Wzrost różnorodności gatunkowej chrobotków jako efekt rębni zupełnej na ubogich siedliskach borowych

• Autorzy: Stefanska-Krzaczek E. , Faltynowicz W.

Warianty tytułu

EN

Increase of Cladonia species diversity as a consequence of clear-cutting in nutrient-poor forest sites

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Clear−cutting impacts site conditions seriously. However, in nutrient−poor sites the effects of stand removal can be minor than in nutrient−rich sites. The aim of this work was to assess whether the clear−cut can improve species diversity of ground Cladonia species, which decline has been observed in forest communities. In stands of different age classes (10, 11−20, 21−40, 41−60, 61−80, 81 years) in the Przymuszewo Forest District (northern Poland) ground Cladonia species and their cover were recorded on research plots (10×15 m). A total of 24 species were identified in the study area. There were more Cladonia species and they were more abundant in young stands (<20 years old) than in stands older than 60 years. Nine species are significantly more frequent and demonstrated high fidelity in young stands and only one was characteristic for old stands. Composition of Cladonia species depended primarily on stand age and subsequently on canopy or bryophyte cover. In nutrient−poor sites clear−cutting is favourable for Cladonia species diversity.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; siedliska borowe; siedliska oligotroficzne; rebnie zupelne; drzewostany sosnowe; chrobotek; Cladonia; wystepowanie; roznorodnosc gatunkowa

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2013
• Tom: 157
• Numer: 12
• Opis fizyczny: s.929-936,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Stefanska-Krzaczek E.

• Katedra Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej, Uniwersytet Wrocławski, ul.Kanonia 6/8, 50-328 Wrocław

autor

Faltynowicz W.

• Katedra Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej, Uniwersytet Wrocławski, ul.Kanonia 6/8, 50-328 Wrocław

