Współzawodnictwo sportowe w ruchu spartakiadowym w Polsce na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku

• Autorzy: Pedraszewska-Soltys B.

Warianty tytułu

EN

Sports competition in Spartakiad Movement on the Verge of the 60s and 70s of 20th Century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W okresie PRL cechą charakterystyczną dla sportu była masowość. Ówczesne władze stosowa-ły różnorakie zabiegi zmierzające do upowszechniania tej dziedziny wśród społeczeństwa. Pomi-mo wielu odgórnych rozporządzeń, czy też powszechnie głoszonych haseł, motywujących do uprawiania szeroko pojętej aktywności fizycznej, stawiano na sport wyczynowy, który stanowił doskonały nośnik dla informacji propagandowej, starającej się zakłamać ówczesną rzeczywistość. Osiągane rezultaty miały świadczyć o powszechnym uprawianiu kultury fizycznej. W celu upowszechniania sportu, turystyki i rekreacji stosowano wiele zabiegów zmierzających do propagowania tych dziedzin wśród całej populacji, niezależnie od wieku. Wydaje się, że naj-skuteczniejszym sposobem było organizowanie i werbowanie do uczestnictwa w imprezach spor-towo-rekreacyjnych. Spośród wielu zawodów o charakterze lokalnym i ogólnopolskim czołowe miejsce zajmowały spartakiady. Stanowiły one największe masowe imprezy sportowe w Polsce. Według ówczesnych czołowych działaczy sportowych, spartakiada była ukoronowaniem rywali-zacji w trzyletnim cyklu, nosząc miano „fundamentu sportu masowego”. Wiodącą ideą było uspor-towienie młodzieży na drodze rozwijania masowego ruchu spartakiadowego w różnych dyscypli-nach. Program ruchu spartakiadowego obejmował następujące działania: działalność masową, sport kwalifikowany, szkolenie kadr, społeczne budownictwo infrastruktury sportowej. Szybko okazało się, że ruch spartakiadowy stał się podstawową formą upowszechniania kultury fizycznej nie tylko w szkołach, wyższych uczelniach, ale także w zakładach pracy.

EN

During PRL (Polish People’s Republic) period the distinctive feature of sport was its massive scale. The authorities of that time undertook various measures with the aim to spread this field within society. Despite many authoritative decrees or common slogans which motivated to take up broadly understood physical activity, competitive sport was a priority and it constituted a perfect carrier for propaganda information distorting the reality of that time. Achieved results were sup-posed to give evidence of physical education being practiced. In order to spread sport, tourism and recreation many measures were undertaken so as to pro-mote these fields among the whole population regardless of age. It seems that the most effective way was organizing and urging people to participate in sports and recreation events. From among many jobs of local or nationwide character, Spartakiads (athletic meetings) enjoyed the leading position. They were the biggest mass sports events in Poland. According to prominent sports activ-ists of that time, Spartakiad was the crowning of rivalry in a three-year cycle, bearing the name of „mass sport foundation”. The leading idea was to develop sporting activities among the youth by means of developing mass Spartakiad movement in various fields. The programme of Spartakiad movement for the nationwide competition within this scope included the following activities: ac-tivities on massive scale, qualified sport, personnel training, the construction of sports infrastruc-ture. Soon enough it turned out that Spartakiad movement became the main way of physical edu-cation promotion not only in schools, universities but also at workplace.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
• Rocznik: 2015
• Tom: 14
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.123-134,bibliogr.

Twórcy

autor

Pedraszewska-Soltys B.

• Akademia Wychowania Fizycznego im. J.Piłsudskiego w Warszawie, Warszawa

Bibliografia

• A. Źródła
• I. Źródła archiwalne
• Archiwum Akt Nowych w Warszawie, GKKFiT, sygn. 1/527. Współzawodnic-two w ruchu spartakiadowym w latach 1967–71. Regulaminy, stenogramy, korespondencja.
• Archiwum Akt Nowych w Warszawie, sygn. 1/420. Czerwcowa narada ogólno-polskiego aktywu sportowego w sprawie wychowania w sporcie. Stenogra-my z obrad w dn. 5. i 27.06.1961 r.
• Stenogram z posiedzenia GKKFiT z dn. 30.11.1966r.
• Uchwała GKKFiT z dn. 30.11.1966 w sprawie kierunków rozwoju ruchu sparta-kiadowego 1967–71.
• Założenia regulaminu współzawodnictwa w ruchu spartakiadowym w latach 1967–1971.
• Kierunki rozwoju masowego ruchu spartakiadowego oraz zasady współzawod-nictwa na lata 1967–1968.
• Regulamin współzawodnictwa w ruchu spartakiadowym na lata 1967–1971.
• Protokół z czerwcowej narady ogólnopolskiego aktywu sportowego w sprawie wychowania w sporcie. Stenogramy z obrad z dn. 5.06.1961 r.
• II. Źródła drukowane
• „Biuletyn Informacyjny”, Stołeczny Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki, Warszawa, 1966.
• III. Prasa
• „Przegląd Sportowy” 1967.
• „Stolica” 1965.
• „Trybuna Ludu” 1961.
• „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1976.
• B. Literatura
• Chełmecki J., Wilk S., Wybór źródeł i materiałów do dziejów kultury fizycznej w Polsce w latach 1944–1984. Z Warsztatów Badawczych, Warszawa 1986.
• Gaj J. Kultura fizyczna w pierwszych latach Polski Ludowej, „Roczniki Nauko-we WSWF w Gdańsku” 1975, t. 5.
• Gaj J., Wychowanie fizyczne i sport w Polsce Ludowej, Warszawa 1987.
• Gaj J., Hądzelek K., Dzieje kultury fizycznej w Polsce, Poznań 1997.
• Gaj J., Woltmann B., Zarys historii sportu w Polsce 1967–1997, Gorzów Wlkp. 1999.
• Godlewski P., Sport w służbie PRL, [w:] Gąsowski T., Bielański S. (red.), Sport i polityka w dwudziestowiecznych państwach totalitarnych i autorytarnych, Kraków 2009.
• Hanusz H., Akademicki Związek Sportowy w Polsce Ludowej, Poznań 2014.
• Ordyłowski M. (red.), Szkice z dziejów kultury fizycznej, Zielona Góra 2005.
• Ulatowski T., Praktyka sportu, t. 6, Warszawa 1996.
• Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1945–1980, Warszawa 2003.
• Winkiel W., Trybus W., Wychowanie fizyczne i sport w szkolnictwie w okresie 25- -lecia Polski Ludowej oraz perspektywy ich dalszego rozwoju, Warszawa 1970.

Identyfikatory

DOI

10.16926/kf.2015.14.20