Ocena wpływu różnych poziomów agrotechniki na zawartość błonnika i beta-glukanów w ziarnie wybranych odmian jęczmienia jarego

• Autorzy: Cieslik E. , Pisulewska E. , Kidacka A. , Witkowicz R.

Warianty tytułu

EN

The influence of different levels of agricultural technology on the content of dietary fibre and beta-glucans in grain of some spring barley varieties

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była ocena wpływu dwóch stosowanych w doświadczeniach poziomów agrotechniki, w tym nawożenia azotem, na zawartość błonnika pokarmowego i β- glukanów w ziarnie wybranych odmian jęczmienia. Materiał badawczy stanowiło ziarno 10 odmian jęczmienia jarego: 3 odmiany browarne (Blask, Marthe, Stratus) oraz 7 odmian przeznaczonych dla przemysłu spożywczego lub paszowego (Antek, Atico, KWS Olof, Nagradowicki, Rubinek, Skarb, Suweren). Dwuczynnikowe doświadczenie polowe (split-plot) przeprowadzono w latach 2010-2011 w Zakładzie Hodowlano-Produkcyjnym Małopolskiej Hodowli Roślin w Polanowicach koło Krakowa. Pierwszy czynnik badawczy stanowiły odmiany a drugim były 2 poziomy agrotechniki: A1 (NPK 10/20/50 kg·ha-1) i A2 (dodatkowe nawożenie N w ilości 20 kg·ha-1 oraz fungicydy Amistar 250 EC+ Tilt Turbo stosowane w fazie strzelania w źdźbło w dawkach odpowiednio 0,6+0,6 1·ha-1 w fazie kłoszenia, a także regulator wzrostu Cerone 280 SL w dawce 0,75 1·ha-1zastosowany pod koniec fazy strzelania w źdźbło). Porównywane odmiany jęczmienia jarego różniły się istotnie zarówno zawartością w ziarnie błonnika pokarmowego, jak i β-glukanów. Odmiany browarne charakteryzowały się niższym średnim poziomem błonnika oraz β-glukanów niż odmiany jęczmienia przeznaczonego dla przemysłu spożywczego lub paszowego. Najniższą średnią zawartość błonnika pokarmowego stwierdzono w ziarnie jęczmienia odmiany browarnej Marthe. Wykazano istotną korelację pomiędzy zawartością błonnika pokarmowego a poziomem β-glukanów w ziarnie jęczmienia jarego. Nie potwierdzono zróżnicowania zawartości błonnika pokarmowego w jęczmieniu w zależności od stosowanych poziomów agrotechniki. Stwierdzono natomiast istotny wpływ technologii uprawy na zawartość β-glukanów.

EN

The aim of the study was to evaluate the impact of two different levels of agricultural technology used in trials, including the level of N fertilisation, on the content of dietary fibre and β-glucans in grain of some varieties of spring barley. The research material was grain of 10 varieties of spring barley: 3 varieties for brewing (Blask, Marthe, Stratus) and 7 varieties intended for food or feed industry (Antek, Atico, KWS Olof, Nagradowicki, Rubinek, Skarb, Suweren). Twofactor field experiment (split-plot) was conducted in growing seasons in 2010-2011 at the Institute of Cultivation and Production of Malopolska Plant Growing Company, Polanowice near Krakow. The first experimental factor consisted of the varieties and the second were 2 levels of agricultural technology: A1 (10/20/50 NPK kg h-1) and A2 (additional N fertilization in amount of 20 kg.h-1 and fungicides Amistar 250 EC+ Tilt Turbo used in the shooting phase doses 0.6 + 0.6 1 ha-1 in the earing phase, as well as growth regulator Cerone 280 SL at a dose of 0.75 1 ha-1 applied in the late phase of shooting). The compared spring barley varieties were significantly different both in the grain content of dietary fibre as well as in the β-glucans content. The brewery varieties had a lower average level of fibre and β-glucans than the varieties of barley intended for food or feed industry. The lowest average content of dietary fibre was found in grain of barley from the brewery variety Marthe. The significant correlation between the content of dietary fibre and level of β-glucans in grain of spring barley was found. Differentiation of the content of dietary fibre in barley depending of the levels of agricultural technology applied was not confirmed. Whereas, a significant impact of cultivation technology on the content of β-glucans was observed.

Słowa kluczowe

PL

agrotechnika; zabiegi agrotechniczne; nawozenie azotem; jeczmien jary; ziarno; odmiany roslin; blonnik pokarmowy; zawartosc blonnika pokarmowego; beta-glukany; zawartosc beta-glukanu

EN

agricultural engineering; agrotechnical treatment; nitrogen fertilization; spring barley; grain; plant cultivar; dietary fibre; dietary fibre content; beta-glucan; beta-glucan content

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2014
• Tom: 21
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.17-26,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Cieslik E.