Bibliografia

• Chojnacka−Ożga L., Ożga W. 1999. Warunki termiczne w strefie przejściowej między lasem i terenem otwartym. Sylwan 143 (6): 11−17.
• Cieśliński S. 1979. Udział oraz rola diagnostyczna porostów naziemnych w zbiorowiskach roślin naczyniowych Wyżyny Kielecko−Sandomierskiej i jej pobrzeży. Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Kielce.
• Ellenberg H., Weber H., Düll R., Wirth V., Werner W., Paulißen D. 1992. Zeigerwerte von Pflanzen in Mitteleuropa. Scripta Geobotanica 18: 5−258.
• Dzwonko Z. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Instytut Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydawnictwo Sorus, Poznań – Kraków.
• Fałtynowicz W. 1980. Zmiany we florze porostów naziemnych w zależności od wieku nasadzeń sosnowych na siedlisku Cladonio−Pinetum. Zeszyty Naukowe Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UG, Biologia 2: 81−90.
• Fałtynowicz W. 1986. The dynamics and role of lichens in a managed Cladonia−scotch pine forest (Cladonio−Pinetum). Monographiae Botanicae 69: 5−96.
• Fałtynowicz W. 2003. The lichens, lichenicolous and allied fungi of Poland – an annotated checklist. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science, Kraków.
• Fałtynowicz W. 2006. Porosty w lasach Polski – znaczenie, zagrożenie, ochrona. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo−Leśnej 14: 193−200.
• Gorzelak P. 2009. Nowe stanowisko widlicza spłaszczonego Diphasiastrum complanatum L. (Lycopodiaceae) na Dolnym Śląsku i możliwości jego ochrony z punktu widzenia leśnika. Acta Botanica Silesiaca 4: 125−133.
• Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Lepš J., Šmilauer P. 1999. Multivariate analysis of ecological data. Faculty of Biological Sciences, University of South Bohemia, České Budějovice.
• Lepš J., Šmilauer P. 2003. Multivariate analysis of ecological data using CANOCO. Cambridge University Press.
• Matuszkiewicz W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Matuszkiewicz J. M. 2007a. Ewolucja zbiorowisk borów suchych i świeżych na gruntach porolnych w Nadleśnictwie
• Wielbark. W: Matuszkiewicz J. M. [red.]. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. PAN, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa, Monografie 8: 143−165.
• Matuszkiewicz J. M. [red.]. 2007b. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. PAN, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa, Monografie 8: 1−96.
• Matuszkiewicz J. M. 2007c. Przemiany borów suchych i świeżych w zachodniej części Borów Tucholskich. W: Matuszkiewicz J. M. [red.]. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. PAN, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa, Monografie 8: 96−116.
• Matuszkiewicz J. M. 2007d. Zmiany w zbiorowiskach borów sosnowych w rezerwacie „Czarnia” w Puszczy Kurpiowskiej. W: Matuszkiewicz J. M. [red.]. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. PAN, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa, Monografie 8: 165−176.
• Matuszkiewicz J. M., Lorens B. 2007. Przemiany borów sosnowych w Roztoczańskim Parku Narodowym w ciągu półwiecza. W: Matuszkiewicz J. M. [red.]. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. PAN, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa, Monografie 8: 371−386.
• Orzechowski M. 2007. Przemiany zbiorowisk leśnych Puszczy Kozienickiej od czasu badań Ryszarda Zaręby. W: Matuszkiewicz J. M. [red.]. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. PAN, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa, Monografie 8: 504−553.
• Okland T., Rydgren K., Okland R. H., Storaunet K. O., Rolstad J. 2003. Variation in environmental conditions, understorey species number, abundance and composition among natural and managed Picea abies forest stands. Forest Ecology and Management 177: 17−37.
• Pawłowski B. 1972. Skład i budowa zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania. W: Szafer W., Zarzycki K. [red.]. Szata roślinna Polski. Tom.1. PWN, Warszawa. 237−269.
• Prescott C. E. 1997. Effects of clearcuttings and alternative silvicultural systems on rates of decomposition and nitrogen mineralization in a coastal montane coniferous forest. Forest Ecology and Management 95: 253−260.
• Puchalski T., Prusinkiewicz Z. 1990. Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego. PWRiL, Warszawa.
• Rutkowski P. 2009. Natura 2000 w leśnictwie. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
• Sewerniak P., Bednarek R., Szymańska A. 2011. Ekspozycja stoków wydm w Kotlinie Toruńskiej a wybrane elementy ekosystemu boru sosnowego – wstępne wyniki badań. Leśne Prace Badawcze 72 (1): 37−46.
• Solon J. 2007. Przemiany zbiorowisk leśnych Kampinoskiego Parku Narodowego w ciągu 80 lat. W: Matuszkiewicz J. M. [red.]. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. PAN, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa, Monografie 8: 290−343.
• Stanisz A. 2006. Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. Tom 1. Statystyki podstawowe. Statsoft, Kraków.
• Stefańska E. 2006. Zmiany składu gatunkowego fitocenoz w przebiegu sukcesji wtórnej na siedlisku boru świeżego w Borach Dolnośląskich. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią B 55: 105−117.
• Stefańska E. 2007. Wskaźniki siedlisk boru świeżego i mieszanego świeżego w borach sosnowych Polski południowo−zachodniej. W: Anderwald D. [red.]. Siedliska i gatunki wskaźnikowe w lasach. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo−Leśnej 16: 141−152.
• Stefańska−Krzaczek E. 2011. Plant communities of Scots pine stands in the south−eastern part of the Bory Dolnośląskie forest (SW Poland). Acta Botanica Silesiaca, Monographiae 6: 1−98.
• Stefańska−Krzaczek E. 2012a. Fitocenozy borów sosnowych na tle zmian powierzchni mezotroficznych siedlisk borowych na przykładzie Nadleśnictwa Bolesławiec. Leśne Prace Badawcze 73 (2): 107−119.
• Stefańska−Krzaczek E. 2012b. Species diversity across successional gradient of managed Scots pine stands in oligotrophic sites (SW Poland). Journal of Forest Science 58 (8): 345−356.
• Tichý L. 2002. JUICE, software for vegetation classification. Journal of Vegetation Science 13: 451−453.
• Tichý L., Holt J., Nejezchlebová M. 2010. JUICE program for management, analysis and classification of ecological data. 2nd Edition of the Program Manual. 2nd part. Vegetation Science Group, Masaryk University Brno, Czech Republic.
• Wilkoń−Michalska J., Lipnicki L., Nienartowicz A., Deptuła M. 1998. Rola porostów w funkcjonowaniu borów sosnowych. W: Czyżewska K. [red.]. Różnorodność biologiczna porostów. Uniwersytet Łódzki, Katedra Botaniki & Polskie Towarzystwo Botaniczne, Sekcja Lichenologiczna. 103−121.
• Zielony R., Kliczkowska A. 2012. Regionalizacja przyrodniczo−leśna Polski 2010. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa.