PL
Orzechy posiadają liczne właściwości i wartości odżywcze, dostarczają cenne nienasycone kwasy tłuszczowe oraz związki bioaktywne obejmujące tokoferole, fitosterole, związki polifenolowe, witaminę E, witaminy z grupy B oraz składniki mineralne. Ze względu na dużą ilość białka są bardzo ważnym elementem w diecie wegetarian. W pracy przedstawiono charakterystykę orzechów arachidowych, brazylijskich, laskowych, makadamia, migdałów, nerkowca, pekan, pistacji, orzechów włoskich oraz otrzymywanych z nich olejów. Omówiono światową produkcję orzechów oraz przedstawiono skład chemiczny oraz zastosowanie olejów z różnych rodzajów orzechów. Wśród analizowanych olejów najwyższą zawartością jednonienasyconych kwasów tłuszczowych odznacza się olej z orzechów brazylijskich i migdałów (> 80%). Oleje z orzechów włoskich i nerkowca zawierają najwyższą koncentrację wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (odpowiednio 69% i 51%). Najkorzystniejszym stosunkiem kwasu linolowego do α-linolenowego oznacza się olej z orzechów włoskich, zaś najmniej korzystnym stosunkiem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych charakteryzują się olej z orzechów brazylijskich (214:1) oraz olej migdałowy (134:1).
EN
Nuts are nutrient dense foods with complex matrices rich in unsaturated fatty and other bioactive compounds: tocopherols, phytosterols, phenolic compounds, vitamin E, B vitamins and minerals. Due to substantial amounts of protein, nuts serve an important partof vegetarian's diet. This review examines nutritional value of several nuts, namely peanuts, brazil, hazelnuts, macadamia nuts, almonds, cashews, pecans, pistachios and walnuts, and oils derived therefrom. The present report gathersworld productionstatistics ofnuts, summarizes the chemical composition and uses of various nut oils. Among analysed nut oils, brazil nut oil and hazelnut oil contain the highest level of monounsaturated fatty acids (>80%). Walnut oil (69%) and pecan nut oil (51%) contain the highest concentration of polyunsaturated fatty acids (69% and 51%, respectively). The most favourable linoleic acid to α-linolenic acid ratio is present in walnut oil (4:1), while the least favourable ratio of these essential fatty acids is present in brazil nut oil (214:1) and almond oil (134:1).