tytułu

EN

Artificial drainage ditches as undervalued habitats of threatened fish species - a case of weatherfish Misgurnus fossilis in the Natura 2000 site ‘Pradolina Bzury-Neru PLH100006’

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pradolina Bzury-Neru jest jednym z niewielu obszarów na terenie Polski, gdzie liczebność piskorza znacznie przekracza wartości referencyjne przyjmowane jako wystarczające do uznania stanu populacji za właściwy (FV). W sieci kanałów melioracyjnych pradoliny piskorz osiągał wysokie zagęszczenia (1 os./m2 cieku). Typowymi miejscami występowania piskorza są niedoceniane i pomijane w badaniach faunistycznych sztuczne urządzenia wodne, takie jak kanały i rowy melioracyjne, które odgrywają ważną rolę w stabilizacji populacji i stanowią obecnie najcenniejsze siedliska dla tego gatunku. Podstawowe znaczenie dla ochrony populacji piskorza ma przede wszystkim utrzymanie jego siedlisk w stanie niezmienionym oraz zaniechanie działań, które mogą powodować ich niszczenie i zabijanie osobników.

EN

The Natura 2000 area "Pradolina Bzury-Neru" is one of the few recognized places in Poland where the density of weatherfish Misgurnus fossilis is extremely high. The values often exceed the threshold of 1 individuals2 of a watercourse, being sufficient to recognize the state of the local population as favourable (FV) (Fig. 1). In general, the typical habitats that are useful for weatherfish are stagnant water reservoirs and watercourses, such as artificial canals and drainage ditches, with the latter type playing the most important role in the stabilization of weatherfish populations at the studied sites. Artificial watercourses are usually undervalued and ignored in aquatic faunal research. Restriction of the drainage maintenance work can contribute to the protection of weatherfish habitats and even reduce the direct harm to specimens of the fish at dredged canals' sections, thus contributing to the protection of the species.

Słowa kluczowe

PL

urzadzenia wodne; urzadzenia melioracyjne; kanaly melioracyjne; rowy melioracyjne; siedliska przyrodnicze; wystepowanie; ryby; gatunki zagrozone; piskorz; Misgurnus fossilis; Pradolina Bzury-Neru; obszary Natura 2000

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2015
• Tom: 71
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.266-272,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Pyrzanowski K.

• Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców, Uniwersytet Łódzki, ul. Banacha 12/16, 90-237 Łódź

autor

Zieba G.

• Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców, Uniwersytet Łódzki, ul. Banacha 12/16, 90-237 Łódź

autor

Przybylski M.

• Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców, Uniwersytet Łódzki, ul. Banacha 12/16, 90-237 Łódź