• Katedra Technologii Gastronomicznej i Konsumpcji, Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy im.H.Kołłątaja w Krakowie, ul.Balicka 122, 30-149 Kraków

autor

Pisulewska E.

• Zakład Szczegółowej Uprawy Roślin, Wydział Rolniczo-Ekonomiczny, Uniwersytet Rolniczy im.H.Kołłątaja w Krakowie, al.Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

autor

Kidacka A.

• Małopolska Hodowla Roślin HBP sp.z.o.o., ul.Zbożowa 4, 30-002 Kraków

autor

Witkowicz R.

• Zakład Szczegółowej Uprawy Roślin, Wydział Rolniczo-Ekonomiczny, Uniwersytet Rolniczy im.H.Kołłątaja w Krakowie, al.Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

Bibliografia

• AOAC International, 2003. Total dietary fiber in foods, and food products, enzymatic-gravimetric method. In: Official Methods of Analysis of AOAC International. Ed. W. Horwitz. Gaithersburg, MD, USA.
• Bichoński A., Pecio A., Radecki-Pawlik A., 2003. Wpływ chemicznej ochrony jęczmienia browarnego odmiany Rudzik na zawartość β-glukanów w brzeczce. Biuletyn IHAR, 230, 311-316.
• Czarnecki Z., Czarnecka M., Śpiewak A. 2004. Zmiany wysokocząsteczkowych β-glukanów i aktywności β-glukanazy w procesie słodowania jęczmienia browarnego. Acta Sci. Pol. Technologia Alimentaria, 3(2), 137-146.
• Jasińska I., Kołodziejczyk P., Michniewicz J., 2006. Ziarno żyta potencjalne źródło składników prozdrowotnych w diecie. Żywność. Nauka Technologia Jakość, 47, 2, 85-91.
• Jurczyńska E., Saczko J., Kulbacka J., Kawa-Rygielska J., Błażewicz J., 2012. Beta-glukan, jako naturalny antykarcynogen. Pol. Merk. Lek., XXXIII, 196, 217.
• Kawka A., 1999. Lipidy ziarna jęczmienia - zawartość, rozmieszczenie i skład frakcyjny. Postępy Nauk Rolniczych. 46/51, 51-58.
• Kawka A., 2004. Jęczmień i jego produkty. Charakterystyka, otrzymywanie i wykorzystanie w żywieniu człowieka. Rocz. Rozpr. Nauk., AR Poznań, 342, 1-78.
• Kawka A., 2010. Współczesne trendy w produkcji piekarskiej – wykorzystanie owsa i jęczmienia jako zbóż niechlebowych. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 3 (70), 25 - 43.
• Koziara W., Panasiewicz K., Sulewska H.,2006. Efekty nawożenia azotem jęczmienia jarego w warunkach pól niedeszczowanych i deszczowanych. Pamiętnik Puławski, 142, 216-224.
• Metoda standardowa ICC Nr 166, Megazyme, 2011.
• Michniewicz J., Gąsiorowski H. 1994. B-glukany zbóż – ich rola w przemyśle i żywieniu człowieka. Post. Nauk Rol. 1/94, 41-49.
• Michniewicz J., Kołodziejczyk P., Nadolińska J., Anioła J., Lichnowska A. 1998. Ocena zawartości różnych form nieskrobiowych polisacharydów. Przegl. Zboż. Młyn., 5, 14-17.
• Mougiakos C, Dylewicz P., Kawka A., Gąsiorowski H., Jezierska M., 1999. Wpływ wysokobłonnikowego produktu z jęczmienia na profil lipidowy u pacjentów z hypercholesterolemią po zawale serca. Czynniki Ryzyka, 23, 49-52.
• Noworolnik K., Leszczyńska D., 2000. Reakcja odmian jęczmienia na poziom nawożenia azotem. Biul. IHAR 214: 163-166.
• Podpora B., Świderski F., 2010. Preparaty żywnościowe otrzymywane z odpadowych drożdży pofermentacyjnych, jako przykład innowacji, Post. Tech. Przetw. Spoż., 1; 95-99.
• StatSoft, 1997. Statistica dal Windows (Tom I). Ogólne konwencje i statystyki I.
• Waszkiewicz-Robak B., Karwowska W., Świderski F. 2005. Beta-Glukan jako składnik żywności funkcjonalnej. Bromat. Chem. Toksykol., XXXVIII, 3, 301-306.
• Wołoch R., Pisulewski P.M., 2003. Wpływ mąki otrzymanej z ziarna nieoplewionych i oplewionych formjęczmienia i owsa na profil lipidowy surowicy krwi szczurów. Biuletyn IHAR, 229, 271-281.
• Zbroszczyk T., Nowak W., 2009. Wpływ poziomu ochrony i nawożenia azotem na plonowanie i skład chemiczny ziarna kilku odmian jęczmienia jarego pastewnego Część II. Skład chemiczny. Biuletyn IHAR, 251, 145-152.