EN
It was attempted to study the effect of stand density on the stem form of Scots pine trees. To estimate stand density the index SDI of Reineke (1933) was used. The analyses carried out showed that the stand density index has no significant effect on values of breast height and specific form factors. The detailed analysis of the stem form curve permitted to conclude that stand density affects the form of the top part of the stem profile. Trees in stands of low density in comparison with trees in stands of high density are characterized by lower values of relative diameters in the top part of the stem, especially in the range from 0.7 to 0.9 of the tree height. However, differences in stem profiles of trees from stands of different density are significant only in the range from 0.82 to 0.89 of the relative height. Using the stand density index in the empirical equation for determination of volume does not increase its accuracy.
PL
W pracy podjęto próbę zbadania wpływu zagęszczenia drzewostanu na kształt strzał sosny pospolitej. Do oceny zagęszczenia drzewostanu zastosowano wskaźnik SDI opracowany przez Reinkego (1933). Przeprowadzone analizy wykazały, że wskaźnik zagęszczenia drzewostanu nie wpływa istotnie na wartości pierśnicowej i właściwych liczb kształtu. Szczegółowa analiza przebiegu krzywej morfologicznej strzały pozwoliła na ustalenie, że zagęszczenie drzewostanu decyduje o kształcie wierzchołkowej części przekroju podłużnego strzały. Drzewa w drzewostanach o mniejszym zagęszczeniu, w porównaniu z silnie zagęszczonymi, charakteryzują się mniejszymi wartościami grubości względnych w wierzchołkowej części strzały, a szczególnie w zakresie od 0,7 do 0,9 wysokości drzewa. Różnice w przebiegu krzywych morfologicznych drzew pochodzących z drzewostanów o różnym zagęszczeniu są jednak istotne jedynie w zakresie od 0,82 do 0,89 wysokości względnej strzały. Zastosowanie wskaźnika zagęszczenia we wzorze empirycznym do kreślania miąższości nie wpływa na zwiększenie jego dokładności.