Bibliografia

• Backiel Т., Penczak Т. 1989. The Fish and Fisheries in the Vistula River and its Tributary, the Pilica River. W: Dodge D.P. (red.). Proceedings of the International Large River Symposium. Honey Harbour, Ontario, Canada, 14-21 September 1986, Canadian Special Publication of Fisheries and Aquatic Sciences., 106: 488-503.
• Boroń A. 2000. Piskorz. W: Brylińska M. (red.). Ryby słodkowodne Polski. PWN, Warszawa: 347-350.
• Boroń A., Kotusz J., Przybylski M. 2002. Koza, koza złotawa, piskorz, śliz. Wydawnictwo IRŚ, Olsztyn: 55-68.
• Czarnecka H. (red.) 2005. Atlas podziału hydrograficznego Polski. Seria Atlasy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Wydawnictwa IMGW, Warszawa.
• Drozd В., Kouřil., Blaha M., Hamackova J. 2009. Effect of temperature on early life history in weatherfish, Misgurnus fossilis (L. 1758). Knowledge & Management of Aguatic Ecosystems, 392, 04, DOI: 10.1051/kmae/2009010.
• Dyrektywa 1992. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory.
• Geldhauser F. 1992. Die kontrollierte Vermehrung des Schlammpeitzgers (Misgurnus fossilis, L.). Fischer 8c Teichwirt 43 (1): 2-6.
• Głowaciński Z. 2001. Polska czerwona księga zwierząt. PWRiL, Warszawa.
• Kopeć D., Halladin-Dąbrowska A., Chmielecki В., Kucharski L. 2008. Human impact on wetland flora of the Warsaw-Berlin proglacial valley. Biodiversity: Research and Conservation, 9-10: 57-62.
• Kostrzewa J. 1999. Szansa dla Neru. Aura 12: 16-17.
• Kostrzewa J., Penczak Т. 2002. Stan ichtiofauny dorzecza Neru i perspektywy jej restytucji. W: Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2001 roku. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź: 100-102.
• Kucharski L., Kopeć D., Janiszewski Т., Wojciechowski Z. 2014. Znaczenie Pradoliny dla zachowania różnorodności biologicznej środkowej Polski. W: Kucharski L., Kopeć D. (red.). Pradolina Bzury-Neru. Monografia przyrodnicza obszaru Natura 2000. Towarzystwo Przyrodników Ziemi Łódzkiej, Łódź: 87-90.
• Kucharski L., Kopeć D., Traut-Seliga A., Wojciechowski Z., Rachalewska D., Tończyk G. 2013. Pradolina Bzury-Neru. W: Kurowski J. (red.). Obszary NATURA 2000 w województwie łódzkim. RDOŚ w Łodzi, Łódź: 76-78.
• Mazurkiewicz J. 2012. Piskorz Misgurnus fossilis. W: Makomaska-Juchiewicz M„ Baran P. (red.). Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część III. GIOŚ, Warszawa: 171-185.
• Mazurkiewicz J., Golski J., Sobieszczyk P. 2012. Piskorz Misgurnus fossilis (1145). W: Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000. Wyniki monitoringu. GIOŚ, Warszawa.
• Penczak T. 1967. Biologiczne i techniczne podstawy połowu ryb stałym prądem elektrycznym. Przegląd Zoologiczny, 11: 114-131.
• Penczak T. 1968. Ichtiofauna rzek Wyżyny Łódzkiej i terenów przyległych. Część la. Hydrografia i rybostan Bzury i dopływów. Acta Hydrobiologica 10 (4): 471-497.
• Penczak Т. 1975. Ichthyofauna of the catchment area of the River Ner and perspectives of its restitution in connection with the erection of a collective sewage treatment plant for the Agglomeration of the City of Łódź. Acta Hydrobiologica 17 (1): 1-20.
• Penczak Т., Kruk A., Grabowska J., Śliwińska A., Koszaliński H., Zięba G., Tybulczuk S., Galicka W., Marszał L. 2010. Wpływ stopniowej poprawy jakości wody w rzece Ner na regenerację ichtiofauny. Roczniki Naukowe PZW 23: 97-117.
• Penczak Т., Kruk A., Marsza! L., Galicka W., Tybulczuk S., Tszydel M. 2012. Regeneracja ichtiofauny Bzury i Neru po ograniczeniu dopływu zanieczyszczeń przemysłowych. Roczniki Naukowe PZW 25: 85-93.
• Penczak Т., Kruk A., Koszaliński H., Zięba G. 2000. Ichtiofauna rzeki Bzury. Roczniki Naukowe PZW 13: 23-33.
• Rozporządzenie 2014. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 roku w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz.U. poz. 1348.
• SDF 2013. Standardowy Formularz Danych dla obszaru Natura 2000 Pradolina Bzury-Neru PLH 100006. GDOŚ, Warszawa.
• Skóra M. 2014. Nowe stanowisko piskorza Misgur-nus fossilis w dorzeczu Redy i propozycje jego ochrony. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 70 (2): 178-184.
• Witkowski A., Kotusz J. 2008. Stan ichtiofaunistycz-nych badań inwentaryzacyjnych rzek Polski. Roczniki Naukowe PZW 21: 23-60.
• Witkowski A., Kotusz J., Przybylski M. 2009. Stopień zagrożenia słodkowodnej ichtiofauny Polski: Czerwona lista minogów i ryb - stan 2009. Chrońmy Przyrodę Ojczysta 65 (1): 33-52.
• Zięba G. 2006. Struktura zespołów ryb systemu rzeki Bzury na tle czynników środowiskowych. Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców, Uniwersytet Łódzki (praca doktorska).
• Zięba G., Marszał L., Janie B. 2014. Ryby i minogi. W: Kucharski L., Kopeć D. (red.). Pradolina Bzury-Neru. Monografia Przyrodnicza Obszaru Natura 2000. Towarzystwo Przyrodników Ziemi Łódzkiej, Łódź: 31-34.
• Ziułkiewicz M. 2014. Warunki wodne. W: Kucharski L., Kopeć D. (red.). Pradolina Bzury-Neru. Monografia przyrodnicza obszaru Natura 2000. Towarzystwo Przyrodników Ziemi Łódzkiej, Łódź: 27-29